BAKIR-ÇİNKO-KURŞUN KARIŞIK KONSANTRELERİNİN SÜLFATLAŞTIRICI KAVURMA VE ÇÖZELTME YÖNTEMİYLE ÜRETİM OLANAKLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Doğu Karadeniz Bölgesindeki kurşun-çinko-bakır ve diğer faydalı metallerden en az birkaçını içeren kompleks cevherler üzerinde yapılan cevher hazırlama laboratuvar çalışmaları, bu cevherlerden yüksek bîr verim ve yeterli bir konsantre tenörü ile ancak karışık konsantre üretimlerinin mümkün olduğunu ortaya koymuştur. Bu nedenle de doğ- rudan karışık konsantrelerden metal üretimi için çalışmalar önem kazanmıştır. Yapılan sülfatlayıcı kavurma ve bunun peşinden çözeltme deneyleriyle konsantrenin mekanik ön hazırlanması ve uygun şartlarda kavrulması sonunda içerisinde bakır ve çinkoyu yüksek bir verimle ve selektif olarak çözeltiye almanın mümkün olduğu görülmüştür. 400°C civarındaki bir sülfatlayıcı kavurmadan sonra bakırın % 97 si, 650°C civarındaki bir kavurmadan sonra ise çinkonun % 95 i selektif olarak çözeltiye alınabilmektedir. Elde edilen çözeltiler ayrı ayrı bakır ve çinko elektroliz işlemlerine uygundur. Sistemin bu büyük üstünlüğünün yanı sıra, kavurma dolayısiyle çıkan kükürt gazlarını zararsız hale getirme zorunluğu, sakıncalı tarafıdır. Elde edilen deneysel sonuçlara göre bir prensip akım şeması verilmiştir.

Keywords:

-,

PDF

___

Addemir, O., 1977, Kompleks sülfürlü cevherlerin Sülfatlayıcı kavurma yoluyle doğrudan metalurjik değerlendirilmesi ve Lahanos cevheri üzerine incelenmesi: Doktora tezi, İ.T.Ü. Metalürji Fak., İstanbul.
Akdağ, M., 1979, Karışık bakır-kurşun-çinko konsantrelerinin oksijenli ortamda sülfürik asit-ferrik sülfat çözücülerinde çözeltme olanaklarının araştırılması: Doktora tezi, Ege Üniv. Mak. Fak. Maden Müh. Bölümü, izmir.
Akın, H. ve Erden, M.T., 1977, Harşit-Köprübaşı polimetalik maden yatağındaki cevher dağılımı: Mâden Tetkik ve Arama Ens. Derg., 89, 1-9.
Aytekin, Y., 1973a, Karadeniz Bölgesi bakır yataklarını değerlendirme imkânları: TBTAK IV. Bilim Kongresi, Ankara.
, 1973b, Karadeniz Bölgesi bakır ve bakıra bağlı kurşun-çinko potansiyeli ve bu potansiyelin verdiği imkânlar: Madencilik, MMO Derg. 12, sayı 2, Ankara.
, 1976, Doğu Karadeniz Bölgesindeki bakır-kurşun-çinko kompleks yataklarının cevher hazırlama yönünden incelenmesi: TBTAK -MAG- 284, 303, ser. 32, Ankara.
ve Akal, F., 1978, Kompleks bakır-kurşun-çinko konsantrelerinin sülfatlayıcı kavurma ve liçyoluyle değerlen- dirilmesi üzerine araştırma: Diploma projesi, E.Ü. Maden Mühendisliği Bölümü, izmir.
ve Akdağ, M., 1977, Çok ince öğütülmüş bulk konsantrelerinden sülfürik asit liçi ve bunun Doğu Karadeniz kompleks cevherlerine uygulama olanakları: Türkiye 2. Metalürji Bilimsel ve Teknik Kongresine tebliğ, şubat.
Berg, A. ve Pape, F., 1978, Neuere Erfahrungen bei der Wirbelschichtröstung von Zinkkonzentraten: Erzmetall Bd. 31, H,5.
Çakır, A.F., 1976, Harşit-Köprübaşı kompleks Cu-Pb-Zn-Sb-Ag-Cd cevher konsantresinin ferrik klorür çözeltisinde liçi: Doçentlik tezi,İ.T.Ü., istanbul.
Gock, E., 1978, Beeinflussung des Löseverhaltens von Kupferkies durch Festkörperreaktionen bei der Schwingmah- lung: Erzmetall Bd. 31, 282-287.
Lindner, K.H., 1966, Über den Einfluss der Feinstmahlung auf die Eigenschaften des Mahlgutes, Diss. 83, TU Berlin. Pawlek, F.E., 1977, Einfluss von Korngrösse mineralogischer Beschaffenheit auf die Laugbarkeit von Kupferkonzentra-tion, TU Berlin.
Rolf, L., ve Gock, E., 1976, Untersuchungen zur Optimierung der Schwingmahlung chemie-anlagen + verfahren, 27-31.
Tkacova, K.; Hochmanova, I. ve Mihalik, V., 1975, Veranderung der Oberflâcheneigenschaften feinkörniger Minerale wâhrend des Zerkleinerungprocesses (ÇSSR, Kosice) Freiberger Forschungshefte A 531, 167-174.
Unan, C., 1971, Espiye-Kızılkayalar bakirli pirit yataklarının mineralojik etüdü: TBTAK Proje MAG-201.