HİNDİSTAN’DA EŞRÂFÎLEŞME EĞİLİMLERİ Trends of Ashrāfization in India

Öz ÖZETBu makale, Güney Asya’da eşrâf tarihini özetlemeye ve bilahare İndo-Müslümankültüründeki toplumsal katmanlaşmaya ilişkin çeşitli sosyolojik ve dini açıklamalarsergilemeye çalışmaktadır. Hindistan dışında doğan yabancı Müslümanlar yani “asilinsanlar” (eşrâf) ile Hint mühtedileri (Müslümanları) yani “avâm” (eclâf) arasındakitoplumsal ayrım, İndo-Müslüman tarihinin erken dönemlerinde başlamıştır. Butoplumsal katmanlar dört gruba ayrılmıştı: Hz. Peygamber’in ‘kabul edilmiş’ torunlarıolarak Seyyidler; Sahabilerin ‘kabul edilmiş’ torunları olarak Şeyhler; Türk kökenli olduğukabul edilen insanlar olarak Moğollar; ve Afgan kökenli olduğu kabul edilen Peştunlar(Pathans). Eşrâf ve eclâf arasındaki diyalog ve dinamikler; Bengal, Sind, Karnataka veDelhi de dâhil olmak üzere Hindistan’ın değişik yerlerinden örnekler gündeme getirmeksuretiyle Güney Asya kültürü bağlamında ele alınmaktadır. Bu kapsamda, Güney AsyaMüslümanlarının kendi Müslüman kimliklerini ‘tadil etme’ çabasını yansıtan çağdaşeşrâfîleşme süreci de incelenmektedir.ABSTRACTThis article presents various sociological and religious rationales for Muslim socialstratification in Indo-Muslim culture before outlining the history of the ashrāf in SouthAsia. Early in Indo-Muslim history the social distinction between foreign-born Muslims,“the noble” (ashrāf) and Indian converts “the commoners” (ajlāf) began. These socialstrata evolved into four groups: Sayyids, putative descendants of the Prophet; Shaykhs,putative descendants of the Companions, Mughals, putative descendants of Turkic origin,and Pathāns, putative descendants of Afghans. Citing examples from various places inIndia, including Bengal, Sind, Karnataka, and Delhi, the dialogue and dynamics betweenthe ashraf and ajlaf is discussed in the South Asian cultural context, including the modernprocess of ashrāfization where Muslims seek to modify their Muslim identities.