Tirana Direnmek: Salisburyli John ve Thomas Aquinas Karşılaştırılması

Antik Yunandan günümüze kadar siyasal sistemler sınıflandırılmıştır. Platon ve öğrencisi Aristoteles günümüzde bu sınıflandırmanın kaynaklığını eden bir çizelgeyi ortaya koymuşlardır. Aristoteles yönetimi elinde bulunduran kişi ya da kişilere göre bir sınıflandırma yaparak bu yönetim şekillerinin iyi ve kötü olarak ikiye ayırmıştır. Sınıflandırılan bu siyasal sistemler arasında monarşik bir yönetim olarak tiranlık, krallığın yozlaşmış ve zorba bir yönetim şekli olarak kabul edilmiştir. Tiranlık sisteminin yöneticisi olan tiranlar ortak iyiliği hiçe sayarak kendi çıkarları için çalışmış ve halkının nefretini kazanmışlardır. Toplumsal bir eylemin gerekliliği tartışılarak, tiranların sonunun ne olduğuna dair tartışmalar yapılmış ve pek çok eser verilmiştir. Bu çalışmada tirana direnme konusunda orta çağda önemli eserler veren Salisburyli John ve Thomas Aquinas’ın düşüncelerinin karşılaştırılması yapılarak tiranlık rejimine karşı düşünceleri ile zorba ve zalim bir şekilde yöneten tiranların sonunun nasıl olacağı incelenmektedir. Salisburyli John ve Thomas Aquinas bir bütün olarak konuyu ele almamış olmalarına karşın eserlerinde tiranlığı ve tiranların sonlarına üzerine değerlendirmelerde bulunmuşlardır.

Anahtar Kelimeler:

Salisburyli John, Thomas Aquinas, Tiranlık, Tirana Direnmek

PDF

___

Abadan, Y. (1959). Devlet Felsefesi: Seçilmiş Okuma Parçalar. Ankara: Ajans Türk Matbaası
Ağaoğulları, M. A. & Köker, L. (2006). İmparatorluktan Tanrı Devletine. Ankara: İmge Kitabevi
Aristoteles (2000). Politika.( Çeviren: Mete Tunçay).İstanbul: Remzi Kitabevi
Aşukin, N.S.,Butırskiy, N.P & Veber, A.İ. (1979). Politika Sözlüğü. (Çeviren: Mazlum Beyhan). İstanbul: Sosyal Yayınlar
Aquinas, T. (1949). De regno ad regem Cypri (ON KINGSHIP TO THE KING OF CYPRUS) (Çeviren: Joseph Kenny). Toronto: The Pontifical Institute of Mediaeval Studies https://dhspriory.org/thomas/DeRegno.htm#1
Aquinum’lu Thomas (2018). Batı’da Siyasal Düşünceler Tarihi Seçilmiş Yazılar Eskiçağ ve Orta Çağlar, (Der. Mete Tunçay) İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayıncılık, 397-422
Çevik, C. (2016). “Aquinas’ın De Regno’sunda ‘Tiran’ ve ‘Tiranlık’ Anlayışı”, Arkhe-Logos, S.1, 133-143
Delacampagne, C. (2003). Filozof ve Tiran.(Çeviren: İnci Malak Uysal). Ankara: Epos Yayınları
Dyson, R. W. (2002). Aquinas: Political Writing. Cambridge University Press
Ebenstein, W. (1996) Siyasi Felsefenin Büyük Düşünürleri, (çev.İsmet Özel) İstanbul: Şule Yayıncılık
Göze, A. (2000). Siyasal Düşünceler ve Yönetimler. İstanbul: Beta Basım Yayım
Güngör, C. (2005) Policraticus ve Salisburyli John’un Siyaset Kuramı. Ankara: Barış Kitap
Kaya, M. A.(2016). Eski Yunan Arkaik Çağının Karizmatik Liderleri Tiranlar. TürkBilim Dergisi, 20, 23-39.
Mansel, A. M. (2014). Ege ve Yunan Tarihi. Ankara: Türk Tarih Kurumu
Russell, B. (1972). Batı Felsefesi Tarihi 2 (Ortaçağ). (Çeviren Muammer Sencer). Ankara: Bilgi Yayınevi
Sabine, G. (1965) Siyasal Düşünceler Tarihi I. Eskiçağ-Ortaçağ. (çev. Harun Rızatepe) Ankara: Sevinç Matbaası
Salisbury, J (1990) [1159]. Policraticus, sive de nugis curialium et de vestigiis philosophorum [Policraticus: Of the frivolities of courtiers and the footprints of philosophers]. Nederman, Cary J (ed.). Cambridge University Press. https://archive.org/details/JohnOfSalisburyPolicraticusJohnOfSalisbury/page/n5/mode/2up
Salisburyli, J. (2018). Devlet Adamı’nın Kitabından Seçme Parçalar. Batı’da Siyasal Düşünceler Tarihi Seçilmiş Yazılar Eskiçağ ve Orta Çağlar. (Der. Mete Tunçay). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayıncılık, 397-422
Şenel, A. (1995) Siyasal Düşünceler Tarihi, Tarihöncesinde İlkçağda Ortaçağda ve Yeniçağda Toplum ve Siyasal Düşünüş Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları
Taylor, Q. (2006) John of Salisbury, the Policraticus, and Political Thought. HUMANITAS, Volume XIX, Nos. 1 and 2, 133-157