Öz Erivan Öğretmen Semineryası öğretmenlerinden V. Devitskiy 1894 yılı Haziran ayı ortalarından Eylül ayı ortalarına kadar geçen yaklaşık üç aylık sürede Erivan’ın çevresindeki bölgeleri gezmiş, gezdiği yerlerin coğrafi, etnik ve sosyal durumu hakkındaki izlenim ve değerlendirmelerini “Erivan Vilayeti ve Kars Bölgesi Tatil Seyahati” başlığıyla kaleme almıştır. Devitskiy’in bu gezi yazısı Kafkas Eğitim Müdürlüğü tarafından Tiflis’te yayınlanan “Kafkas Arazileri ve Halklarının Tasvirine Dair Materyaller Toplusu” isimli süreli yayının 1896 yılında yayınlanan 21. sayısında yayınlanmıştır. Seyahatinin ilk bölümünü Erivan’dan başlatarak Iğdır’ın Aralık ilçesi üzerinden Büyük ve Küçük Ağrı Dağlarının bulunduğu Rusya-İran sınır bölgesine gerçekleştiren Devitskiy daha sonra Erivan’da verdiği birkaç küçük dinlenme molalarıyla Iğdır, Kağızman, Sarıkamış, Kars, Gümrü, Nahçivan, Culfa, Ordubad ve Gökçe Göl kıyılarına kadar olan yerleri gezmiştir. Bu makalede Devitskiy’in söz konusu gezi notlarında Iğdır ve yakın çevresi ile ilgili izlenim ve değerlendirmelerinden yola çıkarak 19. yüzyılın sonlarına doğru Iğdır ve çevresinin coğrafi, tarihi, etnik ve sosyal özelliklerinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Devitskiy, seyahatinin Iğdır bölümünde daha çok Rusya-İran sınır bölgesini de oluşturan Büyük ve Küçük Ağrı Dağlarının bulunduğu bölgeler ile Iğdır’ın Osmanlı sınırına yakın dağlık bölgelerini gezmiştir. Devitskiy, yaz mevsimi olduğu için bu bölgelerde yaygın olarak çadır hayatı yaşayan ve yaylacılık faaliyetlerini sürdüren göçebe Kürt aşiretleriyle karşılaştığı için gezi notlarında daha çok Kürtlerin ve Yezidilerin çadır hayatları, yaşam tarzları ve gelenekleri hakkında bilgiler vermiştir. 1890’lı yıllarda Iğdır ve çevresinde Azerbaycan Türkleri, Ermeniler, Kürtler ve Yezidi Kürtler yaşamaktadır. Bölgenin sınırda yer alması nedeniyle kaçakçılık faaliyetleri, sınır aşırı yağma ve hırsızlık olayları, aşiretler arasında kan davasına varan kavgaların olduğu anlaşılmaktadır.