Stres Kaynakları ve Stresin Psikolojik Semptomlarının Öfke Kontrolü ile İlişkisi: Polis Memurları Üzerine Bir Araştırma
Yaptıkları işin niteliği itibarı ile strese maruz kalan ve toplumun güvenliğinisağlamakla yükümlü bir meslek grubu olan polislerin sağlık ve güvenlik koşullarınıngeliştirilmesi ve sürdürülmesi, sadece bu meslek grubu için değil tüm toplum için de büyükönem arz etmektedir. Güvenlik mensupları; başta işin niteliğinden ve çalışma koşullarındankaynaklanan sorunlar olmak üzere çalışma ortamlarında bulunan çeşitli fiziksel ve psiko-sosyal risk etmenlerine maruz kalma sonucunda birtakım sorunlar yaşamaktadır. Buçalışmanın amacı; riskli mesleklerden biri olan polis memurlarının karşı karşıya kaldığı streskaynaklarını, stresin psikolojik semptomlarını ve öfke tarzlarını ortaya koymak ve bunlararasındaki ilişkiyi incelemektir. 5725 emniyet mensubuna uygulanan anket yöntemi ile eldeedilen verilerin yorumlanmasında ilişki testleri için t testi, farklılıkları ölçmek için KruskalWallis H-Testi, regresyon ve korelasyon analizlerinden yararlanılmıştır. Stres kaynaklarınıtespit etmek için Stres Kaynağı Ölçeği, Psikolojik Semptomları ölçmek için SCL-90 RuhsalBelirtiler Tarama Testi, kişilerin sürekli öfke düzeylerini ve öfke tarzlarını belirlemek içinSürekli Öfke Tarzı Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma sonucuna göre stres kaynakları, psikolojiksemptomları ve öfke tarzları arasında anlamlı bir ilişki (p<0,05) bulunmuştur. Ayrıca cinsiyetdeğişkeninin stres kaynakları ve öfke tarzları üzerinde etkili olduğu, yaş, eğitim düzeyi vekıdemin de stres kaynakları ile ilişkili olduğu anlaşılmıştır. Diğer taraftan semptomların öfkedüzeyi üzerindeki etkisinin stres kaynaklarından daha fazla olduğu ortaya çıkmıştır.
___
- Aftab, H. ve Javeed, A. (2012). The Impact of Job Stress on The Counter- productive
Work Behavior (CWB) A Case Study From The Financial Sector of Pakistan,
Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Busıness 4 (7): 590-604.
Aytaç, S. (2002). "İşyerindeki Kronik Stres Kaynakları", İş, Güç Endüstri İlişkileri ve
İnsan Kaynakları Dergisi, Cilt:4 Sayı:1 http://www.isguc.org./saytac3.htm (02.03.2014)
Aytaç, S. (2009). İş Stresi Yönetimi El Kitabı İş Stresi: Oluşumu, Nedenleri, Başa
Çıkma Yolları ve Yönetimi, Türk-İş Yayını
Balcı, A. (2000). Öğretim Elemanlarının İş Stresi, Kuram Ve Uygulamalar, Nobel
Yayın Dağıtım, Ankara,
Baltaş , A., Baltaş Z.(2008). Stres ve Başaçıkma Yolları, Remzi Kitabevi, 25.Basım,
İstanbul,
Baltaş, A,(2015) Stres Kaynağı Ölçeği, Stres,
http://stu.inonu.edu.tr/~emgurbuz/stres.html
Buker, H. ve Wiecko, F., (2007). Are causes of police stress global: Testing the
effects of common police stressors on the Turkish National Police, Policing: An International
Journal of Police Strategies and Management, V.30, I.2:291-309.
Burke, J. Ronald, (1993).Work-Family Stress Conflict, Coping and Burnout in Police
Officers, Stress Medicine, V.9: 171-180.
Certel Z., Bahadır Z. (2012). Takım Sporu Yapan Sporcularda Benlik Saygısı Ve
Sürekli Öfke Ve Öfke İfade Tarz İlişkisinin İncelenmesi”, Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi
Ve Spor Bilim Dergisi, 2012; 14 (2): 157-164
Cooper CL, Rout U, Fragher B (1989). Mental health, job satisfaction, and job stress
in general practitioners. BMR, 298: 366-370.
Cushway D, Tyler PA, Nolan P. (1996), Development of stress scale for mental health
professionals. British Journal of Clinical Psychology, 35: 279-295.
Çam, S., Çakır, İ. (2008). Polislerde İş Stresi Algısının Kişisel ve Göreve Bağlı Bazı
Değişkenlere Göre Karşılaştırılması, Polis Bilimleri Dergisi, 10 (3):21-40.
Çan, B. (2013). http://www.zaman.com.tr/gundem_iste-turkiyenin- intihar-
haritasi_2173406.html. (17.11.2015)
Dağ, İ. (1991). Belirti tarama listesi (SCL-90- R)’nin Üniversite Öğrencileri İçin
Güvenirliği Ve Geçerliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 2: 5-12.
Ekinci, H., Ekici S. (2003).“Yöneticiler Üzerindeki Etkileri Açısından Stres
Kaynakları ve Bir Uygulama, Uludağ Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt. 22, Sayı. 2: 93-111
Eroğlu, F. (2011). Davranış Bilimleri, Beta Yayınevi, Gözden Geçirilmiş 11.Basım,
İstanbul
Furnham, A. (2005). The Psychology of Behaviour at Work: The Individual in the
Organization, Second Edition, Psychology Press,
Gbadamosi, G. , Ross, C. (2012). Perceived Stress and Performance Appraisai
Discomfort: the Moderating Effects of Core Seif-Evaiuations and Gender. Public Personnel
Management, 41 (4):637-659.
Greenberg, J., Baron, R.A. (2000). Behavior in Organizations. Prentice Hall.
Gül Z., Delice M. (2011). Polıce Job Stress And Stress Reductıon/Copıng Programs:
The Effects On The Relatıonshıp Wıth Spouses. Polis Bilimleri Dergisi Cilt:13 (3) :19-38.
Gündoğdu, R. (2010). 9. Sınıf Öğrencilerinin Çatışma Çözme, Öfke Ve Saldırganlık
Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü
Dergisi, Cilt 19, (3): 257-276.
- He, Ni, Jihong Zhao,; Carol A. Archbold. (2002). Gender and Police Stress: The
Convergent and Divergent Impact of Work Environment, Work-family Conflict, and Stress
Coping Mechanisms of Female and Male Police Officers. Policing: An International Journal
of Police Strategies & Management 25 (4): 687-708.
Impact of the HeartMath Self-Management Skills Program on Physiological and
Psychological Stress in Police Officers Report prepared by Institute of HeartMath Research
Center,(1999) https://www.heartmathbenelux.com/doc/police%20study
%20California%20uitgebreid.pdf (11.03.2016)
İştar, E. (2012). Stres ve Verimlilik İlişkisi, Sayı: 33, Uluslararası Hakemli Sosyal
Bilimler E-Dergisi, http://www.akademikbakis.org
Jain VK, Lall R, Mclaughlin DG, Johnson WB. (1996). Effects of locus of control,
occupational stress, and psychological distress on job satisfaction among nurses.
Psychological Reports Journal, 78(3): 1256-1258,
Karakaya A., Gürel S. (2015). Kardemir A.Ş. Çalışanlarının Stres Faktörleri Algılarına
Yönelik Bir Araştırma, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (1): 17-31
Keen S. (1999). Job stress: Dissatisfaction, burnout, and obsolescence. Stress and
Health, Third Edition, PL Rice (Ed),: 192-218.
Keser, A. (2014), İş Stresi Kaynakları: Geleneksel ve Güncel Boyutlarıyla, Ekin
kitabevi yayınları, Bursa
Kılıç, M. (1991), Belirti Tarama Listesi (SCL90-R) nin Geçerlilik ve Güvenilirliği,
Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Dergisi , 1(2):45-52
Kroes, H. William, (1985). Society's Victim, the Policeman: An Analysis of Job Stress
in Policing, (Revised Ed. of 1976), Illinois: Charles C. Thomas.
Kula, S. (2011). Occupatıonal Stress And Work-Related Wellbeıng Of Turkısh
Natıonal Polıce (Tnp) Members, PhD thesis , at the University of Central Florida Orlando,
Florida,
Mamatoğlu, N. ( 2013). İş Çevresinin Psikolojik Sonuçları", İçinde: Çalışma
Psikolojisi, Ed. Leman Bilgin, A.Ayşe Özdemir, Anadolu Üniversitesi Yayını No:2756,
Eskişehir
Marchand A., Boyer R., Nadeau C., Martinanger M. (2013). Predictors of
Posttraumatic Stress Disorders in Police Officers Prospective Study, Special Project. Studies
and Research Projects, REPORT R-786. IRSST.
Martin, R. C., Dahlen, E. R. (2005). Cognitive Emotion Regulation In the Prediction
of Depression, Anxiety, Stress, and Anger. Personality and Individual Differences, 39(7),
1249-1260. http://aquila.usm.edu/fac_pubs/2622
Meffert S. M.; Thomas J. Metzler, C. Henn-Haase, Shannon McCaslin, Sabra Inslicht,
Claude Chemtob, Thomas Neylan, and Charles R. Marmar (2008). A Prospective Study of
Trait Anger and PTSD Symptoms in Police, Journal of Traumatic Stress. Aug; 21(4):
410–416.
Motowidlo SJ, Packard JS, Manning MR (1986), Occupational stress: Its causes and
consequences for job performance. Journal of Applied Psychology, 71(4): 18-629.
Oktay, M.( 2005). Çalışma Yaşamında İş Yerinde Stres, Medikal Açıdan Stres ve
Çareleri, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri Sempozyum Dizisi No: 47,
ss.111-116.
Okutan, M., D. Tengilimoğlu. (2002). İş Ortamında Stres ve Stresle Başa Çıkma
Yöntemleri: Bir Alan Uygulaması”, G.Ü. İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt.4Sayı. 3, ss.15-42
Özkan A.·Ozdevecioglu M. (2013). The effects of occupational stress on burnout and
life satisfaction: a study in accountants , Quality and Quantity Journal , 47:2785–2798
Parsons J. R. L. (2004). Occupational Health and Safety Issues of Police Officers in
Canada, The United States and Europe: A Review Essay June,
http://www.safetynet.mun.ca/pdfs/Occupational%20H&S.pdf (12.04.2014)
Patterson G. T., Chung W. I.., Swan P. G. (2013). Effects of Stress Management
Training on Physiological, Psychological and Behavioral Outcomes among Police Officers
and Recruits Crime Prevention Research Review, Silberman School of Social Work Hunter
College City University of New York,
Queirós, C., Kaiseler M., Leitão da Silva A., (2013). Burnout as predictor of
aggressivity among police officers, European Journal Of Policing Studies, 1(2), 110-135,
Maklu | ISSN 2034-760 | Dec.
Quick, JD. And Quick, JC, (1984). Organizational Stress and Preventive
Management. Mc-Graw Hill, Series in Management.
Ranta, R. S. (2012). Stress and Anger Management among Police Personnel through
Indian Psychological Techniques . Pertanika Journal, Socıal Scıences & Humanıtıes, 20 (4):
1327 - 1340 (2012) ISSN: 0128-7702
Robbins, S. (2001). Organizational Behavior. (9th ed.). New Jersey: Prentice Hall Inc.
Saldamlı, A. (2008). Otel İşletmelerinde Bölüm Yöneticilerinin İş ve Yaşam Tatminini
Belirlemeye Yönelik Bir Alan Araştırması, Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi,
Cilt:XXV,(.2).
Savaşır, I. , Sahin, N. H. (Ed.) (1997). Bilişsel Davranışçı Terapilerde Değerlendirme:
Sık Kullanılan Ölçekler. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları, 71-78.
SCL-90 Ruhsal Belirtiler Tarama Listesi, http://mathematicalworld.blogcu.com/scl-
90-ruhsal- belirtiler-tarama- listesi/10592026 (21 .06.2016)
Selye H. (1974).Stress without Distress. New York: Harper & Row, Inc.,
Selye H. (1984).The Stress of Life . New York: McGraw Hill,
Sever A. D. (1988).Tedavi Hizmetlerinde Çalışan Hemşirelerin İşlevlerini Yerine
Getirirken Karşılaştıkları Sorunlar ve Yaşadıkları Stresin Araştırılması. İ.Ü. Sağlık Bilimleri
Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul,
Sever, M. ve Cinoglu H. (2010). Amerikan Polisinde İş Stresinden Kaynaklanan Aile
içi Şiddet Olaylarının Sosyolojik ve İstatistiksel Analizi, Polis Bilimleri Dergisi, 12(1),: 125-
146.
Sharma, S., Sharma, J. , Devi, A. (2012). Role Stress Among Banking Sector
Employees: A Logit Approach, The IUP Journal of Organizational Behavior, 11( 3): 41-63.
Soysal A. (2010). Polislerde Tükenmişlik: Bazı Demografik Değişkenler Açısından
K.Maraş Emniyet Müdürlüğünde Bir Araştırma, Journal of Academic Researches and
Studies The Special Edition of Prof.Dr. Alaeddin Yavasca - June / 55
Soysal, A. (2009). İş Yaşamında Stres,, Çimento işveren Dergisi, Mayıs
Sökmen, A. (2005). Konaklama İşletmelerinin Yöneticilerinin Stres Nedenlerinin
Belirlenmesinde Cinsiyet Faktörü: Adana’da Ampirik Bir Araştırma, Ekonomik ve Sosyal
Araştırmalar Dergisi, Güz, 1, ss.1-27
Spielberger, C. D., Jacobs, G. H., Russell, S. F., & Crane, R. S. (1983).. Assessment of
anger: The State-Trait Anger-Scale, In J. N. Butcher & C. D. Spielberger (Eds.), Advances in
personality assessment.. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, Inc. Vol. 2.:159-187).
Spielberger, C. D., Johnson, E. H., Rusell, S. F., Crane, R. J., Jacobs, G. A., &
Worden, T. J. (1985). The experience and expression of anger: Construction and validation of
an anger expression scale. In M. A. Chesney & R. H. Rosenma (Eds.), Anger and hostility in
cardiovascular and behavioral disorders New York: Hemisphere.: 5-30.
Spielberger, C. D.; Krasner, S. S.; Solomon, E. P. (1988). The experience, expression
and control of anger. In M.P. Janisse (Ed.), Health Psychology; Individual Differences And
Stress New York: Springer-Verlag.: 89-108.
Spielberger, C. D.; Sydeman, S. J. (1994). State-Trait Anxiety Inventory and State-
Trait Anger Expression Inventory. In M. E. Maruish (Ed.), The use of psychological testing
for treatment planning and outcome assessment. pp. 292-321). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
Şahin, N. (1994). Stresle Başa Çıkma, ( Ed. Suna Tevruz), Türk Psikologlar Derneği
Yayını No.2, Ankara
Tenibiaje D. J. (2013). Work Related Stress, European Journal of Business and Social
Sciences, Vol. 1, No. 10: 73-80, January URL: http://www.ejbss.com/recent.aspx , ISSN:
2235 -767X
Tenibiaje, D.J. (2005). The Impact of Social Support on Nigerian Police Stress.
Journal of Research and Development in Education (JORDE) 5 (Sept): 101-110
Ünsal, P. (2012). İş Stresi Algısı ve Başa Çıkmada Bireysel Farklılıkların Rolü,:
Çalışma Yaşamında Davranış: Güncel Yaklaşımlar, İçinde (Ed). Aşkın Keser, Gözde Yılmaz,
Senay Yürür, Umuttepe Yayınları, 2. Baskı, İzmit: 387-422
Vries MW, Wilkerson B (2003). Stress, work and mental health: a global perspective.
Acta Neuropsych, 15(1): 1-16.
Work Realted Stress, European Foundation for the improvement of living and working
condutions. EU Report Wyattville Road, Loughlinstown, Dublin 18, Ireland. Website 2010,
www.eurofound.europa.eu (12.11.2014)