TÜRK DEVLETLERİNDE DOĞRUDAN YABANCI YATIRIM VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ

Bu çalışmada altı Türk Devletinin ekonomik büyüme dinamikleri incelenmiştir.2001 - 2017 dönemi Türkiye, Azerbaycan, Türkmenistan, Özbekistan,Kazakistan ve Kırgızistan’ın, Pedroni, Kao ve Johansen Fisher EşbütünleşmeTestleri ile ekonomik büyümelerinde doğrudan yabancı yatırımın etkilerinebakılmıştır. Doğrudan yabancı yatırımların bu ülkelerin büyümeleri üzerindeetkili olduğu ve DYY ve GSYH değişkenlerinin birlikte hareket ettiği sonucunavarılmıştır. İki seri arasında yapılan panel nedensellik analizi sonucuna göre;Doğrudan Yabancı Yatırımdan GSYH’ya doğru tek yönlü bir nedensellik olduğuortaya çıkmıştır.

THE RELATIONSHIP BETWEEN FOREIGN DIRECT INVESTMENT AND ECONOMIC GROWTH IN TURKIC STATES

In this study that aims to investigate FDI and GDP on six Turkic States in 2001- 2017 time period. Turkey, Azerbaijan, Turkmenistan, Uzbekistan, Kazakhstan and Kyrgyzstan analyzed with Pedroni, Kao and Johansen Cointegration Tests. It was concluded that foreign direct investments had an impact on the growth of these countries and that FDI and GDP variables act together. According to the panel causality analysis; There is a one-way causality from Foreign Direct Investment to GDP.

PDF

___

Adams, S. ve Opoku, E. E. O. (2015), Foreign Direct Investment, Regulations and Growth in Sub-Saharan Africa, Economic Analysis and Policy, (47), s.48-56.
Agarwal, J. P. (1980), Determinants of Foreign Direct Investment: A Survey, Weltwirtschaftliches Archiv, 116(4), s.739-773.
Agrawal, G. (2015), Foreign Direct Investment and Economic Growth in BRICS Economies: A Panel Data Analysis, Journal of Economics, Business and Management, 3(4), s.421-424.
Ağayev, S. (2010), Doğrudan Yabanci Sermaye Yatırımları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Geçiş Ekonomileri Örneğinde Panel Eştümleşme ve Panel Nedensellik Analizleri, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(1), s.159-184.
Aizhan, K. ve Diana, M. (2013), Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve Ekonomik Gelişme, Ege Stratejik Araştırmalar Dergisi, 4(2), s.20- 31.
Almfraji, M. A. ve Almsafir, M. K. (2014), Foreign Direct Investment and Economic Growth Literature Review from 1994 to 2012, Procedia-Social and Behavioral Sciences, (129), s.206-213.
Altıntaş, H. ve Mercan, M. (2015), Ar-Ge Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: OECD Ülkeleri Üzerine Yatay Kesit Bağımlılığı Altında Panel Eşbütünleşme Analizi, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 70(2), s.345-376.
Anbar, A. ve Suleymanlı, J. (2016), Azerbaycan’da Doğrudan Yabancı Yatırımları Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesine Yönelik Bir Uygulama. Akademik Bakış Dergisi, (57), s.101-114.
Arellano, M. (2003), Panel Data Econometrics, Oxford University Press, UK.
Ayhan, F. ve Mangır, F. (2019), OECD Ülkelerinde İkiz Açık Hipotezinin Geçerliliği: Panel Veri Analizi, Turkish Studies Social Sciences, 14(5), s.2001 – 2026.
Azman-Saini, W. N. W., Law, S. H. ve Ahmad, A. H. (2010), FDI and Economic Growth: New Evidence on the Role of Financial Markets, Economics Letters, 107(2), s.211-213.
Baltagi, B., Bai, H., ve Kao, C. (2000), Nonstationary Panels, Cointegration in Panels: A Survey, Center for Policy Research Working Paper No. 16.
Baltagi, B. (2005), Panel Data: Theory and Applications, Heidelberg: Physica-Verlag.
Baltagi, B. (2008), Econometric Analysis of Panel Data, John Wiley & Sons Ltd., West Sussex, England.
Berry, B. J. L., Horton, F. E., ve Abiodun, J. O. (1970), Geographic Perspectives on Urban Systems: With Integrated Readings. Prentice Hall.
Borensztein, E., Gregorio, J. ve Lee, J. W. (1995), How Does Foreign Direct Investment Affect Economic Growth, NBER Working Paper, March 1995, s.1-22.
Breitung, J. (1999), The Local Power of Some Unit Root Tests for Panel Data, Working Paper, Berlin.
Breusch, T. S ve Pagan, A. R. (1980), The Lagrange Multiplier Test and Its Applications to Model Specification Tests in Econometrics, Review of Economic Studies, 47, s.239-253.
Büberkökü, Ö. (2014), Yükselen Piyasa Ekonomilerinde Uluslararası Satın Alma Gücü Paritesi: Panel Koentegrasyon Testlerinden Kanıtlar. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar, 8(1), s.117- 139.
Caves, R.E. (1996), Multinational Enterprise and Economic Analysis, 2nd ed. Cambridge: Cambridge University Press.
Chakraborty, C.ve Nunnenkamp, P. (2008), Economic Reforms, FDI, and Economic Growth in India: A Sector Level Analysis, World Development, 36(7), s.1192-1212.
Coase, Ronald H. (1937), The Nature of the Firm, Economica, N.S., Vol. 4, s.386 - 405. Repr. in: George J. Stigler and Kenneth E. Boulding (Eds.), Readings in Price Theory. Selected by a Committee of the American Economic Association, Homewood, 1953, s.331 - 351.
Çetin, M. ve Seker, F. (2013), Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve İhracat İlişkisi: Gelişmekte Olan Ülkeler Üzerine Bir Nedensellik Analizi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 8(1), s.121-142.
Çınar, S. (2010), OECD Ülkelerinde Kişi Başına GSYİH Durağan Mı? Panel Veri Analizi. Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 29(2), s.591 601.
Denisia, V. (2010), Foreign Direct Investment Theories: An Overview of the Main FDI Theories. European Journal of Interdisciplinary Studies, 2(2), s.104-110.
Dumitrescu, E. I., Hurlin, C. (2012), Testing for Granger non-causality in Heterogeneous Panels. Economic Modelling, 29(4), s.1450-1460.
Dunning, J. H. (2006), American Investment in British Manufacturing Industry, Routledge.
Dunning, J. H. ve Rugman, A. M. (1985), The Influence of Hymer's Dissertation on the Theory of Foreign Direct Investment. The American Economic Review, 75(2), s.228-232.
Engle, R. F. ve Granger, C. W. J. (1987), Co-integration and Error Correction: Representation, Estimation and Testing, Econometrica, 55, s.251-276.
Garnaut, R. (2012), Twenty Years of Economic Reform and Structural Change in the Chinese Economy, China: Twenty Years Of Economic Reform, ANUE Press, s.1-26.
Gujarati, D. (2004), Basic Econometrics Fourth Edition, The McGrawHill Companies.
Güngördü, A. ve Yılmaz, K. G. (2016), Uluslararası Ticaret ve Yatırım Teorisi Olarak Eklektik Paradigma: Geçmişten Günümüze Bir Bakış. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Eylül, 20 (3), s.1003-1020.
Farrel, R. (2008), Japanese Investment in the World Economy: A Study of Strategic Themes in the Internationalisation of Japanese Industry, Edward Elgar Publishing.
Hadri, K. (2000), Testin for Stationarity in Heterogeneous Panel Data, The Econometrics Journal, 3(2), s.148-161.
Harun, B. ve Göz, D. (2010), Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları ve Türkiye, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), s.450-467.
Head, K. ve Ries, J. (2008), FDI as an Outcome of the Market for Corporate Control: Theory and Evidence, Journal of International Economics, 74(1), s.2-20.
Hsiao C. (2003), Analysis of Panel Data, Second Edition, Cambridge University Press, USA.
Hufbauer, G. C. (1975), The Multinational Corporation and Direct Investment, International Trade and Finance: Frontiers for Research, 45(1), s.253-319.
Hymer, S. H. (1960), The International Operations of National Firms: A Study of Direct Foreign Investment, (1960), Cambridge: MIT Press, 1976.
Johansen, S. (1988), Statistical Analysis of Cointegration Vectors, Journal of Economic Dynamics and Control,12, s.231-254.
Kao, C. (1999), Spurious Regression and Residualbased Tests for Cointegration in Panel Data, Journal of Econometrics, 25, s.54-77.
Kelleci, S. U., Bostan, A. ve Yılmaz, A. (2016), Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Avrasya Ekonomileri Örneği. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(5), s.23-36.
Levin A., Chien-Fu L. ve Chia-Shang James Chu, (2002), Unit Root Tests in Panel Data: Asymptotic and Finite-Sample Properties, Journal of Econometrics, 108(1), s.1-24.
Lipsey, R. E. (2004), Home-and Host-Country Effects of Foreign Direct Investment, In Challenges to globalization: Analyzing the Economics (s.333-382). University of Chicago Press.
Li, X., Liu X. (2005), Foreign Direct Investment and Economic Growth: An Increasingly Endogenous Relationship, World Development, 33(3), s.393-407.
Maddala, G. S. ve Wu, S. (1999), A Comparative Study of Unit Root Tests with Panel Data and a New Simle Test, Oxford Bulletion of Economics and Statictics ,61, s.631-652.
Markowitz Harry M. (1952), Portfolio Selection. Journal of Finance, 7(1), s.77-91.
MacKinnon, J. G., Haug, A. A. ve Michelis, L. (1999), Numerical Distribution Functions of Likelihood Ratio Tests for Cointegration, Journal of Applied Econometrics, 14, s.563- 577.
Mercan, M. (2014), Ekonomik Büyümenin Belirleyicileri ve 2008 Krizi: Orta Asya Ülkeleri ve Türkiye Ekonomisi İçin Panel Veri Analizi, Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(1), s.125-142.
Moosa, Imad, A. (2002), Foreign Direct Investment Theory, Evidence and Pactice. PALGRAVE, Macmillan Press.
Mucuk, M. ve Demirsel, M. T. (2009), Türkiye’de Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve Ekonomik Performans, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (21), s.365-373.
Öztürk, L. (2004), Serbest Bölgelerdeki Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları: Dünyadaki Uygulamalara Teoriler Işığında Bir Bakış, Akdeniz İİBF Dergisi, (7), s.110-128.
Pedroni, P. (2004), Panel Cointegration: Asymptotic and Finite Sample Properties of Pooled Time Series Tests with an Application to the PPP Hypothesis, Econometric Theory. 20, s.597-625.
Pegkas, P. (2015), The Impact of FDI on Economic Growth in Eurozone Countries. The Journal of Economic Asymmetries, 12(2), s.124- 132.
Pesaran, M. H. (2004), General Diagnostic Tests for Cross Section Dependence in Panels, Cambridge Working Papers in Economics, 435.
Pesaran, M. H., Ullah A.ve Yamagata T. (2008), A Bias-Adjusted LM Test of Error Cross-Section Independence. Econometrics Journal, 11 (1), s.105-127.
Ramazanoğlu, G. ve Acar, İ. A. (2006), Bir Geçiş Ekonomisi Örneği Olarak Kırgızistan: Siyasi, Ekonomik ve Toplumsal Yanaşımlar, Review of Social, Economic and Business Studies, 7(8), s.385-402.
Roy, A.D. (1952), Safety First and the Holding of Assets, Econometrica, 20(3), s.431-449.
Rugman, Alan, M., (1980), Internalization as a General Theory of Foreign Direct Investment: A Re-Appraisal of the Literature, Weltwirtschaftliches Archiv, 116(2), s.365-379.
Syzdykova, A. (2019), Doğrudan Yabancı Yatırımların Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: Orta Asya Ülkeleri Örneği, Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (UKSAD), 5(1), s.291- 307.
TCEB, (2018), Yurtdışı Yatırım Raporu Haziran 2018, Ankara Serbest Bölgeler, Yurtdışı Yatırım ve Hizmetler Genel Müdürlüğü.
UN (1995), World Investment Report: Transnational Corporations and Competitiveness, Overview, New York and Geneva.
UN (1999), World Investment Report 1999 Foreign Direct Investment and the Challenge of Development, United Nations New York and Geneva.
Wooldridge, J. M. (2010), Econometric Analysis of Cross Section and Panel Data, The MIT Press, London.
Vernon, R. (1966), International Investment and International Trade in the Product Cycle, Quarterly Journal of Economics, 80, s.190-207.
YASED (2018), Ekonomik Gruplara Göre UYD Akışları, https://www.yased.org.tr/ReportFiles/2018/unctad-dunya-yatirimraporu-sunumu-2018-yased.pdf
Yılmaz, M. (2008), Gelişmekte Olan Ülkelerde Doğrudan Yabancı Yatırımlar-Ekonomik Büyüme İlişkisi: Panel Veri Analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
Yılmaz, A. N. ve Kılıçoğlu, G. (2018), Türkiye’nin Orta Asya’daki Yumuşak Gücü ve Kamu Diplomasisi Uygulamaları, Türk Dünyası Araştırmaları, 119(235), s.141-184.
Zhang, K. H, (2001), Does Foreign Direct Investment Promote Economic Growth? Evidence from East Asia and Latin America. Contemporary economic policy, 19(2), s.175-185.