204100

Türkiye’nin Güvenlik Algılamasındaki Değişim: 12 Eylül 1980 Askeri Müdahalesi Sonrası Dönem

Bu makalenin amacı 12 Eylül 1980 askeri müdahalesinden sonraki dönemde Türkiye’nin güvenlik yaklaşımındaki değişimleri analiz etmektir. 1980’den önce yaşanan terör olayları Türkiye’nin bekasını ciddi şekilde tehdit etmiştir. Bu bağlamda askeri müdahaleden sonra yaşananlar, Türkiye’nin güvenlik yaklaşımını büyük ölçüde değiştirmiştir. Bu açıdan hangi güvenlik teorilerinin bu değişiklikler ile çakıştığı analiz edilmiş ve olaylar kronolojik olarak incelenip dönemin devlet adamlarının anıları, konuşmaları ve bazı köşe yazarlarının yazıları analiz edilmiştir. 1980-1983 arası dönem, askeri yönetimin hakim olduğu bir dönemdir. Bu yüzden realist paradigmanın hakim olduğu görülmektedir. Ancak 1983 yılında parlamenter sistemin gelmesi ile iktidara gelen Turgut Özal hükümetinin politikaları liberal teoriyle izah edilebilir

Anahtar Kelimeler:

Güvenlik, 12 Eylül 1980 Askeri Müdahalesi, 1982 Anayasası, Güvenlik Politikalarının Değişimi

TURKEY’S CHANGING SECURITY POLICY AFTER THE 12 SEPTEMBER 1980 COUP

This article aims to analyze Turkey’s changing security policy after the period of the 12 September 1980 coup. By the time 1980, the terror events challenged the security of Turkey tragedically. At this point it can clearly be said that 12 September coup transformed the Turkey’s security policy on a large scale. In this point of view it is anaylzed what security policies match with these transformations in addition the events of the time, statesmen’s speeches and some journalists’ writings. Military power has supremacy during the 1980-1983 time that’s why realist paradigm dominates in this period. However Turgut Ozal’s policies can be explained as liberal theory after the parliamentary system settled in 1983

Keywords:

Security, The 12 September 1980 Coup, Turkish Constitution of 1982, Transformation of Security Policy,

PDF

___

BALDWİN, David, “Güvenlik Kavramı”, (çev. Çiğdem Şahin), Avrasya Dosyası (Güvenlik Bilimleri Özel), C.9, S.2. Yaz, 2003.
BURCHİLL, Scott, “Liberalism”, Theories of International Relations, Macmillan, China, 2001.
ÇÖLAŞAN, Emin, 24 Ocak Bir Dönemin Perde Arkası, Milliyet Yayınları, İstanbul 1983.
ÇUFALI, Mustafa “21. Yüzyılda Türkiye’nin Bölgesel Sorunları ve Öneriler”, 21. Yüzyılda Türk Dış Politikası, (ed.: İdris Bal), Nobel yayınları, Ankara 2004.
DEDEOĞLU, Beril, Uluslararası Güvenlik ve Strateji, Derin Yayınları, İstanbul, 2003.
DONNELY, Jack, “Realism”, Theories of International Relations, Macmillan, China, 2001.
DURSUN, Davut, 12 Eylül Darbesi (Hatıralar, Gözlemler, Düşünceler), Şehir Yay., İstanbul 2005.
EVREN, Kenan, Kenan Evren’in Anıları, Milliyet Yayınları, İstanbul, 1991.
GÖNLÜBOL, Mehmet, Olaylarla Türk Dış Politikası (1919-1995), Siyasal Kitabevi, Ankara 1996.
GÖZEN, Ramazan, “Türk-Amerikan İlişkileri ve Türk Demokrasisi : Realist Bağlantı”, Türkiye’nin Dış Politika Gündemi Kimlik, Demokrasi, Güvenlik, Liberte Yayınları, Ankara, 2001.
GÖZLER, Kemal, “1982 Anayasasısının Hazırlanması”, http://www.anayasa.gen. tr/1982anayasasi.htm
GÖZÜBÜYÜK, A. Şeref, Açıklamalı Türk Anayasaları 1876, 1921, 1924, 1961, 1982 Anayasalarının Yapılışları, Özellikleri ve Yapılan Değişiklikler, Turhan Kitabevi, Ankara, 2005.
GÜRBEY, Gülistan, Özal’ın Dış Politika Anlayışı, (ed.: İhsan Sezal, İhsan Dağı), İstanbul, 2003.
GÜRÜN, Kamuran, Fırtınalı Yıllar: Dışişleri Müsteşarlığı Anıları, Milliyet Yay, İstanbul, 1995.
HALE, William, Türk Dış Politikası 1774-2000, (çev.: Petek Demir), İstanbul, 2003, Arkeoloji ve Sanat Yay.
KARAKOÇ, Ercan “Türkiye-Suriye İlişkileri” , IV Türkiye’nin Güvenliği Sempozyumu, Elazığ, 2004.
KAYA, Sezgin, “Soğuk Savaş Sonrası Dönemde Türkiye’nin Değişen Ulusal Güvenlik Algılaması ve Politikaları”, Avrasya Dosyası, 2005, C.11, S.2.
Kenan Evren’in 16 Eylül 1980 tarihli basın toplantısı, Seçme Konuşmalar, Doğan Kitap.
Kenan Evren’in radyo-televizyon konuşması 24 Ekim 1982, Seçme Konuşmalar, 12 Eylül 1980/6 Kasım 1989.
KONGAR, Emre, 21. Yüzyılda Türkiye, Remzi Kitabevi, İstanbul 1999.
KUT, Şule “Filistin Sorunu ve Türkiye”, (der. Haluk Ulman), Orta Doğu Sorunları ve Türkiye, İstanbul 1991, Türkiye Sosyal Ekonomik Siyasal Araştırmalar Yay.
NİCHOLSON, Michael, International Relations, New York, 2002.
MACMİLLAN Olson, Robert, Türkiye-İran İlişkileri, (çev. Kezban Acar), California, 2004.
THORSEN, Dag Einar and Lie, Amund, “What is NeoLiberalism”, http://www.stats- vitenskap.uio.no/ISVprosjektet/neoliberalism.pdf
Türkiye İstatistik Yıllığı (1971), Ankara, 1973, Devlet İstatistik Enstitüsü yay.
Türkiye İstatistik Yıllığı (1979), Ankara 1979, Devlet İstatistik Enstitüsü yay.
WALTZ, Kenneth N., Theory of International Politics, McGraw-Hill, California, 1979.
WILLIAMS, Phil Donald M. Goldstein, Jay Shafritz (ed.), Classic Readings and Contemporary Debates in International Relations, Wodworth publication, U.S.A. 2006.
YALÇIN, Kemal “Türkiye’nin Güvenliği Sorunu, Terörizm ve İran”, Avrasya Dosyası, Yaz, 1995, C.2.
ZÜRCHER, Erik Jan, Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, (çev.: Yasemin Saner Gönen),