MHP ve Ülkücü Kuruluşlar Davası: Hamle Dergisi Örneği

Türk siyasi hayatında 12 Eylül 1980 darbesi akabinde oluşan kritik süreçten enfazla etkilenen siyasi partilerden birisi de hiç kuşkusuz Milliyetçi Hareket Partisidir.Darbe sonrasında “MHP ve Ülkücü Kuruluşlar” hakkında 1402 sayılı kanuna08.10.1980 tarihli ve 2310 sayılı yasayla ilave edilen Ek-1 maddesi gereğince başlatılmışolan hazırlık soruşturmasının Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Savcılığındabulunan bazı görevliler tarafından 29.04.1981 tarihinde neticelendirilerekkamu davası açılması bu durumun en somut örneklerinden birisidir.Söz konusu MHP ve Ülkücü Kuruluşlar Davasının, daha ziyade Milliyetçi-Ülkücüvasıfları ve hassasiyetleriyle ön plana çıkan Hizmet için Yeni Hamle adlı dergininpenceresinden ele alınıp incelenmesi bu çalışmanın ana temasını oluşturmuştur.Bilindiği üzere, 12 Eylül Darbesinin oluşturduğu ortamdan basın hayatıda olumsuz etkilenmiş, basın üzerinde de bir denetim söz konusu olmuştur.Bu düşüncelerden yola çıkarak MHP ve Ülkücü Kuruluşlar Davası hususundadönemin tüm neşriyatını bir bütün olarak ele almak yerine, konu Hamle Dergisiörneğinden hareketle ele alınmıştır. Bu yönüyle incelenen konu, 1983 yılında 32sayı olarak yayımlanan Hamle Dergisi’nin geneli üzerinde durularak ele alınacaktır. Yapılan incelemeler neticesinde haftalık aktüalite, haber ve yorum dergisi olarakyayımlanan Hamle Dergisinin 12 Eylül Darbesi’nin ardından oluşan kritiksüreçte yargılanan Türk Milliyetçileri hakkındaki en doğru haberleri Türk kamuoyunaduyurduğu, yayımlanmış olan sayılarının tamamına yakınında konuya özelbir yer vererek bir anlamda yayım çizgisini de gösterdiği, uzun süre devam etmesebile yayımlandığı dönemde hem basın hayatına hem de kültür ve düşünce alanınakatkılar sunmuş; ayrıca MHP ve Ülkücü Kuruluşlar Davası aracılığıyla da özellikle“12 Eylül hukuku”nun anlaşılmasına dair önemli bir süreli yayın olduğu sonucunavarılmıştır.Anahtar Kelimeler: Hamle Dergisi, 12 Eylül Darbesi, MHPAbstract:One of the most affected political parties in Turkish political life is undoubtedlythe Nationalist Movement Party. This is one of the most concrete examples of thissituation when the preparation of the investigation initiated in accordance withArticle 1 of the Annex-1, which was added to the law no.2310 dated 08.10.1980, onthe “MHP and the nationalist organizations”, was concluded on 29.04.1981 by someofficials in the military prosecutor’s Office of the militaryThe main theme of this study is the investigation of the MHP and the nationalistorganizations case in question by the magazine “New Movement for service”,which is more prominent with its nationalist-nationalist qualities and sensitivities.As is known, Press life was negatively affected by the environment created by theSeptember 12 coup and there was an audit of the press.Based on these ideas, the MHP and the nationalist organizations have been dealtwith as a whole rather than taking the whole of the period as a whole in the caseof the subject movement magazine. In this respect, the subject examined will bediscussed by focusing on the general of the Journal “Hamle”, which was publishedin 1983 as 32 numbers.As a result of the investigations, the weekly actuality, news and Commentarymagazine published the most accurate news about the Turkish nationalists whowere tried in the critical period after the September 12 coup, has announced to thepublic that they have a special place in the entire issue of the issue and has shownthe line of publication in a sense, even; in addition, it has been concluded that thereis an important periodical publication on the understanding of the “September 12law”, especially through the MHP and ulterior institutions case.Keywords: Journal Hamle, September 12 Coup, MH

___

  • ÇUBUKÇU, İbrahim Agâh, (1986), Türk Düşünce Tarihinde Felsefe Hareketleri, Ankara.
  • BAHÇELİ, Devlet, (2011), Milliyetçi Hareket Partisi TBMM Albümü, 1965- 2007, Ankara: Net Ofset.
  • EKİZ, Osman Nuri (1977), 20. Yüzyılın Büyük Türkçüsü Nihal Atsız, Toker- Milliyetçi Fikir ve Edebiyat Dergisi. 15.
  • EŞEL, Gökhan (2017) Yusuf Akçura’nın “Üç Tarz-ı Siyaset” Adlı Eserinin Türk Siyasal Hayatına Yansımaları: Milliyetçi Hareket Partisi Örneği, The Journal of Academic Social Science Studies, 58.
  • GÖKALP, Ziya (1976), Türkçülüğün Esasları, Haz. Mehmet Kaplan, İstanbul.
  • GÜNGÖR, Erol (1999), Türk Kültürü ve Milliyetçilik, İstanbul.
  • HACIEMİNOĞLU, Necmettin (1976), Milliyetçilik-Ülkücülük-Aydınlar, Ankara. Hizmet için Yeni Hamle Dergisi, 1983, Ankara.
  • HOCAOĞLU, Durmuş (2018). Milliyetçiliğin Küresel Çapta Yükseldiği Bir Çağda Yeni Milliyetçilik, Yerli Düşünce. S. 1. İddianame (MHP ve Ülkücü Kuruluşlar), T.C. Ankara, Çankırı, Kastamonu İlleri Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Savcılığı (Evrak No: 1980/7040, Esas No: 1980/7040, Karar No:1981/600).
  • KAHRAMANYOL, Mustafa (Nisan 2007),Ülkücülük Nedir-Ülkücü Kimdir? (Galip Erdem’in Ölümünün 10. Yılı Dolayısıyla), Türk Ocakları Ankara Şubesi, MİLLİYETÇİ HAREKET PARTİSİ TBMM ALBÜMÜ, 1965-2007, Net Ofset, Ankara, 2011.
  • SANLI, Ferit Salim (Bahar 2018) “ 13 Kasım 1960 Tasfiyesine Giden Süreçte Alparslan Türkeş ve Milli Birlik Komitesi İçinde İhtilaf”, CTAD, Yıl 14, Sayı 27. ŞEKER, Mehmet, (2017), Ortaçağ Türk-İslâm Devletlerinde Hükümdarın Adalet Sembolü: Dîvânü’l-Mezâlim, Humanitas, 2017, C. 5, S. 10. _______________, Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi’nden Milliyetçi Hareket Partisi’ne Tarihsel Süreç, İdeoloji ve Politika (1960-1969), yayınlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, Dan: Prof.
  • Dr. Yonca Anzerlioğlu, Ankara,2017.
  • TANERİ, Aydın (1997), Türk Devlet Geleneği, İstanbul.
  • TÜRKDOĞAN, Orhan (1998), Ziya Gökalp Sosyolojisinin Temel İlkeleri, İstanbul.