Konaklama İşletmelerinde Veri Zarflama Analizi Yöntemiyle Faaliyet Denetimi Uygulaması

Günümüz dünyasında hemen hemen tüm sektörlerde olduğu gibi turizm sektöründe de yoğun bir rekabet yaşanmaktadır. Turizm sektöründe konaklama işletmelerinin etkinlik düzeyleri rekabetçi piyasa şartlarında çok önemli bir yere sahiptir. Etkinlik ölçümü denince akla faaliyet denetimi gelmekte olup faaliyet denetiminde performans ölçüm aracı olarak Veri Zarflama Analizi (VZA) kullanılabilir. Bu çalışmanın amacı, VZA yöntemiyle Alanya’da faaliyet gösteren konaklama işletmelerinin faaliyet denetimlerini gerçekleştirmektir. Faaliyet etkinliğini belirlemek için 37 tane konaklama işletmesinin 2013 yılı verileri değerlendirmeye alınmıştır. Girdi değişkenleri olarak oda sayısı, yatak sayısı, yıllık ortalama personel sayısı, yıllık enerji giderleri ve yıllık yiyecek içecek giderleri; çıktı değişkenleri olarak da müşteri memnuniyeti, yıllık geceleme sayısı, doluluk oranı ve oda geliri kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlar 5 işletmenin faaliyetlerinde etkin olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Faaliyet Denetimi, Konaklama İşletmeleri, Veri Zarflama Analizi

Operational Auditing in, Hospitality Businesses via Data Envelopment Analysis

In today's world, as in almost all sectors, there is intense competition in the tourism sector. Activity levels of accommodation establishments in the tourism sector have a very important place because of competitive market conditions. When it comes to efficiency measurem ent, control activities come to mind. Data Envelopment Analysis (DEA) can be used in operational auditing as a tool for performance measurement The purpose of this study is to make the operational auditing activities of accommodation establishments in Alanya with the DEA. In this study, data for the year 2013 of 37 accommodation establishments were evaluated. As input variables, number of rooms, number of beds, the annual average number of employees, annual energy costs and annual food and beverage expenses were used. As output variables; customer satisfaction, the annual number of overnight stays, occupancy rates and room revenues are used. The obtained results show that the accommodation establishments of five are active.

Keywords:

Operational Auditing, Hospitality Businesses, Data Envelopment Analysis,

PDF

___

ANDERSON, R. I., FOK, R. ve SCOTT, J., (2000), "Hotel Industry Efficiency: An Advanced Linear Programming Examination", American Business Review, Vol. 18, No. 1, 40-48.
ARENS, A. A., ELDER, R. J. ve BEASLEY, M. S., (200), Auditing and Assurance Services - An Integrated Approach, Twelveth Edition, Pearson International Edition, New Jersey.
ASLAN, B., (2010), "Bir Yönetim Fonksiyonu Olarak İç Denetim", Sayıştay Dergisi, No. 77, 63-86.
AZAD, A. N.,(1994), "Operational Auditing in US Colleges and Universities", Mangerial Auditing Journal, Vol. 9, No. 2, 12-19.
BABACAN, A., ve ÖZCAN, S., (2009), "Alanya Bölgesi Otellerinin Göreli Etkinliğinin Belirlenmesi: Bir Veri Zarflama Analizi Tekniği Uygulaması", Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Vol. 6, No. 12, 176-189.
BARROS, C. P., (2005), "Measuring Efficiency in the Hotel Sector", Annals of Tourism Research, Vol. 32, No. 2, 456-477.
BARROS, C. P. ve DIEKE P. U., (208), "Technical Efficiency of African Hotels", International Journal of Hospitality Management, No. 27, 438-447.
BARROS, C. P. ve SANTOS, C. A. (2006), "The Measurement of Efficiency in Portuguese Hotels Using Data Envelopment Analysis", Journal of Hospitality & Tourism Research, Vol. 30, No. 3, 378-400.
BARZELAY, M. (1997), "Central Audit Institutions and Performance Auditing: A Comparative Analysis of Organizational Strategies in the OECD", an International Journal of Policy and Administration, Vol. 10, No. 3, 235-260.
BAŞPINAR, A. (2005), "Türkiye’de ve Dünyada Denetim Standartlarının Oluşumuna Genel Bir Bakış", Maliye Dergisi, No. 148, 35-62.
BAYSAL, M. E. ve TOKLU, B. (2001), "Veri Zarflama Analizi ile Batı Orta Öğretim Kurumlarının Performanslarının Değerlendirilmesi", Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Vol. 6, No. 2, 203-220.
BENLI, Y. K. (2012), "Veri Zarflama Analizi (VZA) ve Malmquist Toplam Faktör Verimliliği (TFV): Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama", Ege Akademik Bakış, Vol. 12, No. 3, 369-382.
BOSETTI, V., CASSINELLI, M. ve LANZA A. (203), "Using Data Envelopment Analysis to Evaluate Environmentally Conscious Tourism Management", The Economics of Tourism and Sustainable Development, der. Lanza, A., Markandya, A., Pigliaru, F., 252-268, Edward Elgar Publishing, İtalya.
BOZKURT, N. (2006), Muhasebe Denetimi, Alfa yayınları, İstanbul, 2006.
CAN, A. V. ve UYAR, S. (2009), "Yeni TTK Tasarısı Faaliyet Denetimini mi Getiriyor?", Yaklaşım, Dergisi, No. 195, 240-245.
CANDAN, E. (2007), Türk Bütçe Sisteminde Performans Denetimi, Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Ankara.
CHEN, T. H. (2009), "Performance Measurement of an Enterprise and Business Units With an Application to A Taiwanese Hotel Chain", International Journal of Hospitality Management, No. 28, 415-422.
CHEN Y. ve ALİ A. I. (2002), "Output–Input Ratio Analysis and DEA Frontier", European Journal of Operational Research, No. 142, 476-479.
ÇAKMAK, M., ÖKTEM, M. K. ve ÖMÜRGÖNÜLŞEN, U. (2009), "Türk Kamu Hastanelerinde Teknik Verimlilik Sorunu: Veri Zarflama Analizi Tekniği ile Sağlık Bakanlığı’na Bağlı Kadın Doğum Hastanelerinin Teknik Verimliliklerinin Ölçülmesi", Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, Vol. 12, No. 1, 1-36.
DOBRE, F., BRAD, L., CIOBANU, R., TURLEA, E. ve CALOIAN F. (2012), "Management Performance Audit in Mergers and Acquisitions", Procedia Economics and Finance, No. 3, 309-314.
DOĞAN, N. Ö. ve TANÇ, A. (2008), "Konaklama İşletmelerinde Veri Zarflama Analizi Yöntemiyle Faaliyet Denetimi: Kapadokya Örneği", Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Vol. 22, No. 1, 239-258.
ERCİŞ, M. ve GÜLCÜ, A. (2008), Veri Zarflama Analizi Yöntemiyle Konaklama İşletmelerinin Etkinliklerinin Ölçümü ve Bir Uygulama, Trakya Üniversitesi 17. İstatistik Araştırma Sempozyumu Bildiriler Kitabı.
ERDOĞAN, M. (2013), Denetim, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
FLESHER, D. L. ve ZARZESKI, M. T. (2002), "The Roots of Operational (Value-For-Money) Auditing in English-Speaking Nations", Accminling and Business Research, Vol. 32, No. 2, 93-104.
FONT, A., PENALVA, A. M. ve SAMPOL, C. N. (2011), "Efficiency and Seasonality in the Balearic Hospitality Industry", Estudios de Economia Aplicada, Vol. 29, No. 3, 845-862.
FORSUND, F. R. ve SARAFOGLOU, N. (2002), "On the Origins of Data Envelopment Analysis", Journal of Productivity Analysis, No. 17, 23-40.
GÜÇLÜ, F. (2008), Muhasebe Denetimi, Detay Yayıncılık, Ankara.
GÜREDİN, E. (2000), Denetim, Beta Basım, 10. Baskı, İstanbul.
GÜREDİN, E. (2010), Denetim ve Güvence Hizmetleri, Türkmen Kitabevi, 13. Basım, İstanbul.
HADAD, Y., FRIEDMAN, L. ve HANAI, M. Z. (2007), "Measuring Efficiency of Restaurants Using the Data Envelopment Analysis Methodology", Computer Modelling and New Technologies, Vol. 11, No. 4, 25-35.
HUI, S. C. ve WAN, M. C. (2013), "Study of Hotel Energy Performance Using Data Envelopment Analysis", 12. International Conference on Sustainable Energy Technologies, Hongkong.
HWANG, S. N. ve CHANG, T. Y. (203), "Using Data Envelopment Analysis to Measure Hotel Managerial Efficiency Change in Taiwan", Tourism Management, No. 24, 357-369.
JIN’E, Y. ve DUNJIA, L. (1997), "Performance Audit in the Service of Internal Audit", Managerial Auditing Journal, Vol. 12, No. 4-5, 192-195.
JOHNS, N., HOWCROFT, B. ve DRAKE, L. (1997), "The Use of Data Envelopment Analysis to Monitor Hotel Productivity", Progress in Tourism and Hospitality Research, Vol. 3, 119-127.
KEH, H. T., CHU, S. ve XU, J. (2006), "Efficiency, Effectiveness and Productivity of Marketing", European Journal of Operational Research, No. 170, 265-276.
KHAN, M. A. (1997), "Performans Denetiminin Esasları", Sayıştay Dergisi, No. 27, 64-94.
MANASAKIS, C., APOSTOLAKIS, A. ve DATSERIS, G. (2013), "Using Data Envelopment Analysis to Measure Hotel Efficiency in Crete", International Journal of Contemporary Hospitality Management, Vol. 25, No. 4, 510-535.
MOREY, R. C. ve DİTTMAN, D. A. (2003), "Evaluating A Hotel GM's Performance: A Case Study in Benchmarking", Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly, No. 44, 53-59.
OLIVEIRA, R., PEDRO, M. I. ve MARQUES, R. C. (2013), "Efficiency and Its Determinants in Portuguese Hotels in the Algarve", Tourism Management, No. 36, 641-649.
ÖNÜT, S. ve SONER, S. (206), “Energy Efficiency Assessment for The Antalya Region Hotels In Turkey”, Energy and Buildings, Vol: 38, No: 8, 964-971.
ÖZDEN, Ü. H. (2008), "Veri Zarflama Analizi (VZA) ile Türkiye’deki Vakıf Üniversitelerinin Etkinliğinin Ölçülmesi", İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, Vol. 37, No. 2, 167-185.
TARIM, Ş., DENER, H. I. ve TARIM, Ş. A. (2000), "Efficiency Measurement in the Hotel Industry: Output Factor Constrained DEA Application", Anatolia: An International Journal of Tourism and Hospitality Research, Vol. 11, No. 2, 111-123.
TEKTÜFEKÇİ, F. (2010), "İMKB'ye Kayıtlı Halka Açık Teknoloji Şirketlerinde Finansal Etkinliğin Veri Zarflama Analizi (VZA) ile Değerlendirilmesi", Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, Vol. 2, No. 2, 69-77.
UZAY, Ş. (2007), "Faaliyet Denetimine Genel Bakış", 8. Türkiye Muhasebe Denetimi Sempozyumu-Muhasebe Denetiminde Yeni Açılımlar, İSMMO, İstanbul, 1-24.
WOOD, D. F., MOREO P. J. ve SAMMONS G. (2005), "Hotel Housekeeping Operational Audit", International Journal of Hospitality & Tourism Administration, Vol. 6, No. 3, 1-10.
YEN, F. L. ve OTHMAN M. (2011), "Data Envelopment Analysis to Measure Efficiency of Hotels in Malaysia", SEGi Review, Vol. 4, No. 1, (2011), 25-36.
YU, M. M. ve LEE, B. C. (2009), "Efficiency and Effectiveness of Service Business: Evidence from International Tourist Hotels in Taiwan", Tourism Management, No. 30, 571-580.
http://www.holidaycheck.com/dg/4c2c4e51-3aca-3d16-a4f8-1d654884da55, 25.09.2014.