Feride Taşkın YILMAZ, Havva SERT, Azime KARAKOÇ KUMSAR, Dilek AYGİN, Savaş SİPAHİ, Ahmet Bilal GENÇ

Hemodiyaliz Tedavisi Alan Hastaların Umut Düzeyleri, Semptom Kontrolü ve Tedaviye Uyumlarının Değerlendirilmesi

Amaç: Hemodiyaliz tedavisi alan hastalar, hastalığın ilerleyici ve tedavi yöntemlerinin kısıtlayıcı olması nedeniyle umutsuzluk yaşayabilir. Bu durum, hastaların semptom kontrolünü ve tedaviye uyumunu güçleştirebilmektedir. Araştırma hemodiyaliz tedavisi alan hastaların umut düzeylerini, semptom kontrolünü ve tedaviye uyumlarını belirlemek, umut düzeyi ile semptom kontrolü ve tedaviye uyum arasında ilişkiyi saptamak amacıyla yapılmıştır.Yöntem: Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı tasarımda gerçekleştirilen araştırmanın örneklemine 73 hasta dâhil edilmiştir. Veriler, hasta tanılama formu, Hert Umut Ölçeği veKronik Hemodiyaliz Hastalarında Diyaliz Semptom İndeksi ile toplanmıştır. Verilerin değerlendirmesinde yüzdelik, ortalama, Pearson korelasyon analizi, Mann-Whitney U testi ve Kruskal-Wallis testi kullanılmıştır.Bulgular: Hastaların Hert Umut Ölçeği puan ortalamasının ortalama değerin üzerinde ve semptomlara bağlı sıkıntı düzeylerinin düşük olduğu saptanmıştır. Hastaların %83,6’sının doktorun önerdiği tarihte düzenli olarak sağlık kontrollerine gittiği, %94,5’inin ilaçlarını düzenli kullandığı, %56,2’sinin hastalığının yönetimi konusunda diyetini düzenli uyguladığı, %78,1’inin sıvı kısıtlaması ya da sıvı alımına dikkat ettiği belirlenmiştir. Hert Umut Ölçeği puan ortalaması ile Kronik Hemodiyaliz Hastalarında Diyaliz Semptom İndeksi puan ortalaması arasında negatif yönde ilişki saptanmıştır. Umut düzeyi yüksek olan hastaların doktorun önerdiği tarihte düzenli olarak sağlık kontrollerine gitme, kan tahlili, kan basıncı ölçümü gibi rutin kontrolleri eksiksiz yaptırma, hastalığının yönetimi konusunda diyetini düzenli uygulama ve sıvı kısıtlaması ya da sıvı alımına dikkat etme gibi tedaviye uyum oranlarının daha iyi olduğu bulunmuştur.Sonuç: Hemodiyaliz tedavisi alan hastaların umut düzeyi arttıkça, semptomlarla ilişkili sıkıntı düzeylerinin azaldığı ve tedaviye uyumlarının yükseldiği belirlenmiştir

Evaluation of Hope, Symptom Control, and Medication Compliance/adherence In Hemodialysis Patients

Objectives: Hemodialysis patients may experience hopelessness since their disease is progressive, and requires restrictive treatment methods. This situation may make it difficult to control symptoms and medication compliance. The current study aimed to determine hope, symptom control and medication compliance in hemodialysis patients, and to investigate the associations between the level of hope, symptom control, and medication compliance.Methods: The sample of this descriptive and correlational study consisted of 73 patients. Data were collected using the patient identification form, the Herth Hope Index, and the Dialysis Symptom Index in Chronic Hemodialysis Patients. Data were analyzed using percentiles, means, Pearson correlation, Mann-Whitney U test, and Kruskal-Wallis test.Results: Mean Herth Hope Index score was above the average value, and the level of symptom-related distress was low. Among the patients, 83.6% attended routine follow-up visits on dates recommended by their doctors, 94.5% regularly used their medicine, 56.2% adhered to their diet for disease management, and 78.1% adhered to fluid restriction or monitored liquid intake. There was a negative correlation between the mean Herth Hope Index score and the mean Dialysis Symptom Index in Chronic Hemodialysis Patients score. It was found that patients who had high levels of hope had attended routine follow-up visits on the dates that were recommended by their doctors; ensured that caregivers performed routine controls such as blood analysis, blood pressure, etc.; and exhibited medication compliance adherence to diet and liquid restriction for disease management at better rates.Conclusion: It was determined that symptom-related distress reduced, and medication compliance increased as the level of hope increased in hemodialysis patients

Keywords:

Hemodialysis, symptoms, medication compliance, life expectancy,

PDF

___

Rahimipour M, Shahgholian N, Yazdani M. Effect of hope therapy on depression, anxiety, and stress among the patients undergoing hemodialysis. Iranian J Nurs Midwifery Resh 2015;20:694–99. [CrossRef]

Seyani N, Ateş K, Süleymanlar G. Türkiye’de renal replasman tedavilerinin güncel durumu: Türk Nefroloji Derneği kayıt sistemi 2015 yılı özet raporu. Turk Neph Dial Transpl 2017;26:154–60. [CrossRef]

Davison SN, Jhangri GS. Impact of pain and symptom burden on the health-related quality of life of hemodialysis patients. J Pain Symptom Manage 2005;39:477–85. [CrossRef]

Park GY, Yoo EK. A study on hope in hemodialysis patients. Adv Sci Technol Lett (Healthcare and Nursing 2016);128:244–6. [CrossRef]

Akgöz N, Arslan S. Hemodiyaliz tedavisi alan hastalarda yaşanan semptomların incelenmesi. Nefroloji Hem Derg 2017:1:20–8. Erişim: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/360008

Billington E, Simpson J, Unwin J, Bray D, Giles D. Does hope predict adjustment to end-stage renal failure and consequent dialysis? Br J Health Psychol 2008;13:683–99. [CrossRef]

Murtagh FEM, Addington-Hall J, Higginson IJ. The prevalence of symptoms in end-stage renal disease: A systematic review. Adv Chronic Kidney Dis 2007;14:82–99. [CrossRef]

Zamanian H, Kharameh ZT. Translation and psychometric properties of the persian version of the dialysis symptom index in hemodialysis patients. Nephro Urol Mon 2015;7:e23152. [CrossRef]

Akin S, Mendi B, Ozturk B, Cinper C, Durna Z. Assesment of relationship between self-care and fatigue and loneliness in hemodialysis patients. J Clin Nurs 2014;23:856–64. [CrossRef]

Orlandi FS, Pepino BG, Pavarini SCI, dos Santos DA, de Mendiondo MSZ. The evaluation of the level of hope of elderly chronic kidney disease patients undergoing hemodialysis. Rev Esc Enferm USP 2012;46:897– 901. Erişim: http://www.scielo.br/pdf/reeusp/v46n4/en_17.pdf

Topbaş E, Bingöl G. Psikososyal boyutu ile diyaliz tedavisi ve uyum sürecine yönelik hemşirelik girişimleri. Nefrol Hem Derg 2017:1:36– 42. Erişim: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/363922

Melo GAA, Silva RA, da Silva MFC, Galvao MTG, da Silva VM, Caetano JA. Religiosity and hope in patients with chronic renal failure: coping strategies. Int Arch Med 2016;9:1–9. [CrossRef]

Ottaviani AC, Souza EN, Drago NC, Mendiondo MSZ, Pavarini SCI, Orlandi FS. Hope and spirituality among patients with chronic kidney disease undergoing hemodialysis: a correlational study. Rev Latino-Am Enfermagem 2014;22:248–54. [CrossRef]

Cutcliffe JR, Herth KA. The concept of hope in nursing 2: hope and mental health nursing. Br J Nurs 2002;11:885–93. [CrossRef]

Saran R, Bragg-Gresham JL, Rayner HC, Goodkin DA, Keen ML, van Dijk PC, et al. Nonadherence in hemodialysis: associations with mortality, hospitalization, and practice patterns in the DOPPS. Kidney Int 2003;64:254–62. [CrossRef]

Andrade SV, Sesso R, Diniz DHMP. Hopelessness, suicide ideation, and depression in chronic kidney disease patients on hemodialysis or transplant recipients. J Bras Nefrol 2015;37:55–63. [CrossRef]

Kara B. Hemodiyaliz hastalarında tedaviye uyum: Çok yönlü bir yaklaşım. Gülhane Tıp Derg 2007;9:132–6. Erişim: http:// gulhanemedj.org/uploads/pdf/pdf_GMJ_364.pdf

Bland RJ, Cortrell RR, Guyler LR. Medication compliance of hemodialysis patients and factors contributing to non-compliance. Dial Transpl 2008;37:174–8. [CrossRef]

Matteson ML, Russel C. Interventions to improve hemodialysis adherence: A systematic review of randomized-controlled trials. Hemodial Int 2010;14:370–82. [CrossRef]

Clark S, Farrington K, Chilcot J. Nonadherence in dialysis patients: prevalence, measurement, outcome, and psychological determinants. Semin Dial 2014;27:42–9. [CrossRef]

Kammerer J, Garry G, Hartigan M, Carter B, Erlich L. Adherence in patients on dialysis: strategies for success. Nephrol Nurs J 2007;34:479–86.

Kavradım ST, Özer ZC. Kanser tanısı alan hastalarda umut. Curr Approach Psychiatr 2014;6:154–64. [CrossRef]

Kukla M, Salyers MP, Lysaker PH. Levels of patient activation among adults with schizophrenia: associations with hope, symptoms, medication adherence, and recovery attitudes. J Nerv Ment Dis 2013;201:339–44. [CrossRef]

Ripamonti CI, Miccinesi G, Pessi MA, Di Pede P, Ferrari M. Is it possible to encourage hope in non-advanced cancer patients? We must try. Ann Oncol 2016;27:513–9. [CrossRef]

Kim Y, Evangelista LS. Relationship between ıllness perceptions, treatment adherence, and clinical outcomes in patients on maintenance hemodialysis. Nephrol Nurs J 2010;37:271–81. Erişim: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3172671/

Efe D, Kocaöz S. Adherence to diet and fluid restriction of individuals on hemodialysis treatment and affecting factors in Turkey. Japan J Nurs Sci 2015;12:113–23. [CrossRef]

Mollaoğlu M, Kayataş M. Disability is associated with nonadherence to diet and fluid restrictions in end-stage renal disease patients undergoing maintenance hemodialysis. Int Urol Nephrol 2015;47:1863–70. [CrossRef]

Aslan Ö, Sekmen K, Kömürcü Ş, Özet A. Kanserli hastalarda umut. CÜ Hem YO Derg 2007;11:18–24. Erişim: http://eskidergi.cumhuriyet. edu.tr/makale/1610.pdf

Önsöz HB, Usta Yeşilbalkan Ö. Reliability and validity of the Turkish version of the Dialysis Symptom Index in chronic hemodialysis patients. Turk Neph Dial Transpl 2013;22:60–7. [CrossRef]

Thong MS, Van Dijk S, Noordzıj M, Boeschoten EW, Krediet RT, Dekker FW, Kaptein AA; Netherlands Cooperative Study on the Adequacy Study Group. Symptom clusters in incident dialysis patients: associations with clinical variable sand quality of life. Nephrol Dial Transpl 2009;24:225–30. [CrossRef]

Jablonski A. The multidimensional characteristics of symptoms reported by patients on hemodialysis. Nephrol Nurs J 2007;34:29–38.

Yu IC, Huang JY, Tsai YF. Symptom cluster among hemodialysis patients in Taiwan. Appl Nurs Res 2012;25:190–6. [CrossRef]

Günalay S, Taşkıran E, Mergen H. Hemodiyaliz hastalarında diyet ve sıvı kısıtlamasına uyumsuzluğunun değerlendirilmesi. FNG & Bilim Tıp Derg 2017;3:9–14. [CrossRef]

Kugler C, Vlaminck H, Haverich A, Maes B. Nonadherence with diet and fluid restrictions among adults having hemodialysis. J Nurs Scholarsh 2005;37:25–9. [CrossRef]

Elmas A. Saral EE, Tuğrul A, Şengül E, Bülbül F. Hemodializ hastalarında beslenme bilgi düzeyi ile klinik ve laboratuar bulguları arasındaki ilişki. Kocaeli Tıp Derg 2012;3:23–6. Erişim: http://www. journalagent.com/kocaelitip/pdfs/KTD_1_3_23_26.pdf