Kilise ve Mektepler Kanunu Örneğinde II. Meşrutiyet Döneminde İttihatçı - Rum İlişkileri

Bu makalede, 1910 yılında kabul edilen Kiliseler Kanunu’na karşı Rum toplumunun gösterdiği tepki ele alınmaktadır. Ayrıca, kiliseler kanunu örneğinde II. Meşrutiyet dönemindeki Rum toplumu ile İttihatçılar arasındaki ilişkiler üzerinde durulmaktadır. Kiliseler Kanunu, Makedonya’daki Osmanlı unsurları arasında anlaşmazlığa neden olan tartışmalı kiliseler sorununu ortadan kaldırmayı amaçlamaktaydı. Osmanlı unsurları arasında barış ortamı yaratmak isteyen İttihat ve Terakki Cemiyeti ile Osmanlı Hükümeti, kiliseler kanununun çıkarılmasını sağladı. Ancak, Makedonya mücadelesindeki avantajlı konumlarını kaybedeceklerini düşünen Rum toplumu, kanuna karşı şiddetli bir muhalefet yürüttü

Anahtar Kelimeler:

Osmanlı Rumları, Kiliseler Kanunu, İttihat ve Terakki Cemiyeti, II. Meşrutiyet Dönemi

RELATIONS BETWEEN THE UNIONIST AND THE OTTOMAN GREEKS IN THE II. CONSITUTIONAL PERIOD ON THE EXAMPLE OF CHURCHES AND SCHOOLS LAW

The reaction of the Ottoman Greeks against the church law accepted in 1910 is studied in this article. In addition to this, the relations between Ottoman Greeks and Unionists in the Second Constitutional period are mentioned by illustrating the churches law. The churches law aimed to solve the controversial churches problem that caused the disagreement among Ottoman people in Macedonia. The Ottoman government and the Committee of Union and Progress, which wanted to create a peaceful atmosphere among Ottoman people, made the church law passed. However, the Ottoman Greeks, who thought that their advantageous situation in their struggle in Macedonia would be lost, opposed to the law

Keywords:

Ottoman Greeks, Churches Law, Committee of Union and Progress, Second Constitutional Period,

PDF

___

ADANIR, Fikret, “Osmanlı İmparatorluğu’nda Ulusal Sorun İle Sosyalizmin Oluşması ve Gelişmesi: Makedonya Örneği”, Osmanlı İmparatorluğu’nda Sosyalizm ve Milliyetçilik (1876-1923), İletişim yay., İstanbul, 2004, s.s.33-72.
_______ , Makedonya Sorunu, Tarih Vakfı Yurt yay., İstanbul, 1996. AHMAD, Feroz, “İttihatçıların, Osmanlı İmparatorluğu’ndaki Rum, Ermeni ve Yahudi Cemaatleriyle Olan İlişkileri 1908-1914”, İttihatçılıktan Kemalizm’e, Kaynak yay., İstanbul, 1996, s.s.84-129.
ARSLAN, Ali, “The Vlach Issue During the Late Ottoman Period and the Emergence of the Vlach Community (Millet)”, Etudes Balkaniques, 2004, No 4, s.s.121– 139.
ATALAY, Bülent, Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi’nin Siyasi Faaliyetleri (1908-1923), Tarih ve Tabiat Vakfı yay., İstanbul, 2001.
BOZKURT, Gülnihal, Gayrimüslim Osmanlı Vatandaşlarının Hukuki Durumu (1839- 1914), TTK yay., Ankara, 1996.
_______ , “II. Meşrutiyet Osmanlı Meclis Zabıtlarında Bulgar Azınlıklarının Kilise ve Okul Sorunları”, Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi (OTAM), S. 4, 1993, s.s.99–119.
CLOGG, Richard, “The Greek Millet in the Ottoman Empire”, Christians and Jews in the Ottoman Empire, (Ed. Benjamin Braude-Bernard Lewis), I, London, 1982, s.s.185–207.
DAKİN, Douglas, The Greek Struggle in Macedonia 1897–1913, Selanik, 1966.
ERCAN, Yavuz, “Osmanlı İmparatorluğu’nda Müslüman Olmayan Topluluklar (Millet Sistemi)”, Toplu Eserler: II Rumlar ve Diğer Müslüman Olmayan Topluluklar, Turhan Kitabevi, Ankara, 2007, s.s.71–98.
FUJİNAMİ, Nobuyoshi, “ ‘Church Law’ and Ottoman – Greeks in the Second Constitutional Politics, 1910”, Etudes Balkaniques, 2007, No 1, s.s.107–132.
HACISALİHOĞLU, Mehmet, Jön Türkler ve Makedonya Sorunu (1890-1918), Tarih Vakfı Yurt yay., İstanbul, 2008.
HANİOĞLU, M. Şükrü, Preparation For a Revolution The Young Turks, 1902–1908, Oxford University Press, New York, 2001.
KANSU, Aykut, 1908 Devrimi, İletişim yay., İstanbul, 1995.
KARAL, Enver Ziya, Osmanlı Tarihi Birinci Meşrutiyet ve İstibdat Devirleri (1876-1907), VIII, TTK yay., Ankara, 2007.
KARPAT, Kemal, Balkanlar’da Osmanlı Mirası ve Ulusçuluk, İmge yay., Ankara, 2004.
PARVANOVA, Zorka, “Programme and Organisational Transformations of National Movements in European Turkey (1910–1912), Etudes Balkaniques, 2001, No 4, s.s.52–68.
ŞEYHÜLİSLAM CEMALEDDİN EFENDİ, Siyasi Hatıralarım, Nehir yay., İstanbul, 1990.
ŞENTÜRK, Hüdai, Osmanlı Devleti’nde Bulgar Meselesi (1850-1875), TTK yay., Ankara, 1992.
TOKAY, Gül, Makedonya Sorunu Jön Türk İhtilalinin Kökenleri (1903-1908), Afa yay., İstanbul, 1995.
UZER, Tahsin, Makedonya Eşkiyalık Tarihi ve Son Osmanlı Yönetimi, TTK yay., Ankara, 1999.