Çağdaş Sanatlarda “Doğa” Ekseninde Mekana Özgü Müdahaleler

Öz Sanatsal süreçler göz önüne alındığında sanatçı üretimlerinin, salt düşünsel bir sürecin nedeni ya da sonucu biçiminde gelişmediği ve toplumu/toplumsal olayları oluşturan sosyal, kültürel, ekonomik, politik ve teknolojik gelişme/değişmelerinde bir yansıması olarak değerlendirilmesi mümkündür. Çünkü bireysel üretim sürecini en derinden yaşayan herhangi bir sanatçı bile içinde yaşadığı toplumun sorunlarına ya da çözüm önerilerine duyarsız kalamamıştır. Bu açıdan bakıldığı zaman sanatın her alanında olduğu gibi plastik sanatların da her alanı içinde doğduğu/geliştiği ya da gerilediği koşullardan bağımsız olarak değerlendirilmesi mümkün değildir. Bu anlamda günümüz sanatı da küreselleşen dünyanın aşırı endüstrileşmesinin ve nüfus patlamasının bir sonucu olarak doğa ve çevre sorunları yüz yüze kalmaktadır. Bu sorunlar ne yazık ki uzun zaman içinde oluşan ancak artık alarm seviyesine ulaşan problem yığınları biçiminde karşımızda durmaktadır. Elbette toplum dinamiklerinden bağımsız değerlendirilemeyen sanatçı üretimleri de daha çok çevre üzerine odaklanan endişelerin ve çatışmaların yaşandığı bir sorunsala dikkat çekmektedir. Çağdaş sanat dinamikleri açısından değerlendirildiği zaman çevre ve doğa odağında çalışan sanatçıların yaşanılan çevreyi ya da yaşanılmak istenen çevreyi anlamlandırmak üzere biçimlendirdikleri yeni mekanlar ve bu mekanlara yaptıkları müdahaleler HansHaacke, Richard Long ve Robert Simithson özelinde ele alınmış ve bu sanatçıların doğa ekseninde yaptıkları üretimler mekana özgü müdahale bağlamında sorgulanarak seçilmiş yapıtları üzerinden okumalarla değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Sanat, Çağdaş Sanat, Doğa, Çevre, Mekan

PDF

___

1. Akkol, Nuray. “Değişsen Doğa Algısı ve Armağan Etme Bağlamında Ekolojik Sanat”.İdil Dergisi 44/7(2018):421-427.
2. Altunkaya, Nesrin. “Land Art Sanatı Üzerine”. Erişim 17 Mart 2015. http://nesrinaltunkaya.blogspot.com.tr/2012/01/land-art-sanati-uzerine.html
3. Aydın, İrfan ve Zümrüt, Yeşim. “Doğa ve Sanat Ekseninde Farklı Yaklaşımlar”. Anadolu Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi 4 (Haziran 2013): 53-65.
4. Bulut, İnci. “21. Yüzyılda Yeni Teknolojilerin Yarattığı Sanat Anlayışları Ve Görsel Sanatlar Öğretmeni Yetiştiren Kurumların Eğitim Programlarındaki Yeri”, Eğitim Bilimleri Araştırmaları DergisiÖzel Sayı 1/4 (2014): 119.
5. Duyuler, Mustafa. Heykel Sanatında Gereç Olarak Doğa. Sanatta Yeterlilik Raporu. Hacettepe Üniversitesi. 2014.
6. Feaver, Dorothy. “Spring Circle”. Erişim 24 Aralık 2019. https://Exhibitions.Britishcouncil.Org.Tr/Dreamexhibition/TR/HallCentre/251/Richard-Long-Spring-Circle/
7. Işık, Vildan. “Doğa, Beden ve Teknoloji Kullanımına Bağlı Olarak Sanatsal Değişimlerin İncelenmesi”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 53/14 (Bahar 2015): 23-36.
8. Kurtz, Bruce. Robert Smithson: Thecollectedwritings, Londra: University Of California Press, 1996.
9. Martusciello, Barbara. “Richard Long Profetico Si Conferma Maieuta İn Fate And Luck”. Erişim 19 Aralık 2019. https://Www.Artapartofculture.Net/2019/07/19/ Richard-Long-Fate-And-Luck/
10. Mergin, Arzu. Land Art ve Mekan Bağlamında Süre, Süreç, Temsiliyet Problematiğinin Dil ve Mekan İlişkisi: Sanatçının Varoluşsal Uzamı. Yüksek Lisans Tezi. Işık Üniversitesi. 2018.
11. SaltOnline. “Hans Haacke”. Erişim 19 Aralık 2019. https://Saltonline.Org/Tr/329/Hans-Haacke
12. Şenel, İpek. Günümüz Sanatında Değişen Mekansal Algılar Ve Yeni Malzeme Estetiği. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi. 2016.
13. Şentürk, Leyla Varlık. “Çevrenin Sanata Getirdiği Yeni Bir Bakış Açısı Olarak Land Art”. 7. Ulusal Sanat Sempozyumu Sanat Ve Çevre. 08.05.2003. Ankara: Hacettepe Üniversitesi yayınları, 2003.
14. Türkdoğan, Tansel. “Çevresel Faktörlerin Epistemolojik Açıdan Sanatsal Üretime Etkileri”. 7. Ulusal Sanat Sempozyumu Sanat Ve Çevre. 08.05.2003. Ankara: Hacettepe Üniversitesi yayınları, 2003.
15. Wolf, Justin. “Robert Smithson Sanatçıya Genel Bakış ve Analizi". Erişim 20 Aralık 2019 https://www.theartstory.org/artist/smithson-robert/
16. Zümrüt, Yeşim. 1960’dan Günümüze Çevre Sanatı Kapsamında Yapılan Seramik Eserlerin Analizleri, Çevre Konulu Seramik Atölye Uygulamaları Ve Bir Sergi. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi. 2007.