Ayşegül DEMİR YETİŞ, Leyla GAZİGİL, Recep YETİŞ, Burçin ÇELİKEZEN

Hayvansal Atık Kaynaklı Biyogaz Potansiyeli: Bitlis Örneği

Bu çalışmada, Bitlis ilinin ve ilçelerinin hayvan sayısından oluşan atık miktarlarından biyogaza dönüştürülme potansiyeli ele alınarak oluşabilecek enerji miktarı ve yakıt tasarruf miktarları belirlenmiştir. 2017 yılına ait Bitlis il geneli için büyükbaş, küçükbaş ve kanatlı (tavuk) hayvan sayısı sırasıyla 82406, 601555 ve 78424 adettir. Bu hayvanlardan oluşan atık miktarları hesaplandıktan sonra Agro-Waste projesi kapsamında belirtilen oranlar ile kullanılabilir atık miktarı büyükbaş için 532425,166 (ton/yıl), küçükbaş için 64125,763 (ton/yıl) ve kanatlı (tavuk) için 2251,553 (ton/yıl) olarak elde edilmiştir. Biyogaza karşılık gelen değerler ise her biri için 17570030,48 m3/yıl, 3719294,25 m3/yıl ve 175621,13 m3/yıl olarak hesaplanmıştır. Sonuç olarak büyükbaş hayvan sayısının fazla, toplam hayvan sayısının az olduğu Güroymak ilçesi 5,3 milyon m3/yıl miktarla biyogaz potansiyelinin en yüksek olduğu ilçedir. Ayrıca Bitlis iline ait toplam biyogaz potansiyeli yaklaşık 21,46 milyon m3/yıl olarak tespit edilmiştir.Bu çalışmada, Bitlis ilinin ve ilçelerinin hayvan sayısından oluşan atık miktarlarından biyogaza dönüştürülme potansiyeli ele alınarak oluşabilecek enerji miktarı ve yakıt tasarruf miktarları belirlenmiştir. 2017 yılına ait Bitlis il geneli için büyükbaş, küçükbaş ve kanatlı (tavuk) hayvan sayısı sırasıyla 82406, 601555 ve 78424 adettir. Bu hayvanlardan oluşan atık miktarları hesaplandıktan sonra Agro-Waste projesi kapsamında belirtilen oranlar ile kullanılabilir atık miktarı büyükbaş için 532425,166 (ton/yıl), küçükbaş için 64125,763 (ton/yıl) ve kanatlı (tavuk) için 2251,553 (ton/yıl) olarak elde edilmiştir. Biyogaza karşılık gelen değerler ise her biri için 17570030,48 m3/yıl, 3719294,25 m3/yıl ve 175621,13 m3/yıl olarak hesaplanmıştır. Sonuç olarak büyükbaş hayvan sayısının fazla, toplam hayvan sayısının az olduğu Güroymak ilçesi 5,3 milyon m3/yıl miktarla biyogaz potansiyelinin en yüksek olduğu ilçedir. Ayrıca Bitlis iline ait toplam biyogaz potansiyeli yaklaşık 21,46 milyon m3/yıl olarak tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Bitlis, Hayvansal atık, Biyogaz üretimi, Enerji potansiyeli

Biogas Potential from Animal Waste: A Case Study for Bitlis Province

In this study, amount of energy and amount of fuel savings that can be formed by considering the biogas conversion potential from the amount of waste of animal counts of the city of Bitlis and its counties has been determined. The number of bovine, ovine and poultry (chickens) animals belonging to the year 2017 are 82406, 601555 and 78424 for Bitlis provincial. After calculating the amount of wastes generated from these animals, the amount of waste that can be used with the rates specified in the Agro-Waste project was 532425,166 (ton / year), 64125,763 (ton / year) and 2251,553 (ton / year). Biogas response values were calculated as 17570030,48 m3 / year, 3719294,25 m3 / year and 175621,13 m3 / year respectively. As a result, the Güroymak district where the number of bovine animal is high and the number of total animal is low has the highest biogas potential with the approximate 5.3 million m3/year. In addition to this, the total biogas potential belonging to the Bitlis cit has been determined as 21.46 million m3/year.

Keywords:

Bitlis, Animals waste, Biogas production, Energy potential,

PDF

___

1. Altıkat, S. ve Çelik, A. (2012). Iğdır İlinin Hayvansal Atık Kaynaklı Biyogaz Potansiyeli Biogas Potential from Animal Waste of Iğdır Province. Iğdır Üni. Fen Bilimleri Enst. Der, 2(1), 61–66.
2. Baran, M. F., Lüle, F. ve Gökdoğan, O. (2017). Adıyaman İlinin Hayvansal Atıklardan Elde Edilebilecek Enerji Potansiyeli Energy Potential Can Be Produced by Animal Waste of Adiyaman Province. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 4(3), 245–249.
3. Duzen, H. ve Aydin, H. (2012). Sunshine-based estimation of global solar radiation on horizontal surface at Lake Van region (Turkey). Energy Conversion and Management, 58, 35–46. doi:10.1016/j.enconman.2011.11.028
4. Ergür, H. S. ve Okumuş, F. (2010). Cost and Potential Analysis of Biogas in Eskisehir. Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergis, 2(15), 155–160.
5. Gümüşçü M., Uyanık S., (2010). Güneydoğu Anadolu Bölgesi Hayvansal Atıklarından Biyogaz ve Biyogübre Eldesi. Tesisat Mühendisliği (MMO), 16 (118), 59-65.
6. İÇDR,2016.T.C Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Bitlis İl Çevre Durum Raporu.
7. Karaca, C. (2017). Hatay İlinin Hayvansal Gübre Kaynağından Üretilebilir Biyogaz Potansiyelinin Belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi YIL/YEAR, 22(1), 34–39.
8. Karim, K., Hoffmann, R., Klasson, T.K. Al-Dahhan, M.H., 2005. Anaerobic digestion of animal waste: Effect of mode of mixing. Water Research, 39: 3597-360
9. Kaya, D., Çankakılıç, F., Dikeç, S., Baban, A., Güneş, K., (2005). Türkiye’de tarımsal atıkların değerlendirilmesi rehberi, LIFE 03 TCY/TR/000061 proje raporu, Tubitak.
10. Lijó, L., González-García, S., Bacenetti, J. ve Moreira, M. T. (2016). The environmental effect of substituting energy crops for food waste as feedstock for biogas production. Energy. doi:10.1016/j.energy.2017.04.137
11. Namsaraev, Z. B., Gotovtsev, P. M., Komova, A. V. ve Vasilov, R. G. (2018). Current status and potential of bioenergy in the Russian Federation. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 81, 625–634. doi:10.1016/j.rser.2017.08.045
12. Özer, B.(2017). Biogas energy opportunity of Ardahan city of Turkey. Energy 139 (2017) 1144e1152. http://dx.doi.org/10.1016/j.energy.2017.07.052
13. Tınmaz, K. E. (2017). Trakya bölgesinde hayvan gübrelerinin biyogaz enerji potansiyelinin belirlenmesi ve sayısal haritaların oluşturulması. Pamukkale University Journal of Engineering Sciences, 23(6), 762–772. doi:10.5505/pajes.2016.33600
14. Ulusoy, Y., Unal, H. ve Alibaş, K. (2009). Bursa İli Karacabey İlçesinde Örnek Bir Biyogaz Tesisinin Kurulabilirliği İçin Tar msal ve Gıda Artıklarının Enerji Potansiyeli. 25. Tarımsal Mekanizasyon Ulusal Kongresitarımsal mekanızasyon ulusal kongresi içinde (ss. 109–115). Isparta.15. Yokuş, İ. ve Avcıoğlu, A. O. (2012). Sivas İlindeki Hayvansal Atıklardan Biyogaz Potansiyelinin Belirlenmesi. 27. Tarımsal Mekanizasyon Ulusal Kongresi içinde (ss. 488–498). Samsun.
16. Zareei, S. (2018). Evaluation of biogas potential from livestock manures and rural wastes using GIS in Iran. Renewable Energy, 118, 351–356. doi:10.1016/j.renene.2017.11.026