Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Bireye Yönelik Ekonomik Yaptırım Kararları ve İnsan Hakları İlişkisi

Birleşmiş Milletler Şartı ile uluslararası barış ve güvenliğin korunmasında başlıca sorumluluk Güvenlik Konseyi’ne verilmiştir. Konsey’in bireye yönelik yaptırım kararları da bu esasa dayalı olarak ağır insan hakkı ihlalleri ve terörizmin önlenmesi odağında gerçekleştirilmektedir. Ancak bu kararların insan haklarına ilişkin yeterli koruma içermemesi çeşitli ihlallere sebep olmakta ve kararların hukuki sınırlarının belirlenmesi ve yargısal denetimi hususunda tartışmaların doğmasına sebebiyet vermektedir. Çalışmada ise Güvenlik Konseyi’nin bireye yönelik yaptırım kararlarının ortaya çıkan bu hukuki sorunlar üzerinden değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Birlemiş Milletler Şartı, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Ekonomik yaptırım kararları, Yargısal denetim

The Evaluation of United Nations Economic Sanctions Decisions in Terms of Human Rights Law

The Security Council has the primary responsibility for the maintenance of international peace and security. Targeted sanctions have been utilized by the Security Council to address the range of threats to international peace and security to counter terrorism, and protect human rights. However, the lack of adequate protection of human rights by these decisions causes various violations and leads to debates about the determination of the legal limits of decisions and judicial review. In this study, it is aimed to evaluate the targeted sanctions of the Security Council on these legal problems.

Keywords:

Charter of The United Nations UN Security Council, Economic Sanctions, Judicial Review, Human Rights,

PDF

___

Kitap ve Makaleler
Acu M, “Bireysel Başvuruya Konu Edilebilecek Haklar” (2014) TBDD110 403-434
Akande D, ‘The International Court of Justice and the Security Council: Is there Room for Judicial Control of Decisions of the Political Organs of the United Nations?’ (1997) 46(2) ICLQ 309-343
Akkutay BL, ‘Birleşmiş Milletler Andlaşması Çerçevesinde Ekonomik Yaptırımların Hukuki Niteliği ve Yargısal Denetimi’ (2014) 111 TBBD 411-446
Aksar Y, Teoride ve Uygulamada Uluslararası Hukuk I (4th edn Seçkin 2017)
Altıner Coşkun S, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Akıllı Yaptırım Kararları ve Terörizmin Finansmanının Önlenmesi (Seçkin 2015)
Alvarez JE, International Organizations as Law-makers (Oxford University Press 2006)
Alvarez JE, ‘The Security Council’s war on Terrorism: Problems and Policy Option’ in Erika De Wet, Andre Vollkaemper (eds), Review of the Security Council by Member States (2003)
Arsava F, ‘BM Güvenlik Konseyi’nin İnsan Haklarını Koruma Rolü ve Güvenlik Konseyi’nin Yetkilerinin Dayanağı ve Sınırları’ (2007) 4 (13) UHPD 1-16
Arsava F, ‘Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne Karşı İnsan Hakları Himayesi’ (2007) 3(10) UHPD 1-12
Bilge B, ‘AİHM İçtihatları Bağlamında Etkin Soruşturma Yükümlülüğü’ (2014) 5(2) İÜHFD 367406
Fassbender B, “Targeted Sanctions and Due Process”, Study Commissioned by the United Nations Office of Legal Affairs Office of the Legal Counsel–, 2006
Frowein J & Kirsch N, ‘Chapter VII. Action with Respect to Threats to Peace, Breaches of the Peace, and of Agression’ in Bruno Simma, Hermann Mosler, Albrecht Randelzhofer, Christian Tomuschat, Rüdiger Wolfrum, Andreas Paulus and Eleni Chaitidou (eds), The Chapter Of The United Nations: A Commentary, Vol 1, (Oxford Univertsity Press 2002)
Gemalmaz HB, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde Mülkiyet Hakkı (2nd edn, Beta 2017) Gemalmaz MS, Ulusalüstü İnsan Haklarının Genel Teorisine Giriş Cilt 1 (8th edn, Legal 2012)
Gemalmaz MS, Ulusalüstü İnsan Hakları Hukukunun Genel Teorisine Giriş Cilt 2 (8th edn, Legal 2012) Gowlland Debbas V, ‘Sactions Regimes Under Article 41 of the UN Charter’ in Vera
Gowlland Debbas, Djacoba Liva Tehindrazanarivelo (eds), National Implementation of United Nations Sanctions: A Comparative Study (Martinus Nijhoff Publishers 2004)
Gowlland Debbas V, ‘Implementing Sanctions Resolution Domestic Law’ in Vera Gowlland Debbas/Djacoba Liva Tehindrazanarivelo (eds), National Implementation of United Nations Sanctions: A Comparative Study (Martinus Nijhoff Publishers 2004)
Göçer M, ‘Uluslararası Adalet Divanı ile Güvenlik Konseyi Arasında Yetki Çatışması’ (2007) XI (1-2) GÜHFD 693-709
Gözübüyük Ş & Gölcüklü F, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İnceleme ve Yargılama Yöntemi (11. Ek Protokole Göre Hazırlanıp Genişletilmiş) (11th edn, Turhan Kitabevi 2016)
Güzeler H, ‘Karar İncelemesi- İlk Derece Mahkemesi Kararlarında Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ (2009) 5(155) Rev Int’l L. & Pol 155-164
Halatçı Ulusoy Ü, Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Kapsamında Birleşmiş Milletler Akıllı Yaptırımları (Turhan Kitabevi 2014)
İnceoğlu S, Adil Yargılanma Hakkı Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru El Kitapları Serisi –4 (Avrupa Konseyi 2018)
Hudson A, ‘Not a Great Asset: The UN Security Council’s Counter- Terrorism Regime: Violating Human Rights’ (2007) 25/2 BJIL 203-227
Kaya İ, Terörle Mücadele ve Uluslararası Hukuk, (USAK 2005)
Kaya İ, Uluslararası Hukukta Temel Belgeler (3rd edn, Seçkin 2016)
Kokott J & Sobotta C ‘Kadı Davası- Temel Anayasal Değerler ve Milletlerarası Hukuk Arasında Bir Denge Sağlanabilir Mi?’ Çev. Celalettin Dönmez (2016) Ankara Barosu Dergisi 333-348
Korkmaz Ö, ‘Avrupa Konseyi ve Avrupa Birliği Üyesi Olarak Almanya’da Temel Hakların Üçlü Koruma Sistemi’ (2014) 16 DEÜHFD (Prof. Dr. Hakan Pekcanıtez’e Armağan) 4261-4329
Lopez- Jacoiste E, ‘The UN Collective Security System and its Relationship with Economic Sanctions and Human Rights’ (2010) 14 Max Planck UNYB 273-335
Martinez H, ‘The Legislative Role of the Security Council in its Fight against Terrorism: Legal, Political, and Practical Limits’ (2008) 57/2 ICLQ 333-359
Mengiler Ö, Çatışmadan Barışa Birleşmiş Milletler Barışı Kurma Komisyonu, (İmaj 2014)
Öktem E, Uluslararası Teamül Hukuku (Beta 2013) Özgenç İ, Suç Örgütleri (10th edn, Seçkin 2017)
Paulus A, ‘Ch.V The Security Council, Procedure, Article 29’ in Bruno Simma, Daniel-Erasmus Khan, Georg Nolte, Andreas Paulus (eds), Nikolai Wessendorf (ass. ed), The Charter of the United Nations: A Commentary, Vol. I, (3rd edn Oxford Univertsity Press 2012)
Pazarcı H, Uluslararası Hukuk Dersleri 1. Kitap, (13th edn, Turhan Kitabevi 2016)
Peters A, ‘Ch.V The Security Council, Functions and Powers, Article 24’ in Bruno Simma, DanielErasmus Khan, Georg Nolte, Andreas Paulus (eds), Nikolai Wessendorf (ass. ed), The Charter of the United Nations: A Commentary, Vol I (3rd edn, Oxford Univertsity Press 2012)
Sak Y, ‘Birleşmiş Milletler Anti Terör Yaptırımlarının Temel Hak ve Özgürlüklere Aykırılığı ve Bireylerin Korunması: Uluslararası Hukuk ve Avrupa Birliği Hukuku’ (2009) 29 (1-2) MHB 165-210
Shamlawi D, ‘The United Nation Security Council’s Continued Use of Economic Sanctions’ (2015) E- International Relations Students Erişim tarihi 03.01.2016
Shekhtman A, ‘Kadi v. Commission: A Case Study of The Development of a Rights- Based Jurisprudence For The European Court of Justice’ (2013) 2011 Claremont-UC Undergraduate Research Conference on the European Union 88-104
Sözüer A, ‘Güvenliğin İzin Verdiği Ölçüde Özgürlük Anlayışının Bir Örneği Olarak Terörizmin Önlenmesi Hakkında Kanun’ (Mayıs, 2012) GHD
Şimşek T, ‘Danıştay Kararlarında İHAS ve İHAM’ın Etkisi’ (2015) 4(7) AHD 109-175
Taşdemir F, ‘Uluslararası Anarşiye Giden Yol: Uluslararası Hukuk Açısından Önleyici Meşru Müdafaa Hakkı’ (2006) 2(5) UHPD 75-89
Tokgöz HB, Uluslararası Hukuk Bağlamında Terörizmin Finansmanının Önlenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi 2018)
Tomuschat C, ‘The Kadi Case: What Relationship is there between the Universal Legal Order under the Auspices of the United Nations and the EU Legal Order?’ (2009) 28(1) Yearbook of European Law, 654-663
Tütüncü AN, ‘Güvenlik Konseyi Kararlarının İç Hukukta İcrası’ (2013) 13 AÜSBD 17-26
Tzanakopoulos A, ‘Domestic Court Reactions to UN Security Council Sanctions’ in August Reinisch (ed), Challenging Acts of International Organizations Before National Courts (Oxford 2010)
Toluner Milletlerarası Hukuk (Giriş, Kaynaklar) in Ayşe Nur Tütüncü, Enver Arıkoğlu, Verda Neslihan Akün, Elif Başkaracaoğlu (eds), (Beta 2017)
Toluner S, ‘Nikaragua’ya Karşı Askeri ve Benzeri Faaliyetler Davasındaki Yargı ve Meşru Müdafaa Hakkı’, Milletlerarası Hukuk Açısından Türkiye’nin Bazı Dış Politika Sorunları (Beta 2004)
Topal AH, Uluslararası Terörizm ve Terörist Eylemlere Karşı Kuvvet Kullanımı (Beta 2005)
Yılmaz Eren E, ‘Terörün Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı Üzerine Bir Değerlendirme’ (2013) LXXI (1) İÜHFM 1243-1272
Yoram D, War, Agression and Self-Defence (Cambridge University Press 2001)
Zafer H, Ceza Hukukunda Terörizm (Beta 1999)
Wolfrum R, ‘Ch.I Purposes and Principles, Article 1’ in Bruno Simma, Daniel-Erasmus Khan, Georg Nolte, Andreas Paulus (eds), Nikolai Wessendorf (ass. ed), The Charter of the United Nations: A Commentary Vol. I, (3rd edn, Oxford Univertsity Press 2012)
Mahkeme Kararları ve Uluslararası Belgeler
Abousfian Abdelrazik (Applicant) v The Minister of Foreign Affairs and the Attorney General of Canada (Respondents), 2009 FC 580No. T-727-08 Federal Court Zinn J., 4 June 2009 Erişim tarihi 12.04.2018
Admission of a State to the United Nations (Charter, Art. 4), Advisory Opinion: I.C J. Reports 1948, p. 57 erişim tarihi 16.01.2018
Al-Dulimi And Montana Management Inc. v Switzerland App. No. 5809/08 (ECHR 21.06.2016) Erişim tarihi 02.03.2019
Al-Jedda v United Kingdom App No 27021/08 (ECHR 07.07.2011) Erişim tarihi 07.12.2018
Bosphorus Airways v Ireland App No 45036/98 (ECHR 03.06.2005) Erişim tarihi 10.12.2017
Application of the Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide, Provisional Measures, Order of 13 September 1993, I.C.J. Reports 1993, p. 325, Separate opinion of Judge ad hoc Lauterpacht, p.100 Erişim tarihi 03.12.2017
Application of The Convention on The Prevention And Punishment of The Crime Of Genocide (Bosnia And Herzegovina v Yugoslavia (Serbia And Montenegro)), (Application Instituting Proceedings filed in the Registry of the Court), I.J.C., 20 March 1993 Erişim tarihi 10.05.2018
Behrami and Behrami v France App No 71412/01 Saramati v France, Germany and Norway App No 78166/01 (ECHR-Decision As to The Admissibility of 02.05.2007) Erişim tarihi 02.03.2019
Certain expenses of the United Nations (Article 17,paragraph 2 , of t h e Charter) , Advisory Opinion of 20 July 1962: I.C.J. Reports 1962,p. 151, s. 168, Erişim tarihi 10.01.2018
Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulu, 22.02.2007 2006/2824 2007/115 sayılı kararı, Erişim tarihi 01.12.2017
Due Process and Targeted Sanctions An Update of the “Watson Report”, The Graduate Institute of International and Development Studies, Brown University, December 2012, Erişim tarihi 09.04.2018
Designing UN Targeted Sanctions (Initial Findings of The Targeted Sanctions Consortium (Tsc) Evaluating Impacts And Effectiveness Of Un Targeted Sanctions)”, Watson Institute For International Studies, Brown University, August 2012, Erişim tarihi 09.04.2018
Eeckhout, Piet; ‘Kadi and Al Barakaat: Luxembourg is not Texas – or Washington DC’ (2009) EJIL: Talk Erişim tarihi 04.04.2019
Europan Court of Justice (Grand Chamber), Joined Cases C-402/05P and C-415/05 P, 03.09.2008, Yassin Abdullah Kadi and Al Barakaat International Foundation v Council of the European Union and Commission of the European Communities, Erişim tarihi 01.12.2017
Europan Court of Justice (Grand Chamber), Joined Cases, C-584/10 P, C-593/10 P and C-595/10 P, 18.07.2013, European Commission & The Council of The European Union v. Yassin Abdullah Kadi, Europan Court of Justice (Grand Chamber), Joined Cases, Erişim tarihi 05.03.2019
Fragmentation of International Law: Difficulties Arising From The Diversification And Expansion of International Law, International Law Commission Fifty-eighth Session Geneva, 1 May- 9 June and 3 July- 11 August 2006 Erişim tarihi 20.03.2018
Her Majesty’s Treasury v Mohammed Jabar Ahmed and others (FC) Her Majesty’s Treasury v Mohammed al-Ghabra (FC) R (on the application of Hani El Sayed Sabaei Youssef) v Her Majesty’s Treasury, 27 January 2010, [2010] UKSC 2, On appeal from: [2008] EWCA Civ 1187, 2010 WL 20035 Erişim tarihi 12.04.2018
Legal Consequences of the Construction of a Wu11 in the Occupied Palestinian Territory, Advisory Opinion, I. C.J. Reports 2004, p. 136 Erişim tarihi 16.01.2018
Legal Conseguences for States of the Continued Presence of South Africa in Namibia (South West Africa) notwithstanding Security Council Resolution 276 (1970), Order of 29 January 1971, I.C.J. Reports 1971, p.12, Separate Opinion Of Vice-President Ammoun, s. 76, Erişim tarihi 03.12.2017
Nada v Switzerland App No 10593/08 (ECHR 12.09.2012) Erişim tarihi 10.12.2017
Omar Mohammed Othman v Council of the European Union and Commission of the European Communities, Judgment of the Court of First Instance (Seventh Chamber), Case T-318/01, 11.07.2009 Erişim tarihi 07.04.2018 Opinion of Advocate General Poiares Maduro (delivered on 16.01.2008) Case C-402/05 P, Yassin Abdullah Kadi v Council of the European Union and Commission of the European Communities Erişim tarihi 04.04.2019
Prosecutor v Dusco Tadic, Case No. IT-94-1-1, Decision On The Defence Motion For Interlocutory Appeal On Jurisdiction, Decision of 2 October 1995 Erişim tarihi 10.05.2018
Questions of Interpretation and Application of the 1971 Montreal Convention arising from the Aerial Incident at Lockerbie (Libyan Arab Jamahiriya v United Kingdom), Provisional Measures, Order of 14 April 1992, I.C.J. Reports 1992, p. 3 Erişim tarihi 04.12.2017
Reparation for Injuries suffered in the Service of the United Nations, Advisory Opinion: I.C. J. Reports 1949, p. 174 Erişim tarihi 03.12.2017
Sayadi and Vinck v Belgium, Merits, UN Doc CCPR/C/94/D/1472/2006, IHRL 3216 (UNHRC 2008), 22 October 2008, United Nations General Assembly [UNGA]; Office of the High Commissioner for Human Rights [OHCHR]; United Nations Human Rights Committee [UNHRC] Erişim tarihi 14.05.2018
The Queen (on the application of Hilal Abdul- Razzaq Ali Al-Jedda) -and- Secretary of State for Defence, Judgment of 12.08.2005, Case No. CO/3673/2005, EWCH 1809 Erişim tarihi 02.06.2018
United States Diplomatic and Consular Staff in Tehran, Judgment, I.C.J. Reports 1980, p. 3, Erişim tarihi 03.12.2017
Vlastimir and Borka Bankoviç vd. v Belgium vd. App No 52207/99 (ECHR (Grand Chamber Decision As to The Admissibility) 12.10.2001) ”itemid”:[“001-22099”]}> Erişim tarihi 21.05.2018
Yassin Abdullah Kadi v Council and Commission, Judgment Of The Court Of First Instance (Second Chamber, Extended Composition) Case T-315/01 21.09.2005, Erişim tarihi 18.01.2018
Yassin Abdullah Kadi v Council of the European Union and Commission of the European Communities Judgment Of The General Court (Seventh Chamber) 30.09.2010 Erişim tarihi18.01.2018
Yearbook International Law Commission, 1979, Voll. 2, Part 2, Report of the Commission to the General Assembly on the work of its thirty-first session Erişim tarihi 05.12. 2017
Youssef Nada v State Secretariat for Economic Affairs and Federal Department of Economic Affairs, Administrative appeal judgment, Case No 1A 45/2007; ILDC 461 (CH 2007); BGE 133 II 450, 14.10.2007, (Oxford Reports on International Law in Domestic Courts) Erişim tarihi 22.01.2018
Yusuf And Al Barakaat International Foundation v Council And Commission Judgment of The Court Of First Instance (Second Chamber, Extended Composition) 21.09. 2005 In Case T-306/01, Erişim tarihi 18.01.2018