Müstakil Canik Sancağı, 1910 yılında merkez (Samsun), Bafra, Çarşamba, Fatsa, Terme ve Ünye kazalarından meydana geliyordu. Çarşamba kazası, Trabzon’un yüz kırk iki mil batısında ve Samsun’un doğusunda olup, Yeşilırmak Nehri’nin iki tarafında düz bir zemin üzerine kurulmuştur. Çarşamba ovası ve Yeşilırmak havzası tarih boyunca önemli bir yerleşim yeri olmuştur. Ancak Yeşilırmak ve civarındaki dere ve ırmaklar arazide birçok bataklığın oluşumuna zemin hazırlamıştır. İlçe toprakları iki bölümden oluşur. Güneyinde dağlık kesim, kuzeyinde ise Karadeniz kıyısına kadar uzanan ovalık alan yer alır. Çarşamba Ovası ile bu ovayı güneyden kuşatan yüksek saha gerek fizikî özellikler, gerekse beşerî ve ekonomik faaliyetler bakımından birbirinden farklı iki ayrı ünitedir. Makaleye konu olan haritaya göre güneydeki dağlık sahadaki yerleşmeler çok seyrek bir şekilde araziye dağılmıştır. Bu sahadaki köyler birbirinden oldukça uzakta bulunan küçük küçük mahallelerden oluşmaktadır. Kuzeyde Karadeniz’e yakın yerlerde ise bataklık ve sazlık araziden dolayı yerleşim yerlerinin azlığı dikkat çekmektedir. Nüfus yonluğu daha çok Yeşilırmak’ın sahilden içeri doğru doğu ve batı taraflarındadır.  

Independent Canik Sanjak in 1910 was made up of the central (Samsun), Bafra, Çarşamba, Fatsa, Terme and Ünye. The Çarşamba district, 40 miles west of Trabzon and east of Samsun on two sides of the Yeşilırmak River is sistuated on a flat ground.  The Çarşamba plain and the Yeşilırmak have been important settlements throughout history. However, the streams and the rivers in Yeşilırmak and its vicinity have have made it easier for the formation of many marshy areas on the ground. The district is composed of two parts. In the south is there a mountainous area, to the north is there the plains area extending to the shores of the Black Sea. The Çarşamba plain and the high field that surround it from the South are different from one another in terms of both physical characteristics and human and economic activities. According to the map, the subject of this article, the settlements in the mountainous area in the south are scattered very sparcely in. The villages in this field are made up of small quarters which are quite far from each other. In the north, near the Black Sea, there is a shortage of settlement due to the marshy and reedy lands. Population density is mostly on the eastern and western sides of Yeşilırmak from the beach.