Semih OKUTAN, Buket BORA, Remzi ALTUNIŞIK

Keşifsel Satın Alma Eğilimleri ve Bu Eğilimlerin Plansız, Kompülsif ve Hedonik Satın Alma Tarzlarıyla Olan İlişkisinin İncelenmesi

Bu çalışmanın amacı, Türkçe pazarlama literatüründe yeterince yer bulamamış olan keşifsel satın alma davranışını boyutsal açıdan ele alarak, bu davranış eğilimiyle benzer özelliklere sahip olan plansız, kompülsif ve hedonik satınalma davranışları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu amaçla geliştirilen anket formu 360 tüketiciye uygulanmış ve keşifsel satın alma davranışı eğiliminin boyutları belirlenmiştir. Bu boyutlar ışığında kümeleme analizi yapılarak buradaki tüketicilerin özellikleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bunu takiben, tüketicilerin keşifsel satınalma eğilimleriyle satınalma tarzları arasındaki ilişki araştırılmıştır. Analiz sonuçlarına göre keşifsel satınalma eğilimi sergileyenler ve sergilemeyenler arasında satın alma davranışı bakımından anlamlı farklılıklar bulunmaktadır. Keşfedici/yenilikçi tüketiciler diğer tüketici grubuna kıyasla daha fazla plansız ve hedonik satın alma eğilimi gösterirken, kompülsif satınalma davranışı sergileyen tüketici grubunda ise keşifsel eğilimlerin görece daha az olduğu gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Keşifsel Satın Alma, Hedonik Satınalma, Plansız Satın Alma, Kompulsif Satın Alma, Keşifsel Bilgi Arama.

-

In this study, we try to examine factor structure of consumers’ exploratory buying behavior tendencies, which is relatively less studied area of consumer behavior in Turkey. Also, the relationship between exploratory buying tendencies and shopping styles (impulse, compulsive and hedonistic buying) with common motivations. To this end, a survey of 360 people was carried out in order to determine factors of exploratory buying tendencies. In order to identify the attributes of people with exploratory buying behavior was examined via factor analysis and cluster analysis. Also, the relationships between consumers’ exploratory buying tendencies and various buying styles were examined. Findings indicated the existence of differences between those who have a tendency for exploratory buying behavior and those who do not. Consumers with exploratory buying tendencies tend to have higher possibility of impulse and hedonistic buying behavior compared to those who are prone to compulsive buying behaviors.

Keywords:

Exploratory Buying Behavior, Hedonistic Buying, Impulse Buying, Compulsive Buying, Exploratory Information Seeking.,

PDF

___

Aldenderfer, M. S. ve R. K. Blashfield (1984), Cluster Analysis (e-kitap), Beverly Hills, CA: Sage Press, A.B.D.
Arnould, E. J, L. Price ve G. Zinkhan (2002), Consumers, Columbus: McGraw-Hill.
Babin, B. J., W. R. Darden ve M. Griffin (1994), “Work and/or Fun: Measuring Hedonic and Utilitarian Shopping Value”, The Journal of Consumer Research, 20( 4), 644-6
Baumgartner, H., J. B. E. M., Steenkamp (1996,) “Exploratory Consumer Buying Behavior: Conceptualization and Measurement”, International Journal of Research in Marketing, 13, 121–137.
Bearden, W. O, R. G. Netemeyer ve M. F. Mobley (1999), Handbook of Marketing Scales: Multi item Measures for Marketing and Consumer Behavior Research, 2nd ed. Newbury Park, Calif: Sage Publishing.
Belk, R. (1975), "Situational Variables and Consumer Behavior,” Journal of Consumer Research, 2, 157- 164.
Berlyne, D. E. (1960), Conflict, Arousal and Curiosity, New York: McGrawHill,1960.
Cobb, C. J. ve W. D. Hoyer (1986), “Planned Versus Impulse Purchase Behavior”, Journal of Retailing, 62, 384-409.
Faber, R. J., T. C. O’Guinn ve R. Krych (1987), “Compulsive Consumption”, Advances in Cosumer Research, 14, 132- 135.
Hoyer, W. D. ve N. M. Ridgway (1984), "Variety Seeking as an Explanation for Exploratory Purchase Behavior: a Theoretical Model", Advances in Consumer Research, 11, 114-119.
Legoherel, P., D. H. Cathy, C. Hsu, A. Orth, U. R., ve B., Aureli (2005), "Ambient Scent and Wine Consumer Exploratory Behavior: A Causal Analysis", Journal of Wine Research, 16(2), 137-150.
Odabaşı, Y. (2006), Tüketim Kültürü, İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Özcan, B. (2007), ““Rasyonel Satın Alma” ve “Boş Zaman Sürecine Ait Alışveriş” Eylemlerinin Birlikte Sergilendikleri Mekanlar: Alışveriş Merkezleri”, Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (2), 39-68.
Piron, D. (1991), “Defining Impulse Purchasing”, Advances in Consumer Research, 18, 509- 513.

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi-Cover

ISSN: 1306-6730
Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi