Problem Durumu: 21. yüzyılda bütün toplumların en önem verdiği konuların başında, toplum bireylerinin ne derece yaratıcı olabileceği olgusu gelmektedir. Çünkü bireylerin yaratıcılığı yani özgün fikirler üretebilmeleri, bulundukları toplumun kalkınmasını sağlayacak ve refah düzeyini yükseltebilecek anahtar bir role sahiptir. İyi fikirler karmaşık yapılı problemler için etkili çözümler anlamına gelebileceği gibi, pazar payı yüksek olan her türlü ürüne dönüşme özelliği de taşır. Bireylerin yaratıcılığını dolayısıyla niteliğini arttırmak “eğitim” alanı ile ilişkili olup, salt teorik bilginin önemsendiği ve standartların yerine getirildiği bir anlayıştan ziyade, eğitimde kalitenin ön planda tutulduğu “yaratıcılık eğitimini” işaret etmektedir. Yaratıcılık ve yaratıcı düşünme, değişen dünyaya uyum sağlamada çok önemli bir beceri olarak değerlendirilmektedir. Pek çok ülke kendi toplumlarındaki yaratıcı bireylerin sayılarını arttırmak ve de sistemin içerisine dâhil ederek onlardan faydalanmak adına girişimlerde bulunmaktadır. Yaratıcılık eğitimi üzerine yapılan çalışmalar bütün bu girişimler için anahtar role sahiptir. Bu çalışmanın da konusunu oluşturan yaratıcı zıt düşünme tekniği gibi pek çok uygulamanın yaratıcılık eğitimi bağlamında kullanılması ve bu tür tekniklerin bireylerin yaratıcılıklarını geliştirmedeki etkilerinin incelenmesi yaratıcı bireylerin sayısını arttırabilecek bir potansiyele sahiptir. Araştırmanın Amacı: Bu çalışmanın amacı, ekosistem konusu üzerine yaratıcı zıt düşünme tekniğinin (YAZID) uygulanmasının ortaokul öğrencilerinin yaratıcılık düzeylerine etkisini incelemektir. “Yaratıcılık” bağımlı değişkeni üzerindeki etkisi incelenen bağımsız değişken “yaratıcı zıt düşünme tekniğine dayalı uygulamalar” dır. Araştırmanın amacı doğrultusunda belirlenen sorular şu şekildedir:1. Yaratıcı zıt düşünme (YAZID) tekniği uygulamalarının yapıldığı deney grubu ile müfredata uygun öğretimin yapıldığı kontrol grubu arasında yaratıcılık düzeyi açısından anlamlı bir farklılık var mıdır?                a. Yaratıcı zıt düşünme (YAZID) tekniği uygulamalarının yapıldığı deney grubu ile müfredata uygun öğretimin yapıldığı kontrol grubu arasında yaratıcılığın alt boyutları (akıcılık, esneklik, orijinallik, ayrıntılılık) açısından anlamlı bir farklılık var mıdır?2. Yaratıcı zıt düşünme (YAZID) tekniği uygulamalarının yapıldığı deney grubu öğrencilerinin yaratıcılık ön test ve son test puanları arasında anlamlı bir farklılık var mıdır?                a. Yaratıcı zıt düşünme (YAZID) tekniği uygulamalarının yapıldığı deney grubu öğrencilerinin yaratıcılığın alt boyutları (akıcılık, esneklik, orijinallik, ayrıntılılık) ön test ve son test puanları arasında anlamlı bir farklılık var mıdır?3. Müfredata dayalı uygulamanın yapıldığı kontrol grubu öğrencilerinin yaratıcılık ön test ve son test puanları arasında anlamlı bir farklılık var mıdır?                a. Müfredata dayalı uygulamanın yapıldığı kontrol grubu öğrencilerinin yaratıcılığın alt boyutları (akıcılık, esneklik, orijinallik, ayrıntılılık) ön test ve son test puanları arasında anlamlı bir farklılık var mıdır?Araştırmanın Yöntemi: Araştırmada deneysel yöntem kullanılmıştır. Araştırma problemlerini incelemek için, deneysel yöntemler içerisinden yarı deneysel yöntem ve öntest-sontest kontrol gruplu desen kullanılmıştır. Araştırmanın yöntemine uygun olarak çalışma grubunu, bu okulda öğrenim gören 39 7. Sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırma verilerini toplamak için Torrance Yaratıcı Düşünme Testi (TYDT) Şekilsel A formu kullanılmıştır. Araştırma kapsamında elde edilen veriler SPSS paket programında bulunan bağımlı ve bağımsız gruplar için t-testi yöntemlerine göre analiz edilmiş ve araştırma bulgularına ulaşılmıştır.Araştırmanın Bulguları: Yaratıcı zıt düşünme (YAZID) tekniğinin uygulandığı deney grubu ile müfredata uygun öğretimin yapıldığı kontrol grubu arasında yaratıcılık puanı açısından deney grubu lehine anlamlı bir farklılık vardır. (t(37)=3,9, p<.01).  Yaratıcılığın alt boyutları akıcılık (t(37) =2,09, p<.05), esneklik (t(37)=4,006, p<.01), orjinallik (t(37)=3,08, p<.01) ve ayrıntılılık (t(37)=3,07, p<.01) açısından her iki grup arasında anlamlı farklılık tespit edilmiş olup, farklılık deney grubu lehinedir. Yaratıcı zıt düşünme (YAZID) tekniği uygulamalarının yapıldığı deney grubu öğrencilerinin yaratıcılık ön test ve son test puanları arasında anlamlı bir farklılık vardır (t(18)=3,73, p<.01).  Farklılık deney grubunun sontest puanları lehinedir. Yaratıcılığın alt boyutlarından esneklik (t(18)=7,25, p<.01) ve orjinallik (t(18)=2,61, p<.05).  açısından deney grubunun öntest ve sontest puanları arasında, sontest puanları lehine anlamlı bir farklılık vardır. Müfredata dayalı uygulamanın yapıldığı kontrol grubu öğrencilerinin yaratıcılık toplam ön test ve son test puanları arasında anlamlı bir farklılık yoktur (t(19)= 1,96, p>.05). Yaratıcılık boyutlarından sadece akıcılık açısından kontrol grubunun öntest ve sontest puanları arasında anlamlı bir farklılık vardır (t(19)=5,54, p<.01). Bu boyut açısından farklılık kontrol grubunun sontest puanları lehinedir. Araştırmanın Sonuçları ve Önerileri: Araştırma sonuçlarına göre; bir fen konusu (ekosistem) üzerine yaratıcı zıt düşünme tekniğinin (YAZID) uygulanmasının ortaokul 7. Sınıf öğrencilerinin yaratıcılık düzeylerini geliştirdiği tespit edilmiştir. Yaratıcılık eğitimi bağlamında etkisi sınanan bu tür programların ortaya koyduğu sonuçlar, öğrencilerin yaratıcılıklarının geliştirilebileceğini göstermektedir. Ayrıca öğretmenler tarafından yaratıcılığın ön plana alındığı ve kullanıldığı sınıf ortamlarının hazırlanması, okullarda verilen eğitimin kalitesini arttırma adına da önemlidir. Öğretmenlerin Fen Bilimleri dersi ve Sosyal Bilgiler, Türkçe, Matematik, Resim, Müzik vb. gibi diğer derslerde yaratıcı zıt düşünme (YAZID) ve benzeri programları kullanmaları önerilmektedir. Çünkü bu tür programların yaratıcılığın yanı sıra diğer üst düzey düşünme becerilerini de arttıracağı öngörülmektedir. Ayrıca hizmet içindeki öğretmenlere tekniğin fen derslerinde ve uygun olan diğer derslerde nasıl uygulanacağına yönelik hizmet içi eğitim seminerleri verilebilir. Öğretmen adaylarına da teorik bilginin yanı sıra yöntemin nasıl uygulanacağına ilişkin örnek uygulamalar lisans öğrenimleri boyunca gösterilmelidir.

Purpose:  The purpose of this study is to examine the effects of the creative reversal act (CREACT) used in teaching ecosystems topics on the creativity levels of middle school students. Research Methods:  The research was conducted using a quasi-experimental design, a quantitative research method, and a pretest–posttest control group design. The sample of the study was comprised of 39 students in two groups. The quantitative data were analyzed using the dependent and independent samples t-tests in SPSS software. Findings:  There was a significant difference between the experimental group, which underwent creative reversal act training, and the control group, which underwent curriculum-based training in terms of creativity scores. The experimental group had higher scores than the control group. There was a significant difference between the two groups in terms of the subcomponents of creativity (fluency, flexibility, originality, and elaboration). The experimental group was more successful in terms of fluency, flexibility, originality, and elaboration.  There was a significant difference between the creativity pre- and post-test scores of the experimental group, who obtained higher scores on the post-test. Implications for Research and Practice:  The results have revealed that the practice of creative reversal act technique in the teaching of a science subject (ecosystem) promoted the creativity level of seventh graders. The results of such programs whose effectiveness have been tested with regard to creativity training demonstrate that student creativity can be improved. Creating classroom environments in which creativity is highlighted and used is important in terms of increasing the quality of education.