XII. yüzyıl ortalarında Mağrib bölgedeki siyasî durumunun tamamen değişmesine yol açan gelişmelere sahne olmuştur. İbn Tûmert’in (ö. 524/1130) Murâbıtlar’a karşı başlattığı isyan, halefi Abdülmü’min el-Kûmî (524-558/1130-1163) tarafından sürdürülerek başarıya ulaştırıldı ve Muvahhid adı verilen, Mağrib’de İslâm hâkimiyetinin başlangıcından beri bölgede kurulmuş en güçlü müstakil siyasî oluşumlardan biri ortaya çıktı (1130). Bu duruma paralel olarak Mağrib’in üstün gücü durumundaki Normanların, II. William’ın (1154-1189) krallığı döneminde bölgeye olan ilgilerinin azalmasıyla birlikte İfrîkıye’de Muvahhid rüzgârı daha fazla hissedilmeye başlayacaktı. Mehdiye’nin devrik emîri Hasan b. Ali es-Sanhâcî ve Norman baskısından bunalan bölge sakinlerinin ısrarlı başvurularına kayıtsız kalamayan Muvahhidlerin lideri Abdülmü’min Arap ve Berberî kabileleri müteaddit savaşlarla itaat altına alarak ilerledi ve Normanların İfrîkıye’deki merkezi olan Mehdiye’yi kuşattı. Kaynaklarda uzun müddet sürdüğü belirtilen yorucu ihata sonrasında özellikle Muvahhid donanmasının doğru müdahaleleri sayesinde kuşatma başarıya ulaşacak ve II. Roger zamanında tesis edilen Norman hâkimiyetinin Kuzey Afrika’daki son kırıntısı bölgeden tardedilecekti. Bu makalede Mehdiye’nin Müslümanlar tarafından denizden ve karadan kuşatılma süreci ve iki düşman kuvvet arasında cereyan eden mücadele İslâm ve Batı kaynakları ışığında ele alınmaktadır.

Al-Maghrib, from the mid-12th century, turned to be a scene of developments that led to a complete change of the political situation in the region. The rebellion started by Ibn Tūmart (d. 524/1130) against the al-Murābitūn was sustained and succeeded by his successor ʻAbd al-Mu’min al-Kūmī (524-558/1130-1163) which led to the emergence of al-Muvaḥḥīdūn, one of the most powerful independent political entities in the region since the beginning of Islamic rule in al-Maghrib (1130). Parallel to this situation, the Normans, who were the superior power of the al-Maghrib, lost interest in the region during the reign of William II (1154-1189) and the presence of al-Muvaḥḥīdūn was felt more in Ifrīḳiya. The leader of the al-Muvaḥḥīdūn ʻAbd al-Mu’min could not remain indifferent to the insistent applications of the overthrown commander of al-Mahdiyya al-Ḥasan b. ʻAlī al-Ṣanhādje and Norman oppressed residents of the region. Via several battles ʻAbd al-Mu’min by putting Arab and Berber tribes under control advanced and besieged al-Mahdiyya, the center of the Normans in Ifrīḳiya. It is mentioned in the sources that after the exhausting engirdling, the siege was to be successful thanks to the accurate interventions of the al-Muvaḥḥīdūn navy and the last piece of Norman rule established in Roger II's time in North Africa was to cease to exist in the region. In this article, the process of the siege of al-Mahdiyya by Muslims from sea and land as well as the struggle between the two enemy forces are discussed in the light of Islamic and Western sources.