PERFORMANSA DAYALI EK ÖDEME SİSTEMİNİN HASTANE HİZMET KALİTESİNE ETKİSİ: HASTANE YÖNETİCİLERİ VE SAĞLIK PERSONELİNİN DEĞERLENDİRMELERİ

Bu çalışma, T. C. Sağlık Bakanlığı’na bağlı hastanelerde uygulanmaya konan performansa dayalı ek ödeme sisteminin hastane hizmet kalitesine etkilerini ortaya çıkarmak amacıyla yapılmıştır. Bu uygulamanın hizmet kalitesine etkilerini değerlendirmek için oluşturulan anket bir eğitim ve araştırma hastanesindeki hastane yöneticilerine ve kliniklerde çalışan sağlık personeline uygulanmıştır. Araştırmada tanımlayıcı istatistik olarak sayı ve yüzde değerleri verilmiştir. Gruplar arasında fark olup olmadığı Ki-Kare Testiyle incelenmiştir. Anketi cevaplayan 212 katılımcının değerlendirmelerine göre hastaların; muayene, tetkik, hastaneye yatmak ve ameliyat olmak için beklediği süreler azalmış, hasta memnuniyeti artmış ve hastaların hizmet alması daha kolay hale gelmiştir. Diğer taraftan, gereksiz tetkikler, gereksiz yatışlar, endikasyonsuz müdahaleler ve etik dışı davranışlar artmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Performansa Dayalı Ödeme, Ek Ödeme, Hizmet Kalitesi, Hastane Yöneticileri, Sağlık Personeli

THE IMPACT OF PERFORMANCE-BASED SUPPLEMENTARY PAYMENT SYSTEM ON QUALITY OF HOSPITAL SERVICE: EVALUATIONS OF HOSPITAL MANAGERS AND HEALTH STAFF

This study is conducted in order to reveal the effects of the performance based supplementary payment system on quality of hospital service in training and research hospitals affiliated to the Ministry of Health. The questionnaire designed to assess the effects of this practice on service quality is applied to hospital administrators and health personnel working in a training and research hospital. In the study, numerical and percentage values are given as descriptive statistics. Whether there is a difference between the groups is examined by chi-square tests. According to analysis results of 212 participants; while waiting time for patient examination, tests, hospitalization and operation are decreasing, the patient satisfaction in medical services is increasing. On the other hand, unnecessary tests, hospitalization, interventions without indication unethical behaviour have increased.

Keywords:

Pay for Performance (P4P), Supplementary Payment, Quality of Service, Manager, Health Personnel,

PDF

___

AKDAĞ, R., (2007), Nereden Nereye Türkiye Sağlıkta Dönüşüm Programı, Kasım 2002-Haziran 2007, T. C. Sağlık Bakanlığı Yayını, (713).
AKDAĞ, R., (2008), Türkiye Sağlıkta Dönüşüm Programı İlerleme Raporu, Ankara, T. C. Sağlık Bakanlığı Yayını, (749), 22-24.
AKDAĞ, R., (2012), Türkiye Sağlıkta Dönüşüm Programı Değerlendirme Raporu (2003-2011), T. C. Sağlık Bakanlığı Yayını.
AKDAĞ, R., (2016), 2017 Yılı Bütçe Sunumu, TBMM Plan Ve Bütçe Komisyonu. http://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/1337,sb-2017-yili-butce-sunumu-planbutcepdf-1pdf.pdf?0 Erişim Tarihi: 30.10.2017.
ARGON, T. & EREN, A., (2004), İnsan Kaynakları Yönetimi, İstanbul: Nobel Yayınları.
ATEŞ, H. & KIRILMAZ, H., (2015), Sağlık Personelinin Performans Yönetimine İlişkin Görüşleri Üzerinde Kişisel Faktörlerin Etkileri, Amme İdaresi Dergisi, 48 (4), 97-128.
AYANIAN, J. Z., & MARKEL, H., (2016), Donabedian’s Lasting Framework for Health Care Quality, The New England journal of medicine, 375 (3), 205-207.
AYDIN, S. & DEMİR, M., (2006), Sağlıkta Performans Yönetimi, Performansa Dayalı Ek Ödeme Sistemi, Ankara: Onur Matbaacılık, T. C. Sağlık Bakanlığı Yayını.
AYDIN, S. & DEMİR, M., (2007), Sağlıkta Performans Yönetimi: Performansa Dayalı Ek Ödeme Sistemi, Ankara: T. C. Sağlık Bakanlığı Yayını.
BARUTÇUGİL, İ., (2002), Performans Yönetimi, İstanbul: Kariyer Yayıncılık.
BOXALL, A. M., (2009), Should We Expand the Use of Pay-for-Performance in Health Care?, Parliament of Australia Department of Parliamentary Services, Parliamentary Library.
BRITISH MEDICAL ASSOCIATION, (2015), Models for Paying Providers –Payment for Performance, File:///C:/Users/win7/Downloads/Payment%20 for%20performance%20Dec2015.pdf Erişim Tarihi: 30.10.2017.
CAMPBELL, S. M., REEVES, D., KONTOPANTELIS, E., SIBBALD, B. & ROLAND, M., (2009), Effects of Pay for Performance on the Quality of Primary Care in England, New England Journal of Medicine, 361 (4), 368-378.
COMMITTEE FOR ECONOMIC DEVELOPMENT, (2016), Top Healthcare Stories for 2016: Pay-for-Performance, https://www.ced.org/blog/entry/top-healthcarestories- for-2016-pay-for-performance Erişim Tarihi: 30.10.2017.
CROMWELL, J., TRISOLINI, M. G., POPE, G. C., MITCHELL, J. B. & GREENWALD, L. M., (2011), Pay for Performance in Health Care: Methods and Approaches, Research Triangle Institute Press, USA.
DE BRUIN, S. R., BAAN, C. A. & STRUIJS, J. N., (2011), Pay-For-Performance in Disease Management: A Systematic Review of the Literature, BMC health services research, 11 (1), 272.
EIJKENAAR, F., (2012), Pay for Performance in Health Care: An International Overview of Initiatives, Medical Care Research and Review, 69 (3), 251-276.111 Performansa Dayalı Ek Ödeme Sisteminin Hastane Hizmet Kalitesine Etkisi: Hastane Yöneticileri ve Sağlık Personelinin Değerlendirmeleri
EIJKENAAR, F., (2013), Key Issues in the Design of Pay for Performance Programs, The European Journal of Health Economics, 14 (1), 117-131.
EKİNGEN, E., YILDIZ, A., KORKU, C. & KORKMAZER, F., (2017), Hastanelerde Uygulanan Performansa Dayalı Ek Ödeme Sisteminin Çalışanların Motivasyonu ve Performansına Etkisi Üzerine Bir Araştırma, Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7 (12), 71-83.
FENTON, J. J., JERANT, A. F., BERTAKIS, K. D. & FRANKS, P., (2012), The Cost of Satisfaction: A National Study of Patient Satisfaction, Health Care Utilization, Expenditures and Mortality, Archives of Internal Medicine, 172 (5), 405-411.
GÜRÜZ, D. & YAYLACI, G. Ö., (2004), İletişimci Gözüyle İnsan Kaynakları Yönetimi, İstanbul: MediCat Yayınları.
HAMEL, M. B., ROLAND, M. & CAMPBELL, S., (2014), Successes and Failures of Pay for Performance in the United Kingdom, The New England Journal of Medicine, 370 (20), 1944-1949.
INSTITUTE OF MEDICINE, (2001), Crossing the Quality Chasm: A New Health System for the 21st Century, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/ NBK222274/pdf/Bookshelf_NBK222274.pdf Erişim Tarihi: 30.07.2017.
INSTITUTE OF MEDICINE, (2007), Institute of Medicine: Rewarding Provider Performance, Aligning Incentives in Medicare, Free Executive Summary, http:// www.nap.edu/catalog/11723.html Erişim Tarihi: 30.10.2017.
IRELAND, M., PAUL, E. & DUJARDIN, B., (2011), Can Performance-Based Financing be Used to Reform Health Systems in Developing Countries?, Bulletin of the World Health Organization, 89 (9), 695-698.
KONDO, K. K., DAMBERG, C. L., MENDELSON, A., MOTU’APUAKA, M., FREEMAN, M., O’NEIL, M. & KANSAGARA, D., (2016), Implementation Processes and Pay for Performance in Healthcare: A Systematic Review, Journal of General Internal Medicine, 31 (1), 61-69.
KORKU, C., (2010), Performansa Dayalı Ek Ödeme Sisteminin Hastane Hizmet Kalitesine Etkisi: Hastane Yöneticileri ve Sağlık Personelinin Değerlendirmeleri, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Sağlık Kurumları Yönetimi Programı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
KÜÇÜK, A., GÖKÇINAR, D., AKSOY, E., ALBAYRAK, D., ERDEM, D., AKAN, B. & GÖĞÜŞ, N., (2012), Performansa Göre Ek Ücret Ödenmesinin Anestezi Uygulamalarına Etkileri, Journal of the Turkish Anaesthesiology & Intensive Care Society-JTAICS/Türk Anestezi ve Reanimasyon Dergisi, 40 (5), 262-268.
LEE, J. Y., LEE, S. I., KIM, N. S., KIM, S. H., SON, W. S. & JO, M. W., (2012), Healthcare Organizations Attitudes Toward Pay-for-Performance in Korea, Health policy, 108 (2), 277-285.
LINDENAUER, P. K., REMUS, D., ROMAN, S., ROTHBERG, M. B., BENJAMIN, E. M., MA, A., & BRATZLER, D. W., (2007), Public Reporting and Pay for Performance in Hospital Quality Improvement, New England Journal of Medicine, 356 (5), 486-496.
MAXWELL, R. J., (1992), Dimensions of Quality Revisited: From Thought to Action, Quality in Health Care, 1 (3), 171-177. 112 Verimlilik Dergisi 2019/3
OECD, (2010), OECD Health Policy Studies Value for Money in Health Spending, http://www.oecd.org/els/health-systems/value-for-money-inhealth-spending.htm Erişim Tarihi: 30.07.2017.
OECD, (2014), OECD Reviews of Health Care Quality: Turkey, Raising Standards, http://www.oecd.org/els/health-systems/Review-of-Health-Care-Quality-Turkey_ExecutiveSummary.pdf Erişim Tarihi: 30.07.2017.
OECD, (2016-1), Health Statistics, Healthcare Utilisation, http://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=HEALTH_DEMR Erişim Tarihi: 30.10.2017.
OECD, (2016-2), Data, Lenght of Hospital Stay, https://data.oecd.org/healthcare/length-of-hospital-stay.htm Erişim Tarihi: 30.10.2017.
PETERSEN, L. A., WOODARD, L. D., URECH, T., DAW, C. & SOOKANAN, S., (2006), Does Pay-for-Performance Improve the Quality of Health Care?, Annals of Internal Medicine, 145 (4), 265-272.
REDD, L., (2005), Achieving High Performance in Health Care: Pay-for-Performance, Health & Life Sciences, North American Providers.
STANOWSKI, A. C., SIMPSON, K. & WHITE, A., (2015), Pay for Performance: Are Hospitals Becoming More Efficient in Improving Their Patient Experience?, Journal of Healthcare Management, 60 (4), 268-286.
T. C. SAĞLIK BAKANLIĞI, (2011), T. C. Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2010, Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü, Ankara: Kalkan Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti.
T. C. SAĞLIK BAKANLIĞI, (2014), T. C. Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2013, Ankara: Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü.
T. C. SAĞLIK BAKANLIĞI, (2004), T. C. Sağlık Bakanlığı Ek Ödeme Yönergesi, 9.2.2004/417 Makam Onayı.
T. C. SAĞLIK BAKANLIĞI, (2011), T. C. Sağlık Bakanlığı Faaliyet Raporu, Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı, https://sgb.saglik.gov.tr/content/files/faaliyet_ raporu_2011/ Erişim Tarihi: 30.10.2017.
T. C. SAĞLIK BAKANLIĞI, (2003), Sağlıkta Dönüşüm Programı, Sağlıkta Dönüşüm, T. C. Sağlık Bakanlığı Yayını.
T. C. RESMİ GAZETE, (2006/26166), T. C. Sağlık Bakanlığı’na Bağlı Sağlık Kurum ve Kuruluşlarında Görevli Personele Döner Sermaye Gelirlerinden Ek Ödeme Yapılmasına Dair Yönetmelik, Yönetmelik Tarihi: 12.05.2006.
T. C. RESMİ GAZETE, (2014-6514/37), T. C. Sağlık Bakanlığı’na Bağlı Sağlık Kurumları İle Esenlendirme (Rehabilitasyon) Tesislerine Verilecek Döner Sermaye Hakkında Kanun (1), http://www.Mevzuat.Gov.Tr/Mevzuatmetin/1.4.209. Pdf Erişim Tarihi: 30.10.2017.
T. C. RESMİ GAZETE, (2016/29843), Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumuna Bağlı Sağlık Tesislerinde Görevli Personele Ek Ödeme Yapılmasına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik, Yönetmelik Tarihi: 30.09.2016. 113 Performansa Dayalı Ek Ödeme Sisteminin Hastane Hizmet Kalitesine Etkisi: Hastane Yöneticileri ve Sağlık Personelinin Değerlendirmeleri
T. C. RESMİ GAZETE, (2012/28298), T. C. Sağlık Bakanlığı’na Bağlı Sağlık Kurum ve Kuruluşlarında Görevli Personele Döner Sermaye Gelirlerinden Ek Ödeme Yapılmasına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik, Yönetmelik Tarihi: 20.05.2012.
T. C. RESMİ GAZETE, (2013/28559), Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumuna Bağlı Sağlık Tesislerinde Görevli Personele Ek Ödeme Yapılmasına Dair Yönetmelik, Yönetmelik Tarihi: 14.02.2013.
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI, (2012), Stratejik Plan 2013-2017, https://sgb.saglik.gov.tr/content/files/stratejikplan20132017/index.html Erişim Tarihi: 30.10.2017.
T. C. SAĞLIK BAKANLIĞI KAMU HASTANELERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ-1, (2017), Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumuna Bağlı Sağlık Tesislerinin Kalite Katsayısının Belirlenmesine İlişkin Yönerge, http://khgm.saglik.gov.tr/828_yonergeler Erişim Tarihi: 30.10.2017.
T. C. SAĞLIK BAKANLIĞI KAMU HASTANELERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ-2, (2017), Kamu Hastaneleri Birliklerinde Sözleşmeli Personele Ek Ödeme Yapılmasına Dair Yönerge, http://khgm.saglik.gov.tr/Dosyalar/84b10d19187b4b9eb03e2ae234841f44.pdf Erişim Tarihi: 30.10.2017.
T. C. SAĞLIK BAKANLIĞI, KAMU HASTANELERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ, (2014), Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Stratejik Plan 2014-2018, http://khgm. saglik.gov.tr/Dosyalar/ac3ff77aab39419b8b399d0b19d98848.pdf Erişim Tarihi:30.10.2017.
T. C. SOSYAL GÜVENLİK KURUMU, (2009), Fatura Bedellerinin Ödenmesi Hakkında Genelge (2009/44), Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürlüğü İzleme ve Değerlendirme Daire Başkanlığı.
TİMUR, H., (2005), İş Değerlemesinde Puanlama Yöntemi, Ankara: T. C. Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
WHARAM, J. F., FRANK, M. B., ROSLAND, A. M., PAASCHE-ORLOW, M. K., FARBER,
N. J., SINSKY, C. & FIGARO, M. K., (2011), “Pay-for-Performance” as a Quality Improvement Tool: Perceptions and Policy Recommendations of Physicians and Program Leaders, Quality Management in Healthcare, 20 (3), 234-245.
WILSON, K. J., (2013), Pay-for-Performance in Health Care: What Can We Learn from International Experience?, Quality Management in Healthcare, 22 (1), 2-15.
ZINELDIN, M. & ZINELDIN, J., (2014), Total Medical and Healthcare Quality, Satisfaction and Patient Safety, International Journal of Medical Sciences and Health Care, 2 (9), 1-10.