Yerel Yönetimlerin Çevre Harcamaları İle Hava Kalitesi İlişkisi: İl Bazlı Bir Analiz

Öz Günümüzde çevre sorunları, süregelen üretim ve tüketim ilişkilerinin bir sonucu olarak yorumlanmaktadır. Gelişmişlik düzeylerine göre tüm dünya ülkelerinde farklı boyutlarda yaşanan bu sorunlar, son yıllarda kitleleri somut önlemler almaya itmiştir. Çevre ile ilgili sorunların çözümünde yapılan çalışmalar genellikle merkezi hükümet kapsamında gerçekleştirilse de, yerel yönetimlerinde bu konuda önleyici faaliyetleri gerçekleştirmek üzere çevresel harcamaları söz konusu olmaktadır. Esasında birer tepki niteliğinde doğan ve şekillenen yeşil yerel yönetim akımları genellikle daha iyi bir yaşamın inancından hareket etmektedir. Yeşil yerel yönetim akımları kimi zaman tükenmekte olan kaynaklardan gelecekte mahrum kalınabileceği korkusu kimi zaman da kökten bir değişim yaratma arzusundan kaynaklanmaktadır. Bu yüzden çevre kirliliğinin önlenmesinde merkezi hükümet yanında yerel yönetimlerinde bazı görevleri üstlenmesi gerekmektedir. Çevre kirliliği birçok kavramı bir arada barındıran bir olgu olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu kapsamda çevre kirliliğinin bütününü oluşturan etmenler hava kirliliği, su kirliliği, toprak kirliliği ve diğer çevresel sorunlardan oluşmaktadır. Her bir kirliliğin tespiti için farklı ölçütler kullanılmaktadır. Çalışmada hava kalitesi ölçütü olarak havadaki partikül (PM10) madde ölçümü baz alınmıştır. Bu çalışmada yerel yönetimlerin hava kirliliğini önlemeye yönelik yapmış oldukları çevresel harcamalarının etkinliği üzerinde durulmuş, yapılan harcamaların gerçekten hava kalitesini iyileştirme konusunda etkili olup olmadıkları araştırılmıştır. Çalışma Türkiye’deki 81 ile ait yerel yönetimlerin yapmış oldukları çevresel harcamalar ile, il bazında hava kirliliği göstergesi olarak alınan partikül madde (PM10) arasındaki ilişki incelenmiştir. 

___

  • Dogeroglu, T. (2002). Air Pollution in Turkey. Içinde Global Atmospheric Change and its Impact on Regional Air Quality (ss. 183-188). Springer, Dordrecht. https://doi.org/10.1007/978-94-010-0082-6_28
  • Firdaus, G., & Ahmad, A. (2011). Changing air quality in Delhi, India: determinants, trends, and policy implications. Regional Environmental Change, 11, 743-752. https://doi.org/10.1007/s10113-011-0207-z
  • Greene, W. H. (2003). Econometric Analysis (5. bs). New Jersey: Prentice Hall.
  • Gürler, A. Z., Erdal, G., Bal, H. S. G., & Ayyıldız, B. (2017). Ekolojik Ekonomi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Hausman, J. A. (1978). Specification tests in econometrics. Econometrica: Journal of the econometric society, 1251–1271.
  • History Of Air Pollution. (t.y.). Geliş tarihi 25 Temmuz 2018, gönderen http://www.enviropedia.org.uk/Air_Quality/History.php
  • Isife, C. T. (2012). Environmental Problems in Nigeria - A Review. Sustainable Human Development Review, 4, 21-38.
  • Mayer, H. (1999). Air pollution in cities. Atmospheric Environment, 33(24), 4029-4037. https://doi.org/10.1016/S1352-2310(99)00144-2
  • Pires, J. C. M., SOUSA, S. I. V., PEREİRA, M. C., ALVİM-FERRAZ, M. C. M., & MARTİNS, F. G. (2008). Management of air quality monitoring using principal component and cluster analysis—Part I: SO2 and PM10. Atmospheric Environment, 42(6), 1249-1260. https://doi.org/10.1016/j.atmosenv.2007.10.044
  • Ramanathan, V., & FENG, Y. (2009). Air pollution, greenhouse gases and climate change: Global and regional perspectives. Atmospheric Environment, 43(1), 37-50. https://doi.org/10.1016/j.atmosenv.2008.09.063
  • T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI. (T.Y.). Geliş tarihi gönderen http://webdosya.csb.gov.tr/db/nigde/webmenu/webmenu16107.pdf
  • TUİK. (T.Y.-A). Geliş tarihi 20 Haziran 2018, gönderen https://biruni.tuik.gov.tr/cevredagitimapp/hava.zul
  • TUİK. (T.Y.-B). Geliş tarihi 19 Haziran 2018, gönderen http://www.tuik.gov.tr/VeriTabanlari.do?ust_id=105&vt_id=9