İSMAİL HAKKI BURSEVÎ’NİN RİSÂLE-İ ŞEM‘İYYE ADLI RİSÂLESİ

17. yy. ın ikinci yarısı ile 18. yy. ın ilk yarısında yaşamış olan İsmail Hakkı Bursevî telif, tercüme birçok eser kaleme almıştır. Bursevî’nin eserleri arasında şerh çalışmaları önemli bir yer tutmaktadır. İsmail Hakkı Bursevî’nin bu alandaki eserlerinden biri de “Âdem bir demdür” mısrasıyla başlayan şiire yaptığı şerhtir. “Risâle-i Şem’iyye” adını taşıyan ve iki nüshası tespit edilen eserde, şerhin çıkış noktası “Âdem bir demdür” mısrasıdır. Müellif, “Âdem, dem” kelimelerinden hareket ederek detaylı bir şerh çalışması ortaya koymuştur. Eser, kavramların sembolik arka plânlarına ve bu sembollerin tasavvufî karşılıklarına hatta bunların gündelik kullanımdaki yerlerine yer vermesi açısından önemlidir. Eser, ismini ışığın çeşitlerinin anlatıldığı bölümde sekizinci maddede geçen şem’ kelimesinden almaktadır.  Bu çalışmada Risâle-i Şem’iyye adlı risalenin transkripsiyonu yapılarak eser ilim âlemine tanıtılmıştır.  Anahtar Kelimeler: İsmail Hakkı Bursevî, Risâle-i Şem’iyye, metin tenkidi, şerh, tasavvuf dili, inceleme.  

___

Davutoğlu, A. (2013). Sahîh-i Buhârî Tercüme ve Şerhi. İstanbul: Işık Yayınları.

El-Aclûnî, Şeyh İsmail bin Muhammed (1351), Keşfü'l-Hafâ ve muzîlu‟l-ilbâs amme‟ş-tehere mine‟l-ehâdis alâ elsineti‟n-nâs, 2. Baskı, C. 1, Beyrut.

Namlı, A. (2001). “İsmail Hakkı Bursevî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 23, İstanbul.

Risale-i Şem'iyye, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı, Nadir Eserler, OE. Yz. 0975.

Risale-i Şem'iyye, Süleymaniye Ktp., Mihrişah Sultan, nr. 217/2.

Risale-i Şem'iyye. "Adem bir demdir" diye başlayan şiirin şerhidir (Süleymaniye Ktp., Mihrişah Sultan, nr. 217/2 ).Bayezid Umumi Kütüphanesi, NO: 214/3506, 76. Shf. S. 21.

Yılmaz, M. (2013). Kültürümüzde Ayet ve Hadisler (Ansiklopedik Sözlük). İstanbul: Kesit Yayınları.

Yurtsever, M. M. (2001). “İsmail Hakkı Bursevî”. TDVİA, C. 23, İstanbul.