60-72 Aylık Çocukların Ahlaki Yargı Düzeyleri İle Prososyal Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Araştırma okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 60-72 aylık çocukların ahlaki yargı düzeyleri ile prososyal davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2019-2020 Eğitim-Öğretim yılı bahar döneminde İstanbul İli Anadolu yakası Maltepe ilçesinde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı özel okul öncesi eğitim kurumlarına ve ilkokulların bünyesindeki anasınıflarına devam eden 60-72 aylık 98 (52 kız, 46 erkek) okul öncesi öğrencisi oluşturmuştur. Örneklem grubu basit rastgele örnekleme yöntemiyle seçilmiştir. Araştırmada, nicel araştırma yöntemlerinden olan ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Çalışmanın amacı doğrultusunda veri toplamak için “Kişisel Bilgi Formu”, “Ahlaki Yargı Ölçeği”, “Çocuk Prososyallik Ölçeği (Öğretmen Formu)” kullanılmıştır. Ahlaki Yargı Ölçeğine (AYÖ) ve Çocuk Prososyallik Ölçeği’ne (ÇPÖ) ilişkin betimsel istatistikler, Ahlaki Yargı Ölçeği (AYÖ) ile Çocuk Prososyallik Ölçeği (ÇPÖ) arasında anlamlı bir ilişkinin olup olmadığını belirlemek amacıyla Sperman Brown Sıra Farkları Korelasyon katsayısı analizi yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda 60-72 aylık okul öncesine devam eden öğrencilerin ahlaki yargı ve prososyal davranış puanlarının “yüksek” düzeyde olduğu ortaya çıkmıştır. Ahlaki yargı, ikilem, kültürel paylaşım, kasti kaza, sosyal yardımlaşma, aile kuralı ile prososyal davranış arasında anlamlı düzeyde bir ilişkinin olmadığı görülmektedir. Buna karşılık ahlaki yargı ile kültürel paylaşım, kasti kaza ve sosyal yardımlaşma arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişkinin olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

ahlaki gelişim, ahlaki yargı, prososyal davranış

Investigation of the Relationship Between Moral Judgment Levels and Prosocial Behaviors of 60-72 Month- Old Children

The study was conducted to examine the relationship between the moral judgment levels and prosocial behaviors of 60-72 months old children. The study group of the study consisted of 98 (52 girls, 46 boys) pre-school children of 60-72 months who attend preschool institutions affiliated to the Ministry of National Education in Maltepe district of the Anatolian side of Istanbul in the academic year of 2019-2020. The sample group was chosen using the simple random sampling method. In the research, the relational scanning model was used. In line with the purpose of the study, "Personal Information Form", "Moral Judgment Scale", "Child Prosociality Scale (Teacher Form)" were used to collect data. Sperman Brown Rank Differences Correlation Coefficient analysis was conducted to determine whether there is a significant relationship between Moral Judgment Scale (MOQ) and Child Prosociality Scale (CPI). As a result of the study, it was found that the moral judgment and prosocial behavior scores of the children attending 60-72 months preschool are at "high" level. It is seen that there is no significant relationship between moral judgment, dilemma, cultural sharing, deliberate accident, social assistance, family rule and prosocial behavior. On the other hand, it was determined that there is a positive and significant relationship between moral judgment and cultural sharing, deliberate accident and social assistance.

Keywords:

Moral development, Moral judgment, Prosocial behaviour Moral development, Moral judgment, Prosocial behaviour,

PDF

___

Altıntaş T. ve Bıçakçı Y. (2017). Erken Çocukluk Döneminde Prososyal Davranışlar. International Journal of Social Science, Sayı: 57, p. 245-261.
Bağcı, B. (2015). Çocuk ve yetişkin prososyallik ölçeklerinin geçerlik güvenirlik çalışması ve çocuk ile anne-baba prososyal davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Böke, K. (2014). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. İstanbul: Alfa Basım.
Carlo, G., Mestre, M. V., Samper, P., Tur, A. ve Armenta, B. E. (2011). The longitudinal relations among dimensions of parenting styles, sympathy, prosocial moral reasoning, and prosocial behaviors. International Journal of Behavioral Development, 35(2), 116–124.
Çapan, A. (2005). 3-11 Yaş Çocuklarının Ahlak Gelişimlerinin Piaget’nin Ahlaki Kuramına Göre İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Dahl, A. ve Killen, M. (2018). Moral Reasoning: Theory and Research in Developmental Science. Stevens’ Handbook of Experimental Psychology and Cognitive Neuroscience, 1–31.
Eaude, T. (2008). Children’ s Spiritual, Moral, Social and Cultural Development, Primary and Early Years (2nd ed.), Los Angeles: LearningMatters.
Eisenberg, N. ve Shell, R. (1986). Prosocial Moral Judgment and Behavior in Children: The Mediating Role of Cost. Sage, Cilt: 12, Sayı: 4, 426-433.
Eisenberg, N. Zhou, Q. ve Koller, S. (2001). Brazilian Adolescents’ Prosocial Moral Judgment and Behavior: Relations to Sympathy, Perspective Taking, Gender-Role Orientation, and Demographic Characteristics. Child Development, 72(2).
Eisenberg, N. Fabes, R. A. ve Spinrad, T. L. (2006) Prosocial Development, Handbook of child psychology: Vol. 3. Social, emotional, and personality development, In N.
Eisenberg, W. Damon, R. M. Lerner (Eds.), New York: Wiley.
Feldman, R. (2007). Maternal versus child risk and the development of parent–child and family relationships in five high-risk populations. Development and Psychopathology, 19(02).
Hamlin, J, Wynn, K. ve Bloom, P. (2007). Social evaluation by preverbal infants. Nature, 450: 557-560.
Hertz, S. G. ve Krettenauer, T. (2016). Does Moral Identity Effectively Predict Moral Behavior?: A Meta-Analysis, Review of General Psychology, Vol. 20, No. 2, 129– 140 https://doi.org/10.1037/gpr0000062.
Kağıtçıbaşı, Ç. (2014). Dünden Bugüne İnsan ve İnsanlar, Sosyal Psikolojiye Giriş (16th ed.). İstanbul: Evrim Yayınevi.
Kail, R.V. (2016). Children and Their Development, Moral Understanding and Development (7th ed.). Pearson.
Kaufman, J. ve Cicchetti, D. (1989). Effects of maltreatment on school-age children's socioemotional development: Assessments in a day-camp setting. Developmental Psychology, Vol 25(4).
Killen M. ve Smetana J.G. (2015) Origins and Development of Morality, Handbook of Child Psychology and Developmental Science,. Blackwell Publishing Ltd. https://doi.org/10.1002/9781118963418.childpsy317.
Kochanska, G. (1994). Beyond cognition: Expanding the search for the early roots of internalization and conscience. Developmental Psychology, 30(1), 20–22. https://doi.org/10.1037/0012-1649.30.1.20.
Koenig, A. L., Cicchetti, D. ve Rogosch, F. A. (2004). Moral Development: The Association between Maltreatment and Young Children's Prosocial Behaviors and Moral Transgressions, Social Development, 13(1). https://doi.org/10.1111/j.1467-9507.2004.00258.x
Kumru, A., Carlo, G. ve Edwards, P. C. (2004) Olumlu Sosyal Davranışların İlişkisel, Kültürel, Bilişsel ve Duyuşsal Bazı Değişkenlerle İlişkisi [Relational, cultural, cognitive, and affective predictors of prosocial behaviors ), Published in Turkish Journal of Psychology (Türk Psikoloji Dergisi), 19(54), 109-128
Kumru, A., Carlo, G., Mestre, M. V. ve Samper, P. (2012). Prosocial moral reasoning and prosocial behavior among Turkish and Spanish adolescents. Social Behavior and Personality: An International Journal, 40(2), 205–214. doi:10.2224/sbp.2012.40.2.205
Salkind, N. J. (2002). Child Development, New York: Macmillan Reference USA.
Senemoğlu, N. (1997). Gelişim Öğrenme ve Öğretim, Ankara: Spot Matbaa Yayınları.
Spivak, A. L. ve Farran, D. C. (2012). First-Grade Teacher Behaviors and Children’s Prosocial Actions in Classrooms, Journal Early Education and Development, Volume 23.
Stewart, S. M., & McBride-Chang, C. (2000). Influences on Children’s Sharing in a Multicultural Setting. Journal of Cross-Cultural Psychology, 31(3), 333–348. doi:10.1177/0022022100031003003
Thompson, R. A. (2012). Whither the Preconventional Child? Toward a Life‐Span Moral Development Theory, Child Development Perspectives, 6(4).
Underwood, B. & Moore, B. (1982). Perspective-taking and altruism. Psychological Bulletin, 91(1), 143–173. https://doi.org/10.1037/0033-2909.91.1.143
Yağmurlu, B. ve Candan Kodalak, A. (2009). Ebeveynlik ve Okul Öncesi Dönemde Çocuğun Sosyal Gelişimi, https://ais.ku.edu.tr/AR/BSELCUK200934__sosyalgelisim.pdf Erişim Tarihi: 18.08.2020