Emre EVLİCE, İlker KEPENEKCİ, Adnan TÜLEK

Çeltik Beyaz Uç Nematodu (Aphelenchoides besseyi Christie, 1942)'nun Çankırı ve Çorum illeri çeltik ekim alanlarındaki yaygınlığı

Çeltik beyaz uç nematodu (Aphelenchoides besseyi Christie,1942)çeltik üretim alanlarında sorun olan önemli zararlılardan birisidir. A. besseyi tohum kaynaklı ektoparazit bir nematoddur. Kuru şartlarda tanede 2-3 yıl canlı kalabildiğinden bulaşık tohumlar temiz alanlara yayılabilir. Bu çalışmada Aphelenchoides besseyi'nin Çankırı ve Çorum illerindeki yaygınlık durumunu belirlenmiştir. Bu amacı gerçekleştirmek için 2010 yılında hasat sonrası tarla ve depolardan toplanan çeltik tohum örnekleri analiz edilmiştir. Çankırı ve Çorum illerinden alınan örneklerdeki bulaşıklık oranları sırasıyla %8.82 ve %28.27 olarak tespit edilmiştir. Önceki çalışmalarla mukayese edildiğinde Çankırı ilindeki yaygınlığın yaklaşık olarak aynı kaldığı, Çorum ilinde ise iki kat kadar artış olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Rice; prevalence; Çeltik; Aphelenchoides besseyi; yaygınlık; Çankırı; Çorum

Prevalence of Rice White Tip Nematode (Aphelenchoides besseyi Christie, 1942) in rice production areas in Çankırı and Çorum provinces

Rice white tip nematode (Aphelenchoides besseyi Christie, 1942) is one of the important pests, causing problem in the rice production areas. A. besseyi is a seed-borne and important ectoparasite nematode. Since A. besseyi can stay alive for 2-3 years in the seed stored under dry conditions, it can be spreaded via infected seeds to clean fields. Prevalence of A. besseyi in Çankırı and Çorum provinces was determined in this study. In order to achieve this aim, seed samples collected from fields and storages were analyzed in 2010. Infection rate of samples obtained from Çankırı and Çorum provinces were 8.82% and 28.27% respectively. When compared to previous studies, our findings showed that prevalence of nematode did not change in Çankırı but increased twice in Çorum.

Keywords:

Rice, Aphelenchoides besseyi, prevalence, Çankırı Çorum,

PDF

___

Anonim 2008. Zirai Mücadele Teknik Talimatları Cilt 6. Başak Matbaacılık ve Tan. Hiz. Ltd. şti. III+286 s.
Bridge J, Plowright, RA, Peng, D. 2005. Nematode parasites of rice. In: Luc. M Sikora, RA, and Bridge J. (Eds). Plant parasitic nematodes in subtropical and tropical agriculture, 2nd Edition. Wallingford, UK, CAB International Publishing, pp 87-129.
Eken Karataş S. 2007. Çankırı ve Çorum ileri çeltik (Oryza sativa L.) ekim alanlarındaki bitki paraziti nematod türlerinin taksonomik özellikleri, yoğunlukları ve yaygınlıkları üzerine araştırmalar. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Ün. Fen Bilimleri Enst. Ankara, 128 s.
EPPO 2009. PQR database. Paris, France: European and Mediterranean Plant Protection Organization. www.eppo.org.
Lehman P.S. 2004. Cost-benefits of nematode management through regulatory programs. In: Chen, Z.X., Chen, S.Y. and Dickson, D.W. (Eds.). Nematology Advances and Perspectives Volume 2. CAB International, pp, 1133-1177.
McGawley E.C., Rush M.C. and Hollis J.P. 1984. Occurrence of Aphelenchoides besseyi in Louisiana rice seed and its interaction with Sclerotium oryzae in selected cultivars. Journal of Nematology 16(1):5-68.
Öztürk G. ve Enneli S. 1997. Türkiye'de çeltiklerde ilk kez saptanan Çeltik beyaz uç nematodu, Aphelenchoides besseyi Christie (Aphelenchida: Aphelenchoididae), Türk. Entomol. Derg., 21(2): 129-132.
Prot J. C. 1992 White Tip. In: Compendium of rice diseases Ed. by R.K. Webster and P.S. Gunnel, A.P.S. Press: 46-47.
Sivakumar C.V. 1987. Post-embryonic development of Aphelenchoides besseyi in vitro and its longevity in stored seeds. Indian Jounal of Nematology 17: 147-148.
Uebayashi Y., Amano, T. and Nakanishi, I. 1976. [Studies on the abnormal rice kernel Kokutemnai‟. Mechanisms of symptom development.] Japanese Journal of Nematology 6, 6772.