Ayasofya ve Topkapı Sarayı Müzesi Bilişsel ve Duygusal Müze İmajı Algısı: Yabancı Turistler Üzerine Bir Araştırma

Müzeler, turizm açısından önemli unsurlardır. Müzelerin turizm alanında başarı kazanması için müze imajı önemli bir etkendir. Bu çalışmanın amacı yabancı turistlerce algılanan bilişsel ve duygusal müze imaj algısının belirlenerek, Ayasofya ve Topkapı Sarayı Müzesi açısından karşılaştırmasının yapılmasıdır. Veriler, geliştirilen anket ile iki müzeyi ziyaret eden 527 yabancı turiste, 8 Aralık 2018 - 8 Şubat 2019 tarihleri arasında yüz yüze uygulanmasıyla elde edilmiştir. Araştırmanın, sonuçlarına göre; müzeler arasında bilişsel ve duygusal imaj açısından anlamlı bir fark olduğu sonucuna varılmış ve yabancı turistlerin her iki müzeye yönelik bilişsel ve duygusal imaj algısının olumlu yönde olduğu tespit edilmiştir. Ancak iki müzenin de bilişsel ve duygusal açıdan dünyadaki ziyaretçi sayısı yüksek müzelerle rekabet edebilmesi için hala çalışmalara ihtiyaç duyulduğu ve eksik yönlerinin bulunduğu söylenebilir.

Cognitive and Emotional Museum Image Perception towards Hagia Sophia and Topkapı Palace Museum: A Research on Foreign Tourists

Museums are important elements for tourism industry. The museum image is significant in the success of museums in the field of tourism. The aim of this study is to determine the cognitive and emotional museum image perception perceived by foreign tourists and make a comparison between Hagia Sophia and Topkapi Palace Museum. Using a structured questionnaire, the data was obtained face to face between 8 December 2018 - 8 February 2019 from 527 foreign tourists visiting the museums . According to the results of the research; it was concluded that there was a significant difference between the museums in terms of cognitive and emotional image and it was determined that foreign tourists have positive image perceptions towards these two museums However, it can be said that these museums have deficiencies and need more efforts in terms of cognitive and emotional aspects in order to compete with museums those which have higher number of visitors.

___

  • AKBULUT, B. A. (2014). Turistik Destinasyon Olarak Ankara’nın Bilişsel ve Duygusal İmaj Bileşenleri Açısından Analizi, Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi (Tez No. 366350).
  • AKSOY, E. (2016). İstanbul’daki Devlet Müzeleri ve Özel Müzelerin Reklam Stratejileri Açısından Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Kültür Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi (Tez No. 436974).
  • ALPAR, R. (2016). Spor, Sağlık ve Eğitim Bilimlerinden Örneklerle Uygulamalı İstatistik ve Geçerlik-Güvenirlik, Detay Yayıncılık, Ankara.
  • ALTINBAŞAK, İ. ve YALÇIN, E. (2009). “City Image and Museums: The case of İstanbul”. Internatıonal Journal of Culture, 4(3): 241-251. Ayasofya Müzesi , “Ayasofya Müzesi Tarihçe”, ayasofyamuzesi.gov.tr/tr/content/tarihçe, 21.04.2019.
  • BALOĞLU, Ş. ve MCLEARY ,K.W. (1999). “A Model of Destination İmage Formation”. Annals of Tourism Research, 26(4): 868-897.
  • BEERLİ, A. ve JOSEFA, D. M. (2004). “Factors Influencing Destination Image”. Annals of Tourism Research, 31(3): 657-681.
  • BOYAR, H. (2006). Bilgi Toplumu Oluşumu ve Küreselleşmenin Kentsel Mekana Etkilerinde Müzeler Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi (Tez No. 180371).
  • ÇERÇİ, A. (2013). Destinasyon Markalama ve Yavaş Şehir Seferihisar’ın Destinasyon Marka İmajı, Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi (Tez No. 339056).
  • DEMİR, C. (1998). Müzelerde Pazarlama: Müze-Ziyaretçi İlişkilerinde Çağdaş Pazarlama Yaklaşımı, Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi (Tez No.73419).
  • GIL, S. M. ve RİTCHİE, J.R. (2009). “Understanding the Museum Image Formation Process”. Journal of Travel Research, 47(3): 480-493.
  • GIL, S. M. ve RİTCHİE, J.R. (2017).“Research Based Guidelines for Effective Visitation Management of Museums Image”. International Journal of Culture, 11(4): 534-550.
  • GÜRKAN, Z. (2008).Konaklama İşletmelerinde Kurumsal İmajın Tüketici Tercihlerine Etkileri Üzerine Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi (Tez No. 228618).
  • HATCH, M. J. ve SCHULTS, M. (1997). “Relations between Organizational Culture, Identity and Image”. European Journal of Marketing, 5(6): 356-365.
  • ICOM, Milletlerarası Müzeler Konseyi, “Müze Tanımı”, http://www.kulturvarliklari.gov.tr/TR,44442/icom.html, 26.08.2018. İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2018). “İstanbul İstatistik Raporları”, http://www.istanbulkulturturizm.gov.tr/Eklenti/62367,aralik-2018pdf.pdf?0, 22.05.2019.
  • KERVANKIRAN, İ. (2014). “Dünya’da Değişen Müze Algısı Ekseninde Türkiye’deki Müze Turizmine Bakış”. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(11): 345-369.
  • KIRCA, S.S. (2008). Tüketicilerin Müze Ziyaret Alışkanlıkları ve Müze Tercihlerini Etkileyen Faktörler Üzerine Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi (Tez No. 228834).
  • KOTLER, N. ve KOTLER, F. (2000). “Can Museums be All Things to All People?: Missions, Goals, and Marketing's Role”. Museum Management and Curatorship, 18(3): 271-287.
  • KTB, Kültür ve Turizm Bakanlığı (2019). “Müze Tanımı”, http://pdb.kulturturizm.gov.tr/TR,137113/muze-nedir.html, 26.06.2018.
  • MERCİN, L. (2003). “Kültür ve Sanat Değerlerinin Yaşatılmasında Müzelerin Rolü”. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 2(6): 106-114.
  • ÖZGÖREN, F. (20017). Boş Zaman Pazarlaması ve Müzecilikte Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi (Tez No. 209943).
  • TDK, Türk Dil Kurumu, “TDK İmaj Tanımı”, sozluk.gov.tr, 19.03.2019. Topkapı Sarayı Müzesi, “Topkapı Sarayı Müzesi Tarihçe”, topkapisarayi.gov.tr/tr/tarihçe, 21.04.2019.
  • URAL, A. ve KILIÇ, İ. (2013). Bilimsel Araştırma Süreci ve Spss ile Veri Analizi, Detay Yayıncılık, Ankara.
  • VAUGHAN, R. (2001). “Images of a Museum”. Museum Management and Curatorship, 19(3): 253-268.
  • YAZICIOĞLU, İ. Ve AKBULUT, B.A. (2015). “Turistik Destinasyon Olarak Ankara’nın Bilişsel ve Duygusal İmaj Bileşenleri Açısından Analizi”. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3(3): 136-144.
  • YOLAL, M. (2016). Turizm Araştırmalarında Örnekleme - Bibliyometrik Bir Araştırma, Detay Yayıncılık, Ankara.