Selçuklu Hakimiyetinde Halep’in Ekonomik Yapısı

Günümüzde Suriye iç savaşı nedeni ile sıkça adını duyduğumuz Halep şehri, stratejik konumundan dolayı tarih boyunca Doğu Akdeniz-Anadolu- Arap Yarımadası- Mısır- İran coğrafyaları ile etkileşim içerisinde olmuştur. Bu konum onun siyasi kaderi kadar ekonomik durumunu da belirlemiştir. Bölgede etkin olan devletlerin bir biri ile mücadelesi şehrin ticari ve ekonomik durumunu doğrudan etkilemiştir. İslam-Bizans mücadeleleri, Fatimilerin bölgede hakimiyet kurma çabaları, yerel Arap emirliklerinin mücadeleleri Orta Çağ’da Halep’in ticari ve ekonomik durumunu olumsuz yönde etkilemiştir. Selçuklu sultanı Melikşah’ın Suriye seferi sonucunda Türklerin hakim olduğu şehir özellikle ilk Selçuklu Valisi Kasımu’d-devle Aksungur’un almış olduğu tedbirler sayesinde ticari potansiyeline yeniden kavuşmuştur. Her ne kadar Haçlı Seferlerinden bu yönü ile olumsuz bir şekilde etkilenmiş olsa da, Selçuklu hakimiyet dönemi şehirde ticaret hayatının canlandığı bunun sonucu olarak da şehir ekonomisinin ve fiziki yapısının geliştiği bir dönem olarak karşımıza çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Halep, Selçuklu, Kasımu’d-devle Aksungur, Ekonomik Yapı

Economic Structure of Aleppo Under The Seljuk Empire

The city of Aleppo, often heard about nowadays due to the Syrian Civil War, was in ineraction with the Eastern Mediterranean- Anatolia- Arabian Peninsula-Egypt-Iran geographies throughout the history due to its strategic location. This location determined its economic status as well as its political fate. The struggle of the states, which were active in the region, directly affected the commercial and economic situation of the city. The Islamic-Byzantine struggles, the attempts of the Fatimids to domanite the region, and the struggles of the local Arab Emirates negatively affected the commercial and economic situation of Aleppo in Middle Ages. As a result of the Syrian expedition of the Seljuk Sultan Melikshah, the city, dominated by the Turkish, regained its commercial potential especially thanks to the measures taken by the first Seljuk Governer Kasımu’d-devle Ak Sungur. Although it was negatively affected by the Crusades in this aspect, The Seljuk domination period emerged as e period when the commercial life of the city revived and as a result, the city’s economic and physical structure enhanced.

Keywords:

Aleppo, The Seljuk, Kasim al Dawla Aqsounqur,

PDF

___

AZIMİ, Tarih, nşr. A. SEVİM, Ankara 1988. BJORKMAN W., ‘Meks’, İA,VII. CHALMETA P., ‘Pazarlar’, İslam Şehri, ed. R.B. SERJEANT, çev. E. TOPÇUGİL, İstanbul 1992. EBU- ŞAME, Kitabu’r-Ravzateyn, I-II, nşr. M. HİLMİ- M. AHMED, Kahire 1956. el-BUNDARİ, Zübdetü’n- Nusra, çev. K. BURSLAN, İstanbul 1943. el-BEK A., ‘İslam Mimarî Mirasının Korunması ve Halep Belediye Meclisinin Deneyimleri’, İMMKKB, İstanbul 1987. ELISSEEFF N., Nur ad-Din, I-III, Damas 1967 ------------------- ‘Fizikî Plan’, İslam Şehri, ed. R. B. SERJEANT, çev. E. TOPÇUGİL, İstanbul 1992. e’t-TABBAH R, İ’lamu’n-Nübela, IV, Halep 1923. HEMEVÎ Yakut, Mucemu’l-Buldan, I-XI, nşr. M. J. Dé GOEJE, Leyden 1907. HEYD W., Yakın-Doğu Ticaret Tarihi, çev. E. Z. KARAL, Ankara 1975. İBN-İ CÜBEYR, er-Rihle,nşr. M. J. De GOEJE, Leyden 1907. İBN-İ ŞEDDAD, el-Alaku’l-Hatıre, Topkapı Sarayı Revan Ktp. No: 1564. İBN-İ ŞIHNE, ed-Dürrü’l-Müntehab, nşr. Yusuf b. SERKİS, Beyrut 1909. İBN-İ VASIL, Müferrici’l-Kurub, I-V, nşr. C. e’ş-ŞIYYAL, Kahire 1953-1960. İBNÜ’L- ADÎM, Zubdetü’l-HalebI-III, nşr. S. DEHHAN, Dımaşk 1951-1968. ---------------------- Buğyetu’t-Taleb, III, Topkapı Sarayı III. AhmedKtp. No: 2925; Selçuklularla ilgili Kısımlar, nşr. A. SEVİM, Ankara 1976. İBNÜ’L-ESİR, el-Kamilfi’t-Tarih, XI, çev. A. ÖZAYDIN, İstanbul 1987. ------------------ Devletü’l-Atabekiyye, nşr. A. TOLAYMAT, Kahire 1963. İSFAHANî İmadeddin, el-Berku’ş-Şamî, V, nşr. Ramazan ŞEŞEN, İstanbul, 1979. MAKDİSî, Ahsenü’t-Tekasîm, nşr. M. J. De GOEJE, Leipzig 1906. MAZAHARİ A., ‘Ortaçağ İslam Dünyasında Şehir Yaşantısı’, İslam Geleneğinden Günümüze Şehir ve Yerel Yönetimler, I, ed. V. AKYÜZ-S. ÜNLÜ, İstanbul 1996, 202. NASR-I HÜSREV, Sefer-Nâme, 2. Bsk. ,trc. A. TERZİ, İstanbul 1994. .SAUVAGET J., Alep I-II, Paris 1941. -------------------- LesPerlesChoisies...., Beyrut 1933 SEVİM A., ‘Azimî’nin el- Muvassal Adlı Kayıp Eserindeki Selçuklular ile İlgili Kayıtlar’, Belleten, XLVII/187 (Temmuz 1983), 843-868. SOBERNHEIM M., “Halab” EI III. ŞEŞEN R., Salahaddin Devrinde Eyyûbîler Devleti, İstanbul 1983. TURAN O., Selçuklular Tarihi ve Türk-İslam Medeniyeti, 3. Bsk., İstanbul 1980.