Orta Akdeniz Havzasındaki Akımların Stokastik Modellemesi

Çalışmada Orta Akdeniz Havzasındaki Dim Çayı, Manavgat Çayı ve Köprüçay’a ait aylık akımların tahmini için stokastik modeller geliştirilmiştir. Modellerin oluşturulmasında, 9-13, 9-18 ve 9-02 akım gözlem istayonlarına ait sırasıyla 36, 42, 57 yıllık veriler kullanılmıştır. Her bir akarsu için geliştirilen otoregresif modeller (Auto Regressive-AR) içerisinde, Dim Çayı için AR(2), Manavgat Çayı ve Köprüçay için ise AR(3) modelleri seçilmiştir. En uygun modelin seçimi aşamasında Akaike Bilgi Kriteri Testi uygulanmış ve aynı zamanda Portmanteau Testi ile de artık serilerin içsel bağımlı olup olmadığı araştırılmıştır. Seçilen modeller kullanılarak her bir akım serisi ile aynı uzunlukta sentetik seriler üretilmiştir. Üretilen serilerin, ölçülmüş akım serileri ile uyum içerisinde olduğu görülmüştür. Aynı zamanda, seçilen istasyonlara ait akımlar için Yapay Sinir Ağları modelleri (YSA) kurulmuştur. Her iki modele ait sonuçlar, ölçülmüş değerlerle karşılaştırıldığında, AR modellerinin uygun sonuçlar verdiği belirlenmiştir.

-

Keywords:

-,