Farklı Azot Dozları ve Su Seviyelerinin Pamuk Bitkisinde Gossypium hirsutum L. Tohum Tutkunluk Oranına Etkisi

Bu çalışma, 2017 ve 2018 yıllarında Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi deneme alanındayürütülmüş ve Harran Ovasında üretimi yapılan Stoneville 468 pamuk Gossypium hirsutumL. çeşidinde kısıntılı sulama ve farklı azot dozlarının tohum tutkunluk oranına etkisinibelirlemek amacıyla yürütülmüştür. Tohum tutkunluk oranı yıllara göre ortalama %4-5farklılık göstermiştir. 2017 yılında ortalama değerler %88.92 ile %94.94 arasında, 2018yılında ortalama değerler %84.08 ile %90.96 arasında değişkenlik göstermiştir. Tohumtutkunluk oranı ile mote sayısı arasında doğrusal bir ilişki olduğu; mote sayısı azaldıkçatohum tutkunluk oranının arttığı tespit edilmiştir. Aynı zamanda tohum tutkunluk oranıarttığında verimin de atış gösterdiği tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda; incelenen suseviyeleri ve azot dozlarına göre dekara 20 kg azot uygulaması ile tarla kapasitesinintamamının sulandığı I100 uygulaması önerilebilir

Anahtar Kelimeler:

Pamuk, Azot, Sulama, Mote, Tohum Tutkunluk Oranı

Effect of Different Nitrogen Doses and Water Levels on Seed-Set Efficiency in Cotton Gossypium hirsutum L.

This study was carried out at Harran University Faculty of Agriculture in 2017 and 2018 andit was carried out to determine the effect of deficit irrigation and different nitrogen doses onseed set efficiency on Stoneville-468 cotton Gossypium hirsutum L. cultivar produced inHarran Plain. Seed set efficiency changed by 4-5% over the years. In 2017, the average valuesvaried between 88.92% and 94.94% and in 2018 the average values varied between 84.08%and 90.96%. There is a linear relationship between seed set efficiency and mote; as thenumber of mote decreased, it was determined that the seed set efficiency increased. At thesame time, it was determined that the yield increased when the seed set efficiency increased.When the data is examined, it is recommended to apply 20 kg nitrogen per hectare and I100application where the entire field capacity is irrigated

Keywords:

Cotton, Nitrogen, Irrigation, Mote, Seed-Set Efficiency,

PDF

___

Akhalkatsi, M., R. Lösch. 2005. Water limitation effect on seed development and germination in Trigonella coerulea (Fabaceae). Flora. 200: 493-501.
Anlağan, M., 2001. GAP Bölgesi Harran Ovası koşullarında farklı azot gübre dozlarının ve büyüme düzenleyicilerinin pamuğun (Gossypium hirsutum L.) önemli tarımsal ve teknolojik özelliklerine etkisi ve bunlar arasındaki ilişkiler üzerine bir araştırma. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Adana, 99s.
Anonim, 1989. User’s guide to MSTATC, an analysis of agronomic research experiments. Michigan State University, USA.
Bölek, Y., Oğlakçı, M. 2007. Genetic variation among cotton (Gossypium hirsutum L.) cultivars for seed-set efficiency. Turk J Agric For. 31 (2007) 229-235.
Burke, J.J., Ulloa, M., 2017. Stress responses of commercial cotton cultivars to reduced irrigation at flowering and maximization of yields under sub-optimal subsurface drip irrigation. The journal of Cotton Science. 21:229-241.
Carvalho, J.F., Cavalcanti, J.J.V., Farias, F.J.C., Ramos, J.P.C., Queiroz, D.R., Santos, R.C., 2019. Selection of upland cotton fort he Brazilian semi-arid region under supplementary irrigation. Crop Breeding and Applied Biotechnology. 19:185-192.
Casper, B.B., Wiens, D. 1981. Fixed rates of random ovule abortion in Cryptantha flava (Boraginaceae) and its possible relation to seed dispersal. Ecol. 62: 866-869.
Çıra, A. 2001. Pamuk (Gossypium Hirsutum L.) lifinde mote ve nep oluşumuna genotiplerin etkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Pamuk Eksperliği Anabilim Dalı. Kahramanmaraş.
Clarke, H.J., K.H.M. Siddique. 2004. Response of chickpea genotypes to low temperature stress during reproductive development. Field Crops Res. 90: 323-334.
Çopur, O., Birgül, İ.H., Haliloğlu, H., Beyyavaş, V. 2010. Effect of different defoliants and application times on the yield and quality components of cotton in semi-arid conditions. African Journal of Biotechnology. Vol. 9(40), pp. 6654-6659.
Coşkun, Z., 2015. Harran Ovasında damla sulamanın pamuk verimine etkisi. Harran Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Şanlıurfa, 59s.
Çullu, M.A., Karakaş, S., Dinç, U., Şahin, Y., 2004. Classification of soils of Şanliurfa in soil taxonomy, FAO/UNESCO and WRB classification systems. International Soils Congress, Erzurum, Turkey.
Dağdelen, N., Yılmaz, E., Sezgin, F., Gurbuz, T., 2005. Karık yöntemiyle sulanan pamukta farklı sulama düzeylerinin kütlü kalitesi ve bazı agronomik özellikler üzerine etkisi. IV.GAP Tarım Kongresi, 21-23 Eylul 2005, p. 1651-1658, Şanlıurfa.
Davidonis, G:H:; Johnson, A., Landivar, J.A., 2000. Cotton mote frequency under rainfed an irrigated conditions. The Journal of Cotton Science, 4:1-9 (2000).
Gervais, C., Trahan, R., Moreno, D. Drolet, A.M.., 1993. Phragmites australis in Quebec: geographic distribution, chromosome numbers and reproduction. Can. J. Bot. 71: 1386-1393.
Görmüş, Ö., 2015. Evaluation of cotton growth and yield response to nitrogen and sülfür fertilization-I. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 10(1):1-7.
Gustafsson, A., M. Simak. 1963. X-ray photography and seed sterility in Phragmites communis Trin. Hereditas. 49: 442-450.
Haliloğlu, H., 1999. Harran Ovası koşullarında farklı azot dozlarının pamukta (Gossypium hirsutum L.) çiçeklenme ve meyvelenme düzenine, verim ve verim unsurlarına etkisi üzerine bir araştırma. Harran Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Şanlıurfa, 162s.
Joshi, P.C., Wadhwani,A.M., Johry, B.M., 1967. Morphological and embryological studies og Gossypium L. Proc. Natl. Inst. Sci.India 33B, 37-93.
Kanber, R,. Önder, S., Ünlü, M., Köksal, H., Özekici, B., Sezen, S.M., Yazar, A., Koç, K., 1996. Pamuk üretiminde yüzey sulama yöntemlerinin optimizasyonu ve yağmurlama sulama ile karşılaştırılması. GAP Bolge Kalkınma İdaresi Başkanlığı, GAP Yayınları No: 96, Adana.
Kıllı, F. 2005. Effect of early, normal and late planting dates on yield components of two cotton cultivars under ırrigated conditions of Turkey. Innovative Scientific Information & Services Network Bioscience Research, 2(1): 38-42.
Luo, Z., Liu, H., Li, W., Zhao, Q., Dai, J., Tian, L., Dong, H., 2018. Effects of reduced nitrogen rate on cotton yield and nitrogen use efficiency as mediated by application mode or plant density. Field Crops Research, 218 (2018) 150-157.
Oğlakçı, M. 2012. Pamuk Bitkisel Yapısı, Yetiştirilmesi, Islahı ve Lif Teknolojisi. Akademisyen Kitapevi. ISBN: 978-605-464-922-8. Ankara.
Ouedraogo, F.B., Brorsen, B.W., Arnall, D.B., 2016. Changing optimal nitrogen levels in cotton. The Journal of Cotton Science. 20:18-25 (2016).
Pearson, N.L., 1949. Mote types in cotton and their occurence as related to variety, environment, position in lock, lock size, and number of locks per boll. USDA Technical Bulletin No. 1000, Washington, DC, pp.1-37.
Prasad, P.V.V., K.J. Boote, L.H. Allen Jr., J.E. Sheehy, J.M.G. Thomas. 2006. Species, ecotype and cultivar differences in spikelet fertility and harvest index of rice in response to high temperature stress. Field Crop Res. 95: 398-411.
Saleem, M.F., Bilal, M.F., Awais, M., Shahid, M.Q., Anjum, S.A., 2010. Effect of nitrogen on seed cotton yield and fiber qualities of cotton (Gossypium Hirsutum L.) cultivars. The Journal of Animal & Plant Sciences. 20(1):2010, pp:23-27.
Saranga, Y., Sass, N., Tal, V., Shımony, C., Yucha, R. 1997. Effects of motes on lint quality of ınterspecific cotton hybrids. Crop Sci. 37:1577-1581.
Saranga, Y., Sass, N., Tal, Y., Yucha, R. 1998. Drought conditions ınduce mote formation in ınterspecific cotton hybrids. Field Crops Research. 55(1998)225-234.
Sarı, Ö., 2010. Aydın bölgesinde damla sulama yöntemiyle sulanan pamukta farklı lateral aralıklarının ve sulama programının belirlenmesi üzerine bir araştırma. Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi s.95, Aydın.
Sui, R., Byler, R.K., Delhom, C.D., 2017. Effect of nitrogen application rates on yield and quality in ırrigated and rainfed cotton. The Journal of Cotton Science 21:113-121 (2017).
Sümer, A., 1996. Pamuk bitkisinde farklı azot dozlarının ve sulama programlarının kaldırılan n, p miktarlarına etkisi. Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İzmir, 57s.
Toklu, P., 2003. Pamukta (Gossypium hirsutum L.) azot kullanım etkinliğinin damla sulama ve salma sulama yöntemleri yönünden karşılaştırılması üzerine bir araştırma. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Adana, 98s.
Vega, C.R.C., F.H. Andrade, V.O. Sadras, S.A. Uhart, O.R. Valentinuz. 2001. Seed number as a function of growth a comparative study in soybean, sunflower and maize. Crop Sci. 41:748- 754.
Wang, H., Wu, L., Cheng, M., Fan, J., Zhang, F., Zou, Y., Chau, H.W., Gao, Z., Wang, X., 2018. Coupling effects of water and fertilizer on yield, water and fertilizer use efficiency of drip-fertigated cotton in northern Xinjiang, China. Field Crops Research. 2019(2018):169- 179.