Türkiye’de Aktif İşgücü Politikaları Kapsamında Verilen Eğitimlerin Kadınların Güçlenmesi Üzerindeki Etkisine İlişkin Bir Değerlendirme

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de Aktif İşgücü Politikaları temel bileşenlerinden biri olan eğitimin kadınların ekonomik ve sosyal yönden güçlenmesine olan katkılarını incelemektedir. Bu sebeple, bu çalışma özellikle eğitim başta olmak üzere Türkiye’de aktif işgücü politikaların gelişimi, araçları ve uygulanmasını ve eğitim faaliyetlerine katılan kadınların eğitimlerin etki ve anlamlarına ilişkin algılarını ele almaktadır. Bu amaçla, literatür taraması ve içerik analizinin yanısıra, eğitim faaliyetlerine katılan kadınlarla bu araştırma kapsamında derin görüşmeler yapılmıştır. Türkiye’de uygulanan istihdam politikaları, kadınlar için özel önlemler içeren aktif işgücü politikalarının, en azından söylem düzeyinde, istihdam politikalarının en etkili araçları olduğunu göstermektedir. Bu sebeple, kadınlar da dâhil Türkiye’de ekonomik ve sosyal kalkınma için aktif işgücü politikalarından beklenti oldukça yüksektir.  Bu saha araştırmasının sonuçları, Türkiye’de aktif işgücü politikaları kapsamında verilen eğitimlerin işgücü piyasasının ve hedef grupların ihtiyaçlarına göre planlanmadığını ve kadınların istihdam oranlarını ve ekonomik ve sosyal güçlerini artırmada yetersiz kaldığını göstermektedir. Söz konusu eğitimlerin sonuç odaklı ve etkin olabilmesi için, tamamlayıcı temel politikaların, örneğin, okullaşma oranlarının artırılması, kayıt dışı istihdamın azaltılması, iş yaratılması, toplumdaki ataerkil ilişkilerin değişmesi için bilinç artırma faaliyetleri, çocuk ve yaşlı bakım hizmetlerinin artması gibi politikaların uygulanması gerekmektedir. Ancak, söz konusu eğitimler, mülakat yapılan kadınlar için, “sertifika ve iş”, “kendine güven” ve “sosyalleşme”yi ifade etmektedir. Bu sebeple, mevcut sistemde uygulanan eğitimler, kadınların istihdam oranlarını beklenilen düzeyde artırmamış olsa da, söz konusu eğitimlerin kadınların kendine güven ve sosyalleşmesi anlamında faydalı oldukları inkâr edilemez.

A Case Study for “Evaluation of Trainings under Active Labour Market Policies in Turkey for Women Empowerment”

This paper attempts to find out “To what extent, trainings, which are currently being implemented as a basic component of active labour market policies (ALMPs) in Turkey, can be a solution for economic and social empowerment of women?” This study, therefore, deals with the development, instruments and implementation of ALMPs, particularly training component in Turkey and perceptions of women participants themselves regarding the impact and meaning of trainings conducted as a component of ALMPs. To that aim, deep interviews were made with the women participated to trainings in addition to the literature review and content analysis on ALMP. The snapshot of the recent labour market policies in Turkey reveals that “ALMPs” including particular measures for women have become the standpoint of the employment policies at least at discourse level and therefore expectations from trainings under ALMPs are high for the sake of economic and social empowerment of people including women in Turkey. The findings of the research reveal that current training policies in ALMPs are not tailor-made policies and they are not sufficient to increase women employment and empowerment in Turkey. It has been concluded that other major complementary policies, such as decreasing undeclared work, increasing enrollment rate of girls, creating jobs for women, increasing awareness raising to break traditional patriarchal relations, providing child and old care services should be implemented to make trainings effective for increasing decent employment for women. However, these trainings mean “certificate and job”, “self-confidence” and “socialization” for the women interviewed. Therefore, it cannot be denied that trainings in current framework are useful to increase self confidence and socialization of women although they cannot increase employment level of women at sufficient level.