EĞİTİM HAREKETLİLİĞİNİN GENÇLİĞE ETKİSİNİ BEKLENTİLER VE SONUÇLARI ÜZERİNDEN OKUMAK: VAN YÜZÜNCÜ YIL ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ

Bu çalışma, Türkiye’de yükseköğrenim sürecinde yaşanan öğrenci hareketliliğinin sonuçlarını sosyo-politik olarak analiz etmeye odaklanmıştır. Son yıllarda yükseköğrenim politikalarında, öğrenciyi merkeze alan, okullaşma oranını artırmayı hedefleyen bir eğilim öne çıkmaktadır. Ayrıca yükseköğrenimde, Avrupa Yükseköğretim Alanı’na dahil olmak için “Bologna” sürecinin hız kazanması, yurtdışı öğrenci hareketliliğini artırırken, üniversite sistemindeki yığılmaları ve talebi karşılamak amacıyla da yurtiçi değişim hareketliliği desteklenmiştir. Bu bağlamda çalışma, yurtiçi eğitim hareketliliği programlarından –yatay geçiş, dikey geçiş ve Farabi– Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nde en çok karşılaşılan “yatay geçiş” hareketliliğine odaklanır. Çalışmada, eğitim hareketliliğinin gençliğin taleplerini yerine getirmek ve sorunlarına çözüm bulmak amaçlı planlanmasına karşılık bölgesel eşitsizliklere neden olduğu görülmüştür. Ayrıca bu durum neredeyse bütün eğitim hayatını aynı şehirde geçiren, aile ilişkileri ve sorumlulukları arasında kuşatılmış bir gençlik yaratmıştır. Buradan hareketle çalışmanın evrenini, YÖK’ün 2017 güz dönemi yatay geçiş kontenjanı ile Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi’ne kayıt yapan öğrenciler oluşturmaktadır. Belirlenen örneklem grubu ile derinlemesine mülakatlar yapılarak, elde edilen bulgular eleştirel yöntem üzerinden analiz edilmiştir. Bu analizler sonucunda, üniversite öğrencilerinin yatay geçiş hareketliliğinde sosyo-kültürel, siyasal ve ekonomik gerekçeler gibi birden fazla etken olduğu görülmüştür. Çalışmada, gençliği kuşatan aile bağları ve sorumlulukların diğer bulgulara kaynaklık ettiği, bu nedenle gençliğin idealleştirilen bir kuşak olarak geleceği şekillendirirken yapısal sınırlılıklarla karşılaştığı söylenebilir.

READING THE EFFECTS OF EDUCATIONAL MOBILITY TO YOUTH THROUGH EXPECTATIONS AND RESULTS: THE CASE OF VAN YÜZÜNCÜ YIL UNIVERSITY

This study is focused on analyzing the socio-political results of education mobility in Turkey’s higher education. In recent years higher education policies that are centered on students and aimed to increase the schooling rate became prominent. In addition to that, the acceleration of the “Bologna” process to be included in the European Higher Education Area increased international student transfers; but also domestic student transfers got support with a goal to deal with high demand and congestion. In this context, this study is focused on the most common form of domestic transfer -from lateral student transfer, vertical transfer and Farabi Exchange Programme- in Van Yüzüncü Yıl University, which is “lateral student transfer”. Through the study, it has been observed that even though student transfers are planned to fulfill the youth’s demands and solve their problems it causes regional inequalities. Besides that, this situation created a youth that lives in the same city for their entire education while also surrounded by family relationships and responsibilities. The target group of the study consist of students who got registered to Van Yüzüncü Yıl University for lateral transfer in the semester of 2017 fall. Findings derived from the deep interviews that had been conducted from a specific sample group got analyzed with the critical method. As a result of these analyses, it has been found that there are multiple reasons for students to apply for a lateral transfer including socio-cultural, political and economic reasons. Based on the study, it can be said that family relationships and responsibilities that surround the youth are the sources of other findings and due to that the youth who shapes the future as an idealized generation face with structural limitations.

___

  • Aktan, Çoşkun Can (2009), “Yüksek Öğretimde Değişim: Global Trendler ve Yeni Paradigmalar”, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 1 (2): 39-96.
  • Alkın, Ruhi Can (2019), “Student Mobilities, Migration and the Internationalization of Higher Education”, Medeniyet ve Toplum Dergisi, 3 (1): 131-134.
  • Altıntaş, Safiye (2015), “Guy Standing, Prekarya:Yeni Tehlikeli Sınıf Kitabı Üzerine Değerlendirme”, İnsan & Toplum Dergisi, 5 (9): 167-169.
  • Aydemir, Abdurrahman, Wen-Hao Chen ve Miles Corak (2008), “Intergenerational Education Mobility Among the Children of Canadian Immigrants” (Bonn: IZA Discussion Paper).
  • Bakış, Ozan (2017), “Kuşaklar Arası Eğitim Hareketliliği: AB-Türkiye Karşılaştırması”, Finans Politik &Ekonomik Yorumlar, 54 (634): 97-107.
  • Barrioluengo, Mabel Sanchez ve Flisi, Sara (2017), Student mobility in tertiary education:institutional factors and regional attractiveness, JRC Science For Policy Report, (Luxembourg: Publications Office of the Europen Union), https://publications.jrc.ec.europa.eu/repository/bitstream/JRC108895/student_mobility_in_tertiary_education_final(1).pdf (20.06.2020)
  • Berg, Charles, Marianne Milmeister ve Christiane Weis (2013), “Learning mobility in the youth field: Starting to set a framework”, G. Friesenhahn, & H.-J. Schild (Der.), Learning Mobility and Non-Formal Learning in European Contexts - Policies, Approaches, Examples, (Strasbourg: Council of Europe Publishing): 13-23.
  • Brooks, Rachel ve Johanna Waters (2009), “International Higher Education and The mobility of UK Students”, Journal of Research in International Education, 8 (2): 191-209 .
  • Çelik, Kezban (2013), ““Genç Olmak Zor İş”: Türkiye’de Genç Olmayı Etkileyen Bazı Unsurlar”, Gençlik Araştırmaları Dergisi, 1 (1): 26-45.
  • Çetinsaya, Gökhan (2014), Büyüme, Kalite, Uluslararasılaşma: Türkiye Yükseköğretimi İçin Bir Yol Haritası (Eskişehir: YÖK Yayınları).
  • Çınar, İkram (2016), “Üniversite Öğrencilerinde Üniversiteler Arasında Yatay Geçiş Algılarının İncelenmesi: Kafkas Üniversitesi Eğitim Fakültesi Örneği”, Kastamonu Eğitim Dergisi, 24 (1):317-334.
  • Didisse, Jonas, Thanh Tam Nguyen-Huu ve Thi Anh-Dao Tran (2019), “The Long Walk to Knowledge: On the Determinants of Higher Education Mobility to Europe”, The Journal of Development Studies, 55 (6), 1099–1120.
  • Friesenhahn Günter J. (Ana Der.) Schild, Hanjo, Wicke, Hans-Georg, Balogh, Judit ve Christina Plantz (Asit.) (2013), Avrupa Bağlamında Öğrenim Hareketliliği Ve Formel Olmayan Öğrenme: Politikalar, Yaklaşımlar Ve Örnekler, (İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları) (Çev: Yusuf Ertaç Taşar).
  • Gençlik ve Spor Bakanlığı (2013), Gençlik Temalı Lisansüstü Tez Bibliyografyası, (Edt.L.Eraslan), (Ankara: Dinamik Akademi Yayınları).
  • Görgün Baran, Aylin (2013), Genç ve Gençlik: Sosyolojik Bakış, Gençlik Araştırmaları Dergisi, 1 (1): 7-25.
  • Günay, Durmuş ve Aslı Günay (2016), “Dünyada ve Türkiye’de Yükseköğretim Okullaşma Oranları ve Gelişmeler”, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 6 (1): 13-30.
  • Haveman, Robert ve Timorthy Smeeding (2006), “The Role of Higher Education in Social Mobility”, Opportunity in America, 16 (2): 125-150.
  • http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod.
  • http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1018
  • https://www.yok.gov.tr/kurumsal/tarihce
  • https://www.yyu.edu.tr/tarihce,
  • https://sozluk.gov.tr/?kelime=asi%20gen%C3%A7
  • https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-50054225
  • Kristensen, Soren (2012), “Avrupa’da “Hareketlilik””, Yentürk, Nurhan, Yörük Kurtaran, Gülesin Nemutlu (Der.), Türkiye’de Gençlik Çalışması ve Politikaları, (İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları): 115-128.
  • Kumral, Orhan ve Abdurrahman Şahin (2017), “Amaçları ve İşlerliği ile Yükseköğretimde Farabi Değişim Programı: Öğretmen Adaylarının Gözünden Bir İnceleme”, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 7 (1): 41-50.
  • Kurtaran, Yörük, Gülesin Nemutlu ve Nurhan Yentürk (2012), “Gençler Hakkında, Gençlik İçin, Gençlerle”, Yentürk, Nurhan, Yörük Kurtaran, Gülesin Nemutlu (Der.), Türkiye’de Gençlik Çalışması ve Politikaları, (İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları): 3-15.
  • Kuyucu, Mihalis (2017), “Y Kuşağı ve Teknoloji: Y Kuşağının İletişim Teknolojilerini Kullanım Alışkanlıkları”, Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 5 (2): 845-872.
  • Lüküslü, G. Demet (2012), “Günümüz Türkiye Gençliği: Ne Kayıp Bir Kuşak Ne de Ülkenin Aydınlık Geleceği”, Yentürk, Nurhan, Kurtaran, Yörük, Nemutlu, Gülesin, (Der.), Türkiye’de Gençlik Çalışması ve Politikaları, (İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları):287-297.
  • Michelangelive, Alessandra ve Türk, Umut (2019), “Cities As Drivers Of Social Mobility”, CefES‐DEMS Working Papers Series, http://repec.dems.unimib.it/repec/pdf/mibwpaper397.pdf (20.06.2020)
  • Nemutlu, Gülesin ve Yörük Kurtaran (2012), “Gençlik Çalışmaları Temelinde Gençlik Politikaları Önerileri”, Yentürk, Nurhan, Kurtaran, Yörük, Nemutlu, Gülesin, (Der.), Türkiye’de Gençlik Çalışması ve Politikaları, (İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları): 23-47.
  • Özen, Sevinç (1987), “Sosyal Hareketlilikle Aile ve Eğitim İlişkileri”, Sosyoloji Dergisi, 1 (1): 123-138.
  • Pultar, Eren. (2012), “Biz Kimiz? KONDA Toplumsal Yapı Araştırmasında Gençler”, Yentürk, Nurhan, Kurtaran, Yörük, Nemutlu, Gülesin, (Der.), Türkiye’de Gençlik Çalışması ve Politikaları, (İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları):
  • Tansel, Aysit, (2015), Intergeneratıonal Educatıonal Mobılıty In Turkey, Turkish Economic Association, Discussion Paper. http://www.tek.org.tr/dosyalar/aysit_december2015.pdf, 29.12.2015
  • Tekeli, İlhan (2012), “Yükseköğretim’de Yeniden Düzenleme Arayışlarının Nasıl Temellendirilebileceği Üzerine”, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2 (Özel Sayı): 6-10.
  • Yazgan, Pınar (2015), “Üniversite Öğrencilerinin Ülke İçi Hareketliliği”, Akademik İncelemeler Dergisi, 10 (1): 181-207.
  • YÖK (1988), Kasım 1981-Kasım 1988 Döneminde Yükseköğretimdeki Gelişmeler, https://www.yok.gov.tr/Documents/Yayinlar/Yayinlarimiz/kasim-1981-kasim-1988-doneminde-yuksekogretimdeki-gelismeler.pdf (30.10.2019).
  • YÖK (1991), Türk Yükseköğretiminde On Yıl 1981-1991 1981 Reformu ve Sonuçları, https://www.yok.gov.tr/Documents/Yayinlar/Yayinlarimiz/Turk-yuksekogretiminde-on-yil.pdf, (30.10.2019).
  • YÖK (1997), Türk Yükseköğretiminin Bugünkü Durumu, (Kasım 1997), https://www.yok.gov.tr/Documents/Yayinlar/Yayinlarimiz/Turk-yuksekogretiminin-bugunku-durumu-mart-1996.pdf, ( 23.10.2019).
  • YÖK (2001), YÖK Avrupa Kredi Transfer Sistemi, Ocak 2001, https://www.yok.gov.tr/Documents/Yayinlar/Yayinlarimiz/avrupa-kredi-transfer-sistemi.pdf, ( 25.10.2019).
  • YÖK (2007), Türkiye’nin Yükseköğretim Stratejisi Şubat 2007, https://www.yok.gov.tr/Documents/Yayinlar/Yayinlarimiz/Turkiyenin-yuksekogretim-stratejisi.pdf. (22.10.2019)
  • YÖK (2010), Yükseköğretimde Yeniden Yapılanma 66 Soruda Bologna Süreci Uygulamaları, Haziran 2010, https://www.yok.gov.tr/Documents/Yayinlar/Yayinlarimiz/yuksekogretimde-yeniden-yapilanma-66-soruda-bologna%20s%C3%BCreci-uygulamalari.pdf, (21.10.2019).