Türkiye’de Enflasyon ile Asgari Ücretler Arasındaki İlişki ve Ücret-Fiyat Sarmalı

Ücret karşılığı çalışma, sanayi devrimi ile ivmelenmeye başlamış, neo-liberal dönemle en yüksek oranlarına ulaşmıştır. Ücretlilerin artık birçok ülkede toplumun çoğunluğunu oluşturuyor olmaları onlara dair yapılacak herhangi bir çalışmanın da toplumun genelini ilgilendirmesi açısından hayatiyet arz etmektedir. Yapılan bu çalışmada ücretler ile enflasyon arasındaki ilişkinin yönünü incelemek ve reel olarak ücretlerin geldiği noktayı tespit etmek amaçlanmıştır. Bu minvalde Türkiye’nin 1987-2018 yılları arası yıllık TÜFE ve Asgari Ücret verileri kullanılmıştır. Enflasyon ve Asgari Ücret arasındaki ilişki ARDL Sınır Testi Yaklaşımı ve ücret-fiyat sarmalının varlığı ise Toda-Yamamoto Nedensellik testleri uygulanarak tespit edilmiştir. Ekonometrik analizin sonuçlarına göre enflasyon ve asgari ücret arasında uzun dönemli ilişki tespit edilmiş, kısa dönemde ise ilişki anlamsız bulunmuştur. Buna göre uzun dönemde enflasyonda meydana gelen %1’lik bir artış asgari ücreti yaklaşık olarak %2.59 oranında artırmaktadır. Asgari ücretteki artışın enflasyon oranındaki artıştan yüksek olması, yani esneklik katsayısının 1’den büyük olması asgari ücretin reel olarak artışını ifade etmektedir. TodaYamamoto Nedensellik analizi sonuçlarına göre ise hem asgari ücretlerden enflasyona hem de enflasyondan asgari ücretlere doğru çift yönlü bir nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. Bu ilişki ise Türkiye’de 1987-2018 dönemi referans aralığında ücret-fiyat sarmalının varlığına işaret etmektedir. Kriz dönemlerini takip eden yıllarda ise asgari ücretin 3.65 birim arttığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Asgari ücret, Enflasyon, Ücret-fiyat sarmalı, ARDL Sınır Testi Yaklaşımı, Toda-Yamamoto

Minimum Wage Relationship Between Inflation and The Wage-Price Spiral in Turkey

Working for wage has started to accelerate with the industrial revolution and reached its highest rates with the neo-liberal period. The wage earners now constitute the majority of the society in employment in many countries. Therefore, any policy regarding wage earners concerns the general public. In this study, it was aimed to examine the direction of the relationship between wages & inflation and to determine the point of real wages. For this purpose, annual CPI and Minimum Wage data between 1987-2018 were used. The relationship between inflation and minimum wage was determined by applying ARDL Boundary Test Approach and the existence of wage-price spiral by applying Toda-Yamamoto Causality tests. According to the results of the econometric analysis, a long-term relationship was found between inflation and minimum wage, while the relationship was found meaningless in the short term. Accordingly, a 1% increase in inflation in the long run increases the minimum wage by approximately 2.59%. The fact that the increase in the minimum wage is higher than the increase in the inflation rate that’s so the elasticity coefficient greater than 1 means the real increase in the minimum wage. According to the results of Toda-Yamamoto Causality analysis, a bidirectional causality relationship was determined both from minimum wages to inflation and from inflation to minimum wages. This relationship suggests the existence of the 1987-2018 reference period in the range of wage-price spiral in Turkey. It was observed that the minimum wage increased by 3.65 units in the years following the crisis periods.

Keywords:

Minimum wage, Inflation, Wage-Price Spiral, ARDL Bounds Test Approach, Toda-Yamamoto,

PDF

___

Akel, V. ve Gazel, S. (2014). Döviz kurları ve BİST sanayi endeksi arasındaki eşbütünleşme ilişkisi: Bir ARDL sınır testi yaklaşımı. Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, 2, 23-41.
Abdioğlu, Z. (2013). Ücret-fiyat spirali: Türk imalat sanayi örneği. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 11(19), 45–58.
Abdioğlu, Z. (2014). Ücret-fiyat spirali dinamiklerinin asimetrik etkisi: Türkiye örneği. Marmara Üniversitesi İ.İ.B. Dergisi, 36(1), 245–268.
Aydoğan, E. (2004). 1980’den günümüze Türkiye’de enflasyon serüveni. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(1), 91–110.
Atukeren, E. (2011). Granger-nedensellik sınamalarına yeni yaklaşımlar. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25, 137-153.
Bårdsen, G., Hurn, S., & McHugh, Z. (2007). Modelling wages and prices in Australia. Economic Record, 83(261). 143–158. doi: 10.1111/j.1475-4932.2007.00390.x
Başkaya, Y. S. ve Özmen, M. U. (2013). Ekonomi notları: Türkiye’de asgari ücret-üfe enflasyonu ilişkisi üzerine ampirik bir analiz. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Ekonomi Notları, 23.
Blanchard, O. J. (1986). The wage price spiral. The Quarterly Journal of Economics, 101(3), 543–565.
Cagan, P. (1956). The monetary dynamics of hyperinflation. Studies in the Quantity Theory if Money. M. Friedman(Eds.), Studies in the Quantity Theory of Money, Chicago, University of Chicago Press.
Çalışkan, Ş., Karabacak, M. ve Meçik, O. (2017). Türkiye ekonomisinde eğitim harcamaları ve ekonomik büyüme ilişkisi: Bootstrap Toda-Yamamoto nedensellik testi yaklaşımı. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33(1), 45–56. Çil, Nilgün. (2014). Finansal ekonometri. İstanbul: Der Yayınları.
Doğan, B. (2017). Ekonomik küreselleşme ve büyüme ilişkisi: Türkiye örneği TodaYamamoto nedensellik analizi. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 54(628), 19–27.
Engeloğlu, Ö., Meral, İ. G. ve Genç, K. (2015) Türkiye için yapılan nedensellik uygulamaları üzerine literatür araştırması. Social Sciences Research Journal, 4(2), 142–154.
Eryılmaz, F., & Bakır, H. (2018). Real wages, inflation and labor productivity: An evaluation within Turkish context. Hitit University Journal of Social Sciences Institute, 11(3), 1946–1959.
Girginer, N. ve Yenilmez, F. (2005). Türkiye’de enflasyonun ekonometrik olarak incelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1). 101–115.
Granger, C. W. (1969). Investigating causal relations by econometric models and cross-spectral methods. Econometrica: Journal of The Econometric Society, 37(3), 424–438.
Groshen, E. L., & Schweitzer M. E. (1996). The effects of inflation on wage adjustments in firm-level data: grease or sand?. New York, Federal Reserve Bank of Cleveland, Working Paper no. 94.
Gunay, A., Kıvılcım, M. O., & Yeldan, E. (2005). Real wages, profit margins and inflation in Turkish manufacturing under post-liberalization. Applied Economics, 37(16), 18991905. doi: 10.1080/00036840500217903
Gujarati, D. N. (1999). Temel Ekonometri (Ü. Şenesen ve G.G. Şenesen Çev.). İstanbul: Literatür Yayınları.
Harris, R., & Sollis, R. (2003). Applied time series, modelling and forecasting. USA: John Wiley & Sons.
Hondroyiannis G., & Papapetrou, E. (1997). Seasonality-cointegration and the inflation, productivity and wage growth relationship in Greece. The Social Science Journal, 34(2), 235–247. doi: 10.1016/S0362-3319(97)90053-7
Hoxha, A. (2010). Causality between prices and wages: VECM analysis for EU12. Theoretical & Applied Economics, 17(5). 27-48.
Hsiao, C. (1979). Autoregressive modeling of Canadian money and income data. Journal of the American Statistical Association, 74(367), 553–560.
Hu, L., & Comeau, M. T. (2010). Do labor market activities help predict inflation. Economic Perspectives, 34(2), 52–63.
Jonsson, M. & Palmqvist, S. (2006). Do higher wages cause inflation? Riksbank Research Paper No. 4. doi: 10.2139/ssrn.906568
Kandil, M. E. (2003). The wage-price spiral: industrial country evidence and implications (No. 3-164). International Monetary Fund.
Karaçor, Z., Özmen, İ. ve Yorgancılar, F. N. (2011). Asgari ücret, işsizlik oranı ve enflasyon arasındaki nedensellik ilişkisi: Türkiye örneği (1987–2010). İktisadi Yaklaşım Kongresi, 1-19.
Knotek, E. S., & Zaman, S. (2014). On the relationships between wages, prices, and economic activity. Cleveland, Federal Reserve Bank of Cleveland.
Korkmaz, Ö. (2017). Enflasyon oranını etkileyen faktörlerin belirlenmesi: Türkiye üzerine bir uygulama. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(2), 109-142.
Korkmaz, A. ve Çoban, O. (2006). Emek piyasasında asgari ücret, işsizlik ve enflasyon arasındaki ilişkilerin ekonometrik bir analizi: Türkiye örneği (1969-2006). Maliye Dergisi, 151, 16–22.
Lucas-Jr, R. E., & Rapping, L. A. (1969). Real wages, employment, and inflation. Journal of political economy, 77(5), 721–754.
Mercan, M., ve Yurttançıkmaz, Z. Ç. (2013). Doğrudan yabancı yatırımlar-cari işlemler açığı ilişkisi: Türkiye için ampirik bir analiz. Bankacılar Dergisi, 24(87), 57–78.
Metin, K. ve Üçdoğruk, Ş. (1998). Türk imalat sanayii’nde uzun dönem ücret-fiyatistihdam ilişkilerinin ekonometrik olarak incelenmesi, Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 8(1), 279–287.
Narayan, S., & Narayan, P. K. (2004). Determinats of demand of fiji’s exports: An empirical investigation. The Developing Economics, 42(1), 95–112.
Nelson, C. R., & Plosser, C. I. (1982). Trends and random walks in macroeconmic time series: some evidence and ımplications. Journal of Monetary Economics, 10, 139–162.
Nkoro, E., & Uko, A. K. (2016). Autoregressive distributed lag (ARDL) cointegration technique: Application and ınterpretation. Journal of Statistical and Econometric Methods, 5(4), 63–91.
Özsağır, A. ve Çütçü İ. (2015). İnovasyon – dış ticaret arasındaki nedensellik ilişkisi: Vektör hata düzeltme modeli ile Türkiye analizi (1980-2013). Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 10(2), 119–132.
Perron, P. (1989). The great crash, the oil price shock, and the unit root hypothesis. Econometrica, 57, 1361–1401. doi: 10.2307/1913712
Pesaran, M. H., Shin, Y., & Smith, R. J. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships, Journal of Applied Econometrics, 16(3), 289–326. doi: 10.1002/ jae.616
Ranciere, R. G. (2000). Wage-price spiral: a structural var approach. https://files.nyu.edu/ rgr208/public/wagesps.pdf, 1-9.
Rissman, E. R. (1995). Sectoral wage growth and inflation. Economic Perspective, 19(4), 15–28.
Sunal, O. ve Alp, Ö. S. (2015). Türkiye’de reel asgari ücretler ve reel GSYİH değişmeleri arasındaki nedensellik ilişkisi: enflasyon oranına endekslenmiş bir nominal asgari ücret politikası. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. 70(1), 111–113.
Şahı̇noğlu, T., Özden, K., Başar, S. ve Aksu, H. (2010). Türkiye’de enflasyonun oluşumu: ARDL yaklaşımı. Sosyoekonomi, 11(1), 27-46.
Tang, C. F. (2014). The effect of real wages and inflation on labour productivity in Malaysia. Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 28(1), 311–322. doi:10.108 0/02692171.2013872084
Toda H. Y., & Yamamoto T. (1995). Statistical inference in vector autoregressions with possibly integrated processes, Journal of Econometrics, 66, 225–250.
Uğurlu, Erginbay. (2009). Real exchange rate and economic growth: Turkey. Manas Social Sciences Journal, 22, 191–212.
Yıldırım, Z. (2015). Relationships among labour productivity, real wages and inflation in Turkey. Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 28(1), 85–103.