BATI KÜLTÜRLERİNDE KADINLARIN SPORA KATILIMLARININ TARİHSEL GELİŞİMİ

Çalışmanın amacı, kadınların batı kültürlerinde fiziksel aktivitelere katılım düzeylerinin tarihsel gelişimini, özellikle, Antik Olimpiyatlar, Orta Çağ, Aydınlanma Çağı ve Modern Olimpiyatların başlangıcındaki görünümlerini, ilgili döneme ilişkin dinsel ve kültürel yapıların etkilerini de dikkate alarak değerlendirmektir. Batı topraklarındaki ilk yüksek kültür, MÖ 1600’den itibaren Doğu Peloponez’deki Prenslik merkezi Miken’de görülmeye başladı. Miken sporunun askerî ihtiyaçlarla olan sıkı ilişkisi, kadının eşit katılımına büyük ölçüde imkân tanımıyordu. Girit etkisiyle, MÖ 16. yüzyıldan itibaren müzikal-estetik unsurlar Miken vücut kültüründe görülmeye başlandı. Bununla, kadının beden eğitimi için önemli yeni imkânlar ortaya çıkıyordu. Ancak, aynı coğrafyadaki Antik Olimpiyatlara evli kadınların aktif ve pasif katılımları dinsel nedenlerle yasaklanmıştı. Beden eğitimi ağırlıklı Klasik Çağ Atina okul sisteminde de, genç kızların eğitimi söz konusu değildi. Bunun tek istisnası Sparta idi. Orta Çağ’da, özellikle Hıristiyanlığın Avrupa’da yaygınlaşmasının ilk yüzyıllarında kadınlar her türlü spor aktivitelerinden uzak tutuldular. XI. - XII. yüzyıllarda ortaya çıkan Şövalyelik döneminde, saray çevresindeki kadınlar tamamen eğlence amaçlı binicilik, dans ve top oyunları ile sınırlı aktivitelerde bulunabiliyorlardı. Antik Çağ ideallerine öykünen Hümanizm Çağı eğitim sisteminde yine yer verilmemekle birlikte, halk şölenleri kapsamındaki sportif aktivitelere kadınların katılımları sıklaşıyordu. Bununla birlikte, 18. yüzyılda bağımsızlığını ilan eden Amerika’nın kısa sürede birçok alanda olduğu gibi kadın sporunda da gösterdiği ilerleme ile kıyaslandığında, Avrupa’nın, 19. yüzyılda bile kadınlara sporda pek az yer verdiği açıkça ortaya çıkmaktadır. Nitekim 1896’da Pierre de Coubertin’in başlattığı Modern Olimpiyat Oyunları’na dahi, Antikite örneğine göre, kadınların sporcu olarak katılmaları mümkün değildi. Ancak, sporcu kadınların öncülüğünde gelişen bazı kadın hareketlerinin çabaları, Coubertin’e rağmen, kadınların olimpiyatlara katılımlarını henüz ikinci olimpiyatta, Paris 1900’de sağlamıştır. Süregelen çabalar, kadınların spora katılımlarının ve kadın branşlarının tüm kültürlerde günümüze kadar büyük bir artış göstermesine yol açmıştır.

THE HISTORICAL DEVELOPMENT OF WOMEN’S INVOLVEMENT IN SPORTS IN WESTERN CULTURES

The purpose of the study is to evaluate the historical development of the level of women’si nvolvement in physical activities, their appearance, especially in Ancient Olympics, Middle Age, Enlightenment Period and in the beginning of Modern Olympics considering the effects of religious and cultural elements of those periods. The first remarkable culture on western land emerged in Mycenae, the center of principate in East Peloponnese since 1600 BC. The close relation of Mycenaean sport with the military needs did not make it possible for women to take part equally as men. Musical-esthetical elements emerged in Mycenaean body culture in 16th century BC with Crete influence, which gave rise to some important opportunities for women to train their bodies. However, it was forbidden for married women to join the Ancient Olympics, held in the same geography, actively or passively for religious reasons, and education of teenage girls was not possible in the school system of Classical Age Athens, which was mostly based on physical education. The only exception was Sparta. Women were kept away from all kinds of sport activities in Middle Age, especially in the first centuries of the spread of Christianity in Europe. Women in the royalty were only able to do the activities limited to riding, dance and ball games, which were just for fun in chivalry period, which appeared in the 11th- 12th centuries. Women involvement in sport activities in national ceremonies became more common although it was not mentioned in the Humanism Age education system, which was inspired by the ideals in the Ancient Age. Nevertheless, it can be easily seen that when it is compared with the improvement of America (it declared its independence in the 18th century) in women sports like its improvements in many other fields, Europe did not give enough importance to women sports even in the 19th century. Hence, it was not possible for women to take part even in Modern Olympic Games, started by Pierre de Coubertin in 1896 just like in ancient times. However, despite Coubertin, the efforts of some women movements led by sportswomen enabled women involvement in the second olympics in Paris in 1900. The efforts since then have brought about a large rise in the number of women branches in sports and the women involved in sports in all cultures.

___

  • 1. Annick, D., Lorenzi, L., Renoux, J. (1980). Olympie La Course des Femmes. Paris: La Courtille.
  • 2. Bandy, S. J. (2000). Women & Sport From Antiquity to the I9th Century, Olympic Review, 31 (Febr-March), 18-22.
  • 3. Bohus, J. (1986). Sportgeschichte: Gesellschaft und Sport von Mykene bis heute. München, Wien, Zürich: BLV Verlagsgesellschaft.
  • 4. Bouchier, N. B. (1998). Let Us Take Care of Our Field: The National Association for Physical Education of College Women and World War II, Journal of Sport History, 25(1): 65-86.
  • 5. Butts, R. F. (1955). A Cultural History of Western Education. London: McGraw-Hill Book Company.