İşletme Performanslarının Karşılaştırılması: BIST’te Promethee Yöntemiyle Bir Uygulama

Bu çalışmada, Borsa İstanbul Metal Eşya, Makine Endeksinde yer alan 2012-2016 yılları arası faaliyette bulunan 23 adet işletmenin Oran Analizi ve Ekonomik Katma Değer (EVA) yöntemi ile performansları ölçülmüştür. Çalışmada kullanılan oranlar esas faaliyet kâr marjı, özsermaye/aktif toplamı, cari oran, faiz, amortisman ve vergi öncesi kâr (favök) marjı, likidite oranı, net kâr marjı, fiyat-kazanç oranı, piyasa değeri/defter değeri, pay başına kâr, mali borç/özsermaye’ dir. Oran Analizi ve EVA yöntemlerine göre performansları ölçülen işletmelerin karşılaştırılmasında Çok Kriterli Karar Verme Tekniklerinden olan Promethee sürecinden yararlanılmıştır. Bulgulara göre yıllar bazında oran analizi sonuçları ile EVA analizi sonuçları farklılık arz etmekte, iki yöntemin çıktılarının farklı değerlendirilmesi gerekmektedir.Anahtar Kelimeler: İşletme Performansı, Çok Kriterli Karar Verme, Promethee Yöntemi JEL Sınıflandırması: : C44, C65, G10

Anahtar Kelimeler:

İşletme Performansı, Çok Kriterli Karar Verme

Comparison of Firm Performances: An Application on BIST with Promethee Method

In this study, the performances of the 23 enterprises includedin the Borsa Istanbul Metal Goods, Machinery Index between 2012-2016 were measured using Ratio Analysis and Economic Value Added (EVA) method. The ratios used in the study are the operating profit margin,total equity / total assets, current ratio, earning before interest,taxes depreciation and amortisation (ebitda) margin, liquidity ratio, net profit margin, price-earning ratio, market value / book value, profit per share, financial debt / equity. The Promethee process, which is one of the Multi Criteria Decision Making Techniques, was used to compare the enterprises whose performance was measured according to the ratio analysis and EVA methods. According to the findings, the results of the rate analysis and EVA analysis differ between years and the outputs of the two methods should be evaluated differently.Key Words: Firm Performance, Multi-Criteria Decision Making, Promethee Method. JEL Classification: C44, C65, G10

PDF

___

Akgüç, Ö., (1998). Finansal Yönetim. (7. Baskı). İstanbul: Avcıol.
Akkaya, G. C. & Demireli, E., (2010). Finansal Kararların Verilmesinde Promethee Sıralama Yöntemi. Ege Akademik Bakış, 10(3), 845-854.
Albadvi, A., Chaharsooghi, S. K. & Esfahanipour, A., (2007). Decision Making in Stock Trading : An Application of Promethee. European Journal of Operational Research, 673-683. Doi: 10.1016/j.ejor.2005.11.022
Apan, M. & Öztel, A., (2018). Ölçek Bazlı Finansal Performansın Promethee Yöntemiyle Belirlenmesi: Farklı Ağırlıklandırma Yöntemlerine Dayalı Karşılaştırmalı Bir Analiz. İşletme Bilimi, 6(1), 207-244. Doi: 10.22139/jobs.357134
Athawale , V. M. & Chakraborty , S., (2010). Facility Location Selection Using Promethee II Method.Proceedings of the 2010 International Conference on Industrial Engineering and Operations Management.
Aydın, N., Başar, M. ve Coşkun, M., (2007). Finansal Yönetim. (2. Baskı). Eskişehir: Detay.
Bağcı, H. & Rençber, Ö. F., (2014). Kamu Bankaları ve Halka Açık Özel Bankaların Promethee Yöntemi İle Kârlılıklarının Analizi. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 6(1), 39-47.
Brans, J. P., Vincke, P. & Mareschal, B., (1986). How to Select and How to Rank Projects: The Promethee Method. European Journal of Operational Research, 24(2), 228-238. Doi: 10.1016/0377-2217(86)90044-5
Chen, J., (2018). Corporate Finance & Accounting. https://www.investopedia.com/terms/e/ebitdamargin.asp
Civan, M., (2009). Finansal Tablolar Analizi ve Örnek Uygulamalar. Trabzon.
Çalışkan, E. & Eren, T., (2016). Bankaların Performanslarının Çok Kriterli Karar Verme Yöntemiyle Değerlendirilmesi. Ordu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji, 6(2), 85-107.
Dağdeviren, M. & Eraslan, E., (2008). Promethee Sıralama Yöntemi İle Tedarikçi Seçimi. Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. , 23(1), 69-75.
Deshmukh, S. C., (2013). Preference Ranking Organization Method Of Enrichment Evaluation (Promethee). International Journal of Engineering Science Invention, 2(11), 28-34.
Güney, C., (2017). Visual Promethee ile Yatırımcılar Açısından Sektörlerin Değerlendirilmesi. Turan-Sam Uluslararası Bilimsel Hakemli, 9(34), 177-187.
Gürbüz, O. & Ergincan, Y., (2008). Şirket Değerlemesi: Klasik ve Modern Yaklaşımlar. İstanbul: Literatür.
Manzano, J. I. C., Quijada, M. T. A. & Nuño , M. M. C., (2004). Economic Evaluation of the Spanish Port System Using the Promethee Multicriteria Decision Method. https://www.researchgate.net/publication/4806122
Mareschal, . B., (2013). Visual Promethee, Brüksel: VPSolutions.
Onan, A., (2014). Promethee Sıralama Yönteminin Konut Projelerinin Değerlendirilmesinde Kullanılması. AKÜ İİBF, 16(1), 17-28. Doi: 10.5578/jeas.6470
Ömürbek, N., Karaatlı, M., Eren, H. & Şanlı, B., (2014). Ahp Temelli Promethee Sıralama Yöntemi İle Hafif Ticari Araç Seçimi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 19(4), 47-64.
Ömürbek, N. & Eren, H. (2016). Promethee, Moora ve Copras Yöntemleri ile Oran Analizi Sonuclarinin Degerlendirilmesi: Bir Uygulama, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 174-187.
Özgüven, N., (2012). Promethee Sıralama Yöntemi İle Özel Alışveriş Siteleri Üzerine Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 196-201.
Qu, S., Li, H. & Guo, X., (2011). Application of Interval-Promethee Method for Decision Making in Investing. The Tenth International Symposium on Operations Research and Its Applications.
Şahin, A. & Akkaya, G. C., (2013). Promethee Sıralama Yöntemi İle Portföy Oluşturma Üzerine Bir Uygulama. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları, 2(2), 67-81.
Taner, B. & Akkaya, G. C., (2003). İşletme Değerini Belirleme Yöntemleri ve Farklı Sektörlerdeki İşletmeler Üzerine Bir Uygulama. Ege Akademik Bakış, 3(1), 1-7.
Usta, Ö., (2008). İşletme Finansı ve Finansal Yönetim. (3. Baskı). Ankara: Detay.
Yükçü, S. ve diğerleri, (2017). Mali Tablolar Eğitimi. (1. Baskı). İzmir: Kitapana.