Uzm. Psk. Dan. Tuba BAĞATARHAN, Doç. Dr. Serap NAZLI

EBEVEYN EĞİTİM PROGRAMININ ANNELERİN EBEVEYNLİK ÖZ - YETERLİKLERİNE ETKİSİ

Problem Durumu: Çocuk yetiştirme sürecinde yaşanan sorunlar anne babaların ebeveynlik öz-yeterlikleriniazaltmaktadır. Bu süreçte ebeveynlerin desteklenmesi gerekmektedir.Araştırmanın Amacı: “Ebeveyn Eğitim Programı”nın annelerin ebeveynlik öz-yeterlikleri üzerindeki etkileriniincelemektir.Yöntem: Araştırma, tek gruplu ön-test, son-test ve izleme modeline dayalı deneysel bir çalışmadır. Deney grubuna7 oturumluk “Ebeveyn Eğitim Programı” uygulanmıştır. Veri toplama aracı olarak “Anababalık Yetkinliği Ölçeği”(AYÖ) kullanılmıştır. Verilerin analizinde “Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi” kullanılmıştır.Bulgular ve Sonuçlar: Araştırma sonuçları, “Ebeveyn Eğitim Programı”nın annelerin ebeveynlik öz-yeterlikleriniarttırmada ve bu etkiyi sürdürmede etkili olduğunu göstermektedir.Öneriler: Bulgular, Ebeveyn Eğitim Programı’nın, ilkokul öğrencilerinin annelerinin ebeveynlik öz-yeterlikleriniartırmak amacıyla kullanılabileceğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Ebeveyn Eğitim Programı, Ebeveynlik Öz-Yeterliği, Anneler, Öz Yeterlik, Ebeveynler

THE EFFECT OF PARENT EDUCATION PROGRAM ON MOTHERS’ PARENTAL SELF-EFFICACY

Problem Statement: The problems that is faced during bringing up children decreases parents’self-efficacy. In thisprocess parents should be supported.Purpose of the Study: The research analyzes the effect of “Parent Education Program” on mothers’parental selfefficacy.Procedure: The research is an experimental study based on a single group pretest-posttest and follow up model.Parent Education Program, consisted 7 sessions, has been applied to experimental group. To gather data, ParentalSelf-Efficacy Scale was used. For analysis of data, “Wilcoxon Signed Rank Test” was used.Results and Conclusions: The results of the research shows that “Parent Education Program” increasesmothers’parental self-efficacy significantly. And this increase is permanent.Recommendations: The findings show that “Parent Education Program” can be used for increasing primary schoolchildrens mothers’parental self-efficacy.

Keywords:

Parent Education Program, Parental Self-Efficacy, Mothers, Self-Efficacy, Parents,

PDF

___

Ardelt, M. and Eccles, J. S. (2001). Effects Of Mothers’Parental Efficacy Beliefs And Promotive Parenting Strategies On Inner-City Youth. Journal Of Family Issues, 22(8), 944-972.
Bandura, A. (1997). Self-Efficacy: The Exercise Of Control. New York: Freeman.
Bilgin, M. (1990). Ankara Merkez İlçelerindeki Ortaokullarda Okul ve Ailenin İşbirliği ve Sorunları. Yayınlanmamış doktora tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Bloomfield, L. and Kendall, S. (2010). Audit As Evidence: The Effectiveness Of ‘123 Magic’ Programmes. Community Practitioner. 83 (1), 26-29.
Bor, W. and Sanders, M. R., (2004). Correlates of Self-Reported Coercive Parenting of Preschoolaged Children at High Risk for The Development of Conduct Problems. Australian and New Zealand Journal of Psychiatry, 3 (9), 738-745.
Büyüköztürk, Ş. (2009). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı. (7. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Coleman, P. K. (1998). Maternal Self-Efficacy Beliefs As Predictors Of Parenting Competence And Toddlers’Emotional, Social And Cognitive Development. Unpublished doctoral dissertation. The Mongantown.
Eberly College Of Arts And Sciences. West Virginia University,
Coleman, P. K. and Karraker, K. H. (1997). Self-Efficacy And Parenting Quality: Findings and Future Applications. Developmental Review, 18, 47–85.
Coleman, P. K. and Karraker, K. H. (2003). Maternal Self-Efficacy Beliefs Competence in Parenting and Toddler’s Behavior and Developmental Status. İnfant Mental Health Journal, 24 (2), 126-148.
Desjardin, J. L. (2006). Family Empowerment: Supporting Language Development İn Young Children Who Are Deaf Or Hard Of Hearing. The Volta Review, 106 (3), 275-298
Diken, İ. ve Diken, Ö. (2008). Turkish Mother’s Verbal Interaction Practies And Self Efficacy Beliefs Reparaling Their Children With Expensive Language Delay. International Journal Of Special Education, 23(3), 110-117.
Elibol, F. (2007). 12-36 Aylar Arasında Çocukları Olan Annelere Verilen Grup Eğitiminin Annelerin Anne-Babalık Görevlerinde Öz Yeterliliklerine Yönelik Katkısının İncelenmesi. Yayınlanmış doktora tezi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Hindin, T. J. (2001). A Media Literacy Nutrition Education Curriculum for Head Start Parents About The Effects of Television Advertising on Their Children’s Food Requests, A Thesis Colombia University. New York .
Gross, D., Fogg, L. and Tucker, S. (1995). The Efficacy of Parent Training for Promoting Positive Parent-Toddler Relationships. Res Nurs Health, 18 (6), 489-499.
Gross, D., Louis, F., Webster-Stratton, C., Garvey, C., Julion, W. and Grady, J. (2003). Parent Training of Toddlers in Day Care in Low-Income Urban Communities. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 71 (2), 261-278.
Grusec, J. (2007). Parents Attitudes and Beliefs: Their Impact on Children’s Development. Encyclopedia on Early Childhood Development. 22.01.2012 tarihinde http://www.child-encyclopedia. com/documents/GrusecANGxp.pdf adresinden indirilmiştir.
Hess, C. R., Teti, D. M. and Hussey, B. (2004). Self-Efficacy and Parenting of High-Risk Infants: the Moderating Role of Parent Knowledge of Infant Development. Journal of Applied Developmental Psychology, 25 (4), 423-437.
Jones, T. L. and Prinz, R. J. (2005). Potential Roles Of Parental Self-Efficacy In Parent And Child Adjustment: A Review. Clinical Psychology Review, 25, 341–363.
Junttila, N., Vauras, M. and Laakkonen, E. (2007). The Role Of Parenting Self-Efficacy In Children’s Social And Academic Behavior. European Journal of Psychology of Education, 22, 41-61.
Kaner, S. (2007). Öğretmenlerin ve Anne-Babaların Öz-Yetkinlik İnançları, Tükenmişlik Algıları ve Çocukların Problem Davranışları. Ankara Üniversitesi. Bilimsel Araştırma Projesi. Ankara.
Kaya, Ö. (1992). Annelere Verilen Eğitimin Çocuklarına Karşı İstenmedik Tutumlarına Etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Landy, S. and Menna, R. (2006). An Evaluation of A Group Intervention for Parents with Aggressive Young Children: Improvements in Child Functioning, Maternal Confidence, Parenting Knowledge and Attitudes. Early Child Development and Care, 176 (6), 605- 620.
Öğretir, A. D. (2004). Pozitif Düşünmeye Dayalı Grup Eğitimi Programının Annelerin Benlik Algısı, Eşlerine ve Çocuklarına Yönelik Tutumları İle Kendini Denetleme Becerisi ve Otomatik Düşünceleri Üzerinde Etkisi. Yayınlanmış doktora tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Özgüven, İ. E. (2001). Ailede İletişim ve Yaşam. (1. Basım). Ankara: Pdrem Yayınları.
Pisterman, S., Firestone, P., McGrath, P., Goodman, J. T., Webster, I., Mallory, R. and Goffin, B. (1992). The Effects of Parent Training on Pareting Stress and Sense of Competence. Canadian Journal of Behaviour Science, 24 (1), 41-58.
Porter, L. (2008). Teacher-Parent Collaboration: Early Childhood To Adolescence. Melbourne: ACER.
Salonen, A. H., Kaunonen, M., Åstedt-Kurki, P., Järvenpää, A. L., Isoaho, H. and Tarkka, M. T. (2009). Parenting Self-Efficacy After Childbirth. Journal of Advanced Nursing, 65 (11), 2324-2336.
Salonen, A. H., Kaunonen, M., Åstedt-Kurki, P., Järvenpää, A. L. and Tarkka, M. T. (2008). Development Of An Internet-Based Intervention For Infants’Parents. Journal of Advanced Nursing, 64 (1), 60-72.
Sanan Şenbay, Ö. (2004). Anne Babaların Çocuklarının Okul Başarılarına Yardımcı Olma Konusundaki Tutum ve Beceri Algılarını Geliştirici Bir Eğitim Programı. Yayınlanmış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Senemoğlu, N. (2005). Gelişim Öğrenme ve Öğretim. (12. Baskı). Ankara: Gazi Kitabevi.
Scheel, M. J. and Rieckmann, T. (1998). An Empirically Derived Description Of Empowerment for Parents of Children Identified as Psychologically Disordered. The American Journal of Family Therapy, 26, 15-27.
Sofronoff, K. and Farbotko, M. (2002). The Effectiveness of Parent Management Training To Increase Self-Efficacy In Parents of Children With Asperger Syndrome. Autism, 6(3), 271-286.
Teti, D. M. and Gelfand, D. M. (1991). Behavioral Competence Among Mothers Of Infants In The First Years: The Mediational Role Of Maternal Self-Efficacy. Child Development, 62, 918-929.
Tezel Şahin, F. ve Ersoy, Ö. (1999). 0-6 Yaş Döneminde Anne-Baba Eğitim Önemi. Mesleki Eğitim Dergisi, 1(1), 58-62.
Tezel Şahin, F. ve Özbey, S. (2007). Aile Eğitim Programlarına Niçin Gereksinim Duyulmuştur? Aile Eğitim Programları Neden Önemlidir?. Aile ve Toplum Dergisi, 12, 7-12.
Townsend, M. and Choi, S. F. (2004). Reading Achievement In New Zealand: Effects
Of Self-Efficacy And Children’s Motivation. British Educational Research Association
Annual Conference, University of Manchester, 16-18 September 2004.
Tucker, S., Gross, D., Fogg, L., Delaney, K. and Lapporte, R. (1998). The long-term efficacy of a behavioral parent training intervention for families with 2-years-olds. Research in Nursing and Health, 21, 199-210.
Yavuzer, H. (1996). Çocuk Psikolojisi. (13. Basım). İstanbul: Remzi Kitabevi.
Yavuzer, H. (2005). Anne-Baba ve Çocuk. (18. Basım). İstanbul: Remzi Kitabevi.
Yörükoğlu, A. (2000). Çocuk Ruh Sağlığı. (24. Basım). İstanbul: Remzi Kitabevi.