Üniversite Öğrencilerinde Afet Farkındalık Eğitimi Etkinliğinin Değerlendirilmesi

Yaşadığımız coğrafyada doğa kökenli afetler ağırlıkta deprem, sel, heyelan kökenlidir. Afetlere maruz kalan bölgelerin afet farkındalık seviyelerinin belirlenip konu ile ilgili eğitim içeriklerinin geliştirilmesi önemlidir. Yarı desende planlanan araştırma, Ocak-Şubat 2022 tarihlerinde Hakkari Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu'nda (SHMYO) eğitim gören öğrencilere uygulandı. SHMYO'da belirtilen tarihler arasında 580 öğrenci bulunmaktadır. Araştırmaya 262 gönüllü öğrenci katılım sağladı. Kişisel bilgi formu ve Afet Farkındalık Ölçeğinin (AFÖ) uygulandığı çalışmada, Öğrencilerin yaş ortalaması 21,74±2.67, %64.9'u kadın, %69.8'i 2. sınıf, %32.8'inin afet tecrübesi bulunmamakta, %34,4'ü Doğu Anadolu Bölgesinde yaşamaktadır. Katılıcıların eğitim sonrası AFÖ toplam ve alt boyut puan ortalaması eğitim öncesine oranla anlamlı düzeyde artmıştır (p<0.05). Afet tecrübesi olanların ölçek toplam ve alt boyutları puan ortalaması, yine afet bilgisi olanların ölçek toplam puan ile alt boyut puan ortalaması (afet sonrası alt boyutu dışında) anlamlı düzeyde yüksek bulundu (p>0.05). Afet tecrübesi ve afet bilgisi olmayanların eğitimden sonra AFÖ toplam puan ve alt boyut puan ortalaması anlamlı düzeyde artmıştır (p<0.05). Yaşanılan bölgeye göre meydana gelen AFÖ, afet öncesi ve sırası alt boyut puanlarındaki artış Karadeniz bölgesinde yaşayan öğrencilerden kaynaklanmaktadır. Afet ile ilgili kuruluşlara üye olanların afet öncesi ve yapısal olmayan risklerin farkındalığı alt boyutu puan ortalaması anlamlı düzeyde yüksek bulundu. Öğrencilerin AFÖ toplam ve alt boyut puan ortalamalarında artış olması verilen eğitimin etkililiğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Afet, Afet Farkındalığı, Afet Farkındalık Eğitimi, Üniversite Öğrencileri

Evaluation of Disaster Awareness Education Efficiency in University Students

In the geography we live in, natural disasters are mostly caused by earthquakes, floods and landslides. It is important to determine the disaster awareness levels of the regions exposed to disasters and to develop educational content related to the subject. The research, which was planned in a semi-pattern, was applied to the students studying at Hakkari University Health Services Vocational School (SHMYO) between January-February 2022. There are 580 students between the dates specified in SHMYO. 262 volunteer students participated in the study. In the study in which the Personal Information Form and the Disaster Awareness Scale were applied, the average age of the students was 21.74±2.67, 64.9% were female, 69.8% were second grade, 32.8% had no experience of disaster, 34.4% He lives in the Eastern Anatolia Region. After the training, the total and sub-dimension mean scores of the participants increased significantly compared to the pre-training (p<0.05). Scale total and sub-dimension mean scores of those with disaster experience, and scale total and sub-dimension mean scores of those with disaster knowledge (except for the post-disaster sub-dimension) were significantly higher (p>0.05). After the education, the total and sub-dimension mean scores of those who did not have disaster experience and disaster knowledge increased significantly (p<0.05). The increase in the sub-dimension scores of AFÖ, pre-disaster and post-disaster, occurring according to the region of residence, is due to the students living in the Black Sea region. The mean score of the sub-dimension of awareness of pre-disaster and non-structural risks of those who are members of disaster-related organizations was found to be significantly higher. The increase in the total and sub-dimension mean scores of the students shows the effectiveness of the education provided.

Keywords:

Disaster, Disaster Awareness, Disaster Awareness Education, University Students,

PDF

___

Adiyoso W, Kanegae H (2012). Theeffect of different disaster education programs on tsunami preparedness among school children in Aceh, Indonesia. Disaster Mitigation of Cultural Heritage and Historic Cities, 6(1), 165-172.
Akçil Ö (2011). Development and explorıng the effectiveness of the revised version of basic disaster awareness. Master Thesis, Training Program DesignedIn A Non-Formal Science Learning Environment Graduate Program in Secondary School Science and Mathematics Education, Boğaziçi University
Arslan E (2016). Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin afet-acil durumlar hakkında bilgi tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi (Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi). Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı, Edirne.
Avcı S, Kaplan B, Ortabağ T (2020). Hemşirelik bölümündeki öğrencilerin afet konusundaki bilgi ve bilinç düzeyleri. Resilience, 4(1), 89-101. DOI: https://doi.org/10.32569/resilience.619897
Büyüköztürk Ş, Çakmak EK, Akgün ÖE, Karadeniz Ş, Demirel F (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Atıf İndeksi, 2017, 1-360.DOI: 10.14527/9789944919289
Codreanu TA, Celenza A, Jacobs I (2014). Does disaster education of teenagers translate into better survival knowledge, knowledge of skills, and adaptive behavioral change? A systematic literatüre review. Prehospital and Disaster Medicine, 29(6), 529-642. DOI:10.1017/S1049023X14001083
Der Heide EA (2006). Theimportance of evidence-based disaster planning. Annals of emergency medicine, 47(1), 34-49. DOI:10.1016/j.annemergmed.2005.05.009
Gerber B L, Cavallo AM, Marek EA (2001). Relationships among informal learning environments, teaching procedures and scientific reasoning ability. International Journal of ScienceEducation, 23(5), 535-549. DOI: 10.1080/09500690116971
Hungerford HR, Volk TL (1990). Changing learner behavior through environmental education. The journal of environmenta leducation, 21(3), 8-21.DOI:http://dx.doi.org/10.1080/00958964.1990.10753743.
Dierking LD, Falk JH, Rennie L, Anderson D, Ellenbogen K (2003). Policy statement of the “informal science education” ad hoc committee. Journal of research in science teaching, 40(2), 108-111.DOI 10.1002/tea.10066
Hoffmann R, Muttarak R (2017). Learn from the past, prepare for the future: Impacts of education and experience on disaster preparedness in thePhilippines andThailand. World Development, 96, 32-51. DOI: http://dx.doi.org/10.1016/j.worlddev.2017.02.016
Karakuş U, Önger S (2017). 8. Sınıf Öğrencilerinin Doğal Afet ve Afet Eğitimi Kavramını Anlama Düzeyleri/The Understanding Levels on Natural Disasters and Disasters Education Concepts for 8th Grade Students Students. Journal of History Cultureand Art Research, 6(6), 482-491.doi:http://dx.doi.org/10.7596/taksad.v6i6.1247.
Karanci AN, Aksit B, Dirik G (2005). Impact of a community disaster awareness training program in Turkey: Does it influence hazard-related cognitions and preparedness behaviors. Social Behavior and Personality, 33(3), 243-258.DOI:10.2224/sbp.2005.33.3.243.
Kırıkkaya BE, Gerdan S. (2019). Afet farkındalık ölçeği (afö) için geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası Marmara Fen ve Sosyal Bilimler Kongresi (Bahar) 2019 Bildiriler Kitabı (Sosyal Bilimler). Ss. 388-395.
Kundak S. (2018). Şehirler, Afetler ve İnsan, http://dosya.toprakisveren.org.tr//makale/2011-92-sedakundak.pdf. (Son Erişim 12.06.2022)
Mishra S, Suar D. (2012). Effects of anxiety, disastere ducation, and resources on disaster preparedness behavior. Journal of Applied Social Psychology, 42(5), 1069-1087.DOI:10.1111/j.1559-1816.2011.00853.x
Muttarak, Pothisiri W. (2013). The role of education on disaster preparedness: casestudy of 2012 Indian Ocean earthquakes on Thailand’s Andaman Coast. Ecology and Society, 18(4).DOI:10.5751/ES-06101-180451
Oguz A. (2005). Surveying* American and Turkish middle school students' existing knowledge of earthquakes by using a systemic network. The Ohio State University.
Reissman DB, Howard J. (2008). Responder safety and health: preparing for future disasters. Mount Sinai Journal of Medicine: A Journal of Translational and Personalized Medicine: A Journal of Translational and Personalized Medicine, 75(2), 135-141.DOI:10.1002/msj.20024
Ronan KR, Johnston DM (2003). Hazards education for youth: A quasi‐experimental investigation. Risk Analysis: An International Journal, 23(5), 1009-1020.DOI:10.1111/1539-6924.00377
Şahin Y, Lamba M, Öztop S (2018). Üniversite öğrencilerinin afet bilinci ve afete hazırlık düzeylerinin belirlenmesi. Medeniyet Araştırmaları Dergisi, 3(6), 149-159.
URL-1: Ruben Geertvan den Berg under (2021). How to Get (Partial) Eta Squared from SPSS? https://www.spss-tutorials.com/spss-partial-eta-squared/ (Son Erişim 07.12.2022)