419431

Voleybol Antrenörlerinin Psikolojik İyi Oluş Düzeyleri İle Öz Yeterlik Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Bu araştırmada voleybol antrenörlerinin psikolojik iyi oluş düzeyleri ile öz yeterlik düzeylerinin farklı değişkenler açısından incelenerek bu iki değişken arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Bu araştırmanın örneklem grubunu 72 kadın, 138 erkek olmak üzere toplam 210 voleybol antrenörü oluşturmuştur. Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgi formu ile birlikte, Psikolojik İyi-Oluş Ölçeği ve Antrenör Yeterlilik Ölçeği-II kullanılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen veriler SPSS.22 paket programında analiz edilmiştir. Verilerin analizi işleminde betimleyici istatistikler, ikili grup karşılaştırmalarında bağımsız gruplar için t testi, çoklu grupları karşılaştırmada tek yönlü varyans analizi ANOVA, öz yeterlik ile psikolojik iyi oluş arasındaki ilişkiyi incelemek için pearson korelasyon testi uygulanmıştır. Ayrıca gruplar arasındaki farkın yönünü belirlemek için Post-Hoc testleri kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre voleybol antrenörlerinin psikolojik iyi oluş ve öz yeterlik düzeylerinin orta seviyenin üstünde olduğu belirlenmiştir. Voleybol antrenörlerinin psikolojik iyi oluş düzeylerinin cinsiyet, yaş, antrenörlük kademesi ve eğitim durumu değişkenlerine göre farklılaşmadığı ancak gelir durumu değişkenine göre farklılaştığı gözlenmiştir. Voleybol antrenörlerinin öz yeterlik düzeylerinin cinsiyet, yaş, antrenörlük kademesi, gelir durumu ve eğitim durumu değişkenlerine göre farklılaşmadığı gözlenmiştir. Sonuç olarak öğretmenlerin psikolojik iyi oluş düzeyleri ile öz yeterlik düzeyleri arasında zayıf düzeyde ve pozitif yönlü ilişki olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Antrenör, Psikolojik İyi Oluş, Öz Yeterlik

Investigation of the Relationship Between Volleyball Coaches' Psychological Well-Being Levels and Self-Efficacy Levels

This research aims to examine the psychological well-being levels and self-efficacy levels of volleyball coaches in terms of different variables and to determine the relationship between these two variables. The sample group of this research consisted of a total of 210 volleyball coaches, 72 female and 138 male. Survey model was used in the research. Along with the Personal Information form, the Psychological Well-Being Scale and Coach Efficacy Scale-II were used as data collection tools. The data obtained as a result of the research were analyzed in the SPSS.22 package program. In the data analysis process, descriptive statistics, t-test for independent groups in pairwise group comparisons, one-way analysis of variance ANOVA in comparing multiple groups, and pearson correlation test were applied to examine the relationship between self-efficacy and psychological well-being. Additionally, Post-Hoc tests were used to determine the direction of the difference between groups. According to the findings of the research, it was determined that the psychological well-being and self-efficacy levels of volleyball coaches were above the medium level. It has been observed that the psychological well-being levels of volleyball coaches do not differ according to gender, age, coaching level and education level variables, but they do differ according to the income level variable. It was observed that the self-efficacy levels of volleyball coaches did not differ according to gender, age, coaching level, income level and education level variables. As a result, it was determined that there was a weak and positive relationship between teachers' psychological well-being levels and self-efficacy levels.

Keywords:

Coach, Psychological Well-Being, Self-Efficacy,

PDF

___

Alpar, R. (2010). Spor, sağlık ve eğitim bilimlerinde uygulamalı istatistik ve geçerlik-güvenirlik (Birinci Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık
Anshel, M. H. (2003). Sport psychology: From theory to practice (4th Eds.). San Francisco, CA: B. Cummings. Aydın, E., Şahan Birol, S., ve Temel, V. (2018). Üniversite takımlarında oynayan sporcuların psikolojik iyi oluş düzeylerinin belirlenmesi. Journal of Human Sciences, 15(3), 1541-1550.
Bandura, A. (1982) Self-efficacy mechanism in human agency, American Psychologist, 37, 127.
Beswick, B. (2016). Odak noktamız futbol. Çeviri: E. Süren. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Bilir, A. (2017). Yetişkinlerde psikolojik ihtiyaç doyumunun yaşam kalitesi ve mental iyi oluşla ilişkisinin incelenmesi (Beykoz İlçesi Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi, Üsküdar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uygulamalı Psikoloji Anabilim Dalı, İstanbul.
Bolat, Z. (2013). Üniversite öğrencilerinin psikolojik sağlamlıkları ile öz-anlayışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Konya.
Chase, M. A., Lirgg, C. D., ve Feltz, D. F. (1997). Do coaches’ efficacy expectations for their teams predict team performance? The Sport Psychologist, 11, 8-23.
Çik, B. (2019). Sporcular tarafından algılanan antrenör davranışlarının antrenörlerin yeterliğiyle ilişkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Eğitimi Anabilim Dalı, İstanbul.
Diener, E., Wirtz, D., Tov, W., Kim-Prieto, C., Choi, D. W., Oishi, S., ve Biswas-Diener, R. (2010). New well-being measures: Short scales to assess flourishing and positive and negative feelings. Social indicators research, 97, 143-156.
Dumangöz. P.D., ve Sanlay, R. (2021). Voleybol antrenörlerinin mesleki öz yeterlik düzeylerinin bazı demografik özelliklere göre incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 4(2), 251-264.
Ermiş, E., Satıcı, A., Bostancı, Ö., İmamoğlu, O., ve Taşmektepligil, M.Y. (2019). Tenis Antrenörleri yeterlik düzeyinin araştırılması. OPUS-Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 9(14), 1211-1227.
Feltz, D. L. Chase, M. A., Moritz, S. E., ve Sullivan, P. J. (1999). A conceptual model of coaching efficacy: Preliminary investigation and instrument development. Journal of Educational Psychology, 91, 765-776.
Feltz, D. L., ve Lirgg C. D. (2001). Self-efficacy beliefs of athletes, teams, and coaches. Handbook of Sport Psychology, 2 nd ed. (pp. 340-361).
Gould, D., Greenleaf, C., Lauer, L., ve Chung, Y. (1999). Lessons from Nagano. Olympic Coach, 9(3), 2-5.
Gülaçtı, F. (2009). Sosyal beceri eğitimine yönelik programın üniversite öğrencilerinin, sosyal beceri, öznel ve psikolojik iyi olma düzeylerine etkisi. Yayımlanmamış Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Erzurum.
Huang, Y.C. (2006). The relationships among job satisfaction, perefessional commitment, organizational alienation and coaching efficacy of school volleyball coaches in Taiwan. United States Sport Academy, USA: ProQuest Dissetations Publishing.
Huppert, F. A. (2009). Psychological well-being: Evidence regarding its causes and consequences, Happy People Live Longer and Better. Pages 137-164. Volume 1, Issue 2.
Huttenlocher, P.R. (1990). Morphometric study of human cerebral cortex development. Neuropsychologia, 28, 517–527.
Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi (19. baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Karagözoğlu, C. (2005). Sporda psikolojik destek (1. baskı). İstanbul: Morpa Yayınları.
Kavussanu, M., Boardley, I.D., Jutkiewicz, N., Vincent, S., ve Ring, C. (2008). Coaching efficacy and coaching effectiveness: Examining their predictors and comparing coaches’ and athletes’ reports. The Sport Psychologist, 22, 383-404.
Kıran, Z. (2021). Spor sonrası yaşamda elit sporcuların psikolojik iyi oluşları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi Pamukkale Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sporda Psiko-Sosyal Alanlar Anabilim Dalı, Denizli.
Koçak, Ç. V., ve Güven, Ö. (2018). Voleybol antrenörü mesleki öz yeterlik ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 16(2), 162-177.
Koçak, Ç. V. (2019). Antrenör adaylarının antrenör öz-yeterlik düzeylerinin incelenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(1), 55-66.
Kowalski, C. L. (2007). An analysis of coaching efficacy in volunteer soccer coaches. Master Thesis, North Iowa University. U.S.A.
Köksal, F. (2008) . Antrenörlerin liderlik tarzları ile öz yeterlilikleri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Spor Yöneticiliği Anabilim Dalı, Konya.
Köse, M. (2020). Bireylerin spor yapma durumlarına göre kişilik tipleri ve psikolojik iyi oluş düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi, Ömer Halisdemir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Niğde.
Malete, L., ve Feltz, D. L. (2000). The effect of a coaching education program on coaching efficacy. The Sport Psychologist, 14(4), 410-417.
Morris, T., ve Summeres, J. (1995) Sport psychology, John Willey- Sons, Melbourne.
Myers, N. D., Feltz, D. L., Chase, M. A., Reckase, M. D., ve Hancock, G. R. (2008). The coaching efficacy scale II—high school teams. Educational and Psychological Measurement, 68(6), 1059-1076.
Özbek, E. (2022). Halk oyunları oynayan lise öğrencilerinin sporda sosyal bütünleşme durumlarının incelenmesi. Uluslararası Bozok Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 40-50.
Özbek, S., ve Akyüz, O. (2022). Futbolcuların psikolojik sağlamlık düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 13(3), 245-256.
Özbek, S., Özaltaş, H. N., ve Özbek, E. (2021). Covid 19 sürecinde elit ve amatör sporcuların sportif performans düzeylerinin niteliksel bir çalışması. Türkiye Spor ve Egzersiz Dergisi, 23, 275-286.
Özbek, S., ve Yoncalık, O. (2019). Lise öğrencilerinin fiziksel aktivitelere katılımını engelleyen faktörler ölçeğinin geliştirilmesi (FİZAKEFÖ). Gençlik Araştırmaları Dergisi, 7(19), 171-215.
Özkan, O. A. (2019). Futbol sporu yapan bireylerin psikolojik iyi oluş düzeylerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi, Sütçü İmam Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı, Kahramanmaraş.
Pitino, R., ve Forde, P. (2008). Rebound rules. The Art of Success 2.0. New York: Harper Collins.
Ryff, C. D., Magee, W. J., Klıng, K. C., ve Wıng, E. H. (1999). Forging macro-micro linkages in the study of psychological well-being. In C. D. Ryff, V. W. Marshall (Eds.), The Self and Society in Aging Processes (247–278). New York: Springer.
Seçkin Ağırbaş, İ., Erel, S., ve Belli, E. (2020). Antrenörlerin öz yeterlilikleri ile iletişim becerileri ilişkisi. Anatolia Sport Research, 1(1), 25-36.
Streb, M., Häller, P., ve Michael, T. (2014). PTSD in paramedics: resilience and sense of coherence. Behavioural and Cognitive Psychotherapy, 42(4), 452-463.
Tekkurşun Demir, G. T., Namlı, S., Hazar, Z., Türkeli, A., ve Cicioğlu, H. İ. (2018). Bireysel ve takım sporcularının karar verme stilleri ve mental iyi oluş düzeyleri. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(1), 176-191.
Tekkurşun Demir, G., Özbek, E., ve Gündüz, N. (2022). Halk oyunlarına yönelik tutum ölçeği (HOYTÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 20(2), 68-77.
Telef, B. B. (2013). Psikolojik iyi oluş ölçeği: Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28-3), 374-384.
Toklu, O. (2010). Tenis antrenörlerinde liderlik özellikleri ve öz yeterlilik arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Spor Yöneticiliği Ana Bilim Dalı, Konya.
Tolukan, E. (2019). Relationship between emotional labor behavior and burnout level of football coaches. International Journal of Higher Education, 8(2), 7-15.
Unutmaz, V., ve Gençer, T. (2017). Antrenör yeterlilik ölçeği II'nin Türkçe uyarlama çalışması. Journal of Sport Sciences Researches, 2(2), 69-78.