Dilan DENİZ AKAN, Özden DEDELİ ÇAYDAM, Sezgi ÇINAR PAKYÜZ

HİPERTANSİYON TANISI OLAN HASTALARDA BİLGİ DÜZEYİ VE İLAÇ TEDAVİSİNE UYUMUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ

Amaç: Bu araştırma, hipertansiyon tanısı konulmuş hastaların hipertansiyon bilgi düzeyleri ve ilaç tedavisine uyumları arasındaki ilişkiyi değerlendirmek amacıyla yapıldı. Yöntem: Tanımlayıcı-ilişki arayıcı tipteki bu araştırma, Haziran-Eylül 2017 tarihleri arasında Ege Bölgesi’ndeki bir üniversite hastanesinde yapıldı. Olasılıksız rastlantısal örnekleme yöntemi ile seçilen, hipertansiyon tanısı konulmuş 193 birey araştırmanın örneklemini oluşturdu. Araştırmada veriler, Hasta Tanıtım Formu, Hipertansiyon Bilgi Düzeyi Ölçeği (HİB-DÖ) ve Antihipertansif İlaç Tedavisine Uyum Ölçeği kullanılarak toplandı. Verilerin analizinde; yüzdelik oran, frekans, ortalama, ki-kare, Kruskal Wallis, Mann Whitney-U testleri ve Spearman korelasyon analizi kullanıldı. Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması 56.6±9.6 yıl ve hipertansiyon tanı süreleri 7.1±5.6 yıl idi. Araştırmaya katılan hastaların Hipertansiyon Bilgi-Düzey Ölçeği (HİB-DÖ) puan ortalaması 11.9±5.6, Antihipertansif İlaç Tedavisine Uyum Ölçeği puan ortalaması ise 8.0±2.1 olarak bulundu. Katılımcıların %63.7’sinin antihipertansif ilaç tedavisine uyumsuz olduğu saptandı. Sonuç: Bu araştırmada, hipertansiyonlu hastalarda hipertansiyon bilgi düzeylerinin ve antihipertansif ilaç tedavisine uyumlarının düşük olduğu; hipertansiyon bilgi düzeylerinin arttıkça antihipertansif ilaç tedavisine uyumlarının azaldığı belirlendi.

Anahtar Kelimeler:

Bilgi düzeyi, Hemşirelik, Hipertansiyon, Tedaviye uyum

ASSESSMENT OF KNOWLEDGE LEVEL AND COMPLIANCE WITH DRUG THERAPY IN PATIENTS DIAGNOSED WITH HYPERTENSION

Aim: This study was conducted to determine the relationship between hypertension knowledge levels and compliance with drug treatment of patients diagnosed with hypertension.Methods: This descriptive-relationship-seeking study was conducted at a university hospital in the Aegean Region between June and September 2017. The sample of 193 individuals diagnosed with hypertension, selected by improbable random sampling method, was the sample of the study. In the study, the data were collected using the Patient Information Form, Hypertension Information Level Scale (HIB-DS) and Antihypertensive Drug Treatment Compliance Scale. In the analysis of the data; percentage rate, frequency, mean, chi-square, Kruskal Wallis, Mann Whitney-U tests and Spearman correlation analysis were used.Results: The mean age of the participants was 56.6±9.6 years and the diagnosis period of hypertension was 7.1±5.6 years. The mean score of Hypertension Information-Level Scale (HIB-DÖ) was 11.9 ± 5.6, and the mean score of Antihypertensive Drug Therapy Scale was 8.0±2.1. It was determined that 63.7% of the participants were incompatible with antihypertensive drug treatment.Conclusions: In this study, hypertension knowledge levels and compliance with antihypertensive drug therapy were low in patients with hypertension; It was determined that as the knowledge levels of hypertension increased, their compliance with antihypertensive drug treatment decreased.

Keywords:

Knowledge level, Nursing, Hypertension, Medication compliance,

PDF

___

1. Onat A, Yüksel M, Köroğlu B, Gümrükçüoğlu HA, Aydın M, Cakmak HA, et al. [Turkish Adult Risk Factor Study survey 2012: overall and coronary mortality and trends in the prevalence of metabolic syndrome]. Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi 2013; 41:373-8.
2. Weber MA, Schiffrin EL, White WB, Mann S, Lindholm LH, Kenerson JG, et al. Clinical practice guidelines for the management of hypertension in the community: a statement by the American Society of Hypertension and the International Society of Hypertension. Journal of Clinical Hypertension 2014; 16:14-26.
3. Hacıhasanoğlu R. Hipertansiyonda tedaviye uyumu etkileyen faktörler. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2009; 8(2):167-72.
4. WHO 2015 https://www.who.int/gho/ncd/risk_factors/blood_p ressure_prevalence_text/en/ Erişim Tarihi: 26.05. 2018
5. WHO 2015 http://www.who.int/ Erişim Tarihi: 14.02.2017.
6. Kılıç M, Uzunçakmak T. Hipertansiyon Hakkındaki Eğitimin Hipertansiyon Kontrolüne Etkisi. Bozok Tıp Dergisi. 2016; 1(1): 13-9.
7. Arıcı M, Birdane A, Güler K, Yıldız BO, Altun B, Ertürk Ş, ve ark. Türk Hipertansiyon Uzlaşı Raporu. Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi 2015;43(4):402-9.
8. Satman I, Omer B, Tutuncu Y, Kalaca S, Gedik S, Dinccag N et al. Twelve-year Trends in the Prevalence and Risk Factors of Diabetes and Prediabetes in Turkish Adults. European Journal of Epidemiology. 2013;28:169-80.
9. Baliz Erkoc, S, Isikli B, Metintas S, Kalyoncu C. Hypertension Knowledge-Level Scale (HK-LS): A Study on Development, Validity And Reliability. International Journal of Environmental Research and Public Health 2012;9:1018-29.
10. Jankowska-Polańska B, Uchmanowicz I. Dudek K, Mazur G. Relationship Between Patients Knowledge and Medication Adherence Among Patients with Hypertension. Patient Preference and Adherence 2016; 10: 2437-47.
11.Cingil D, Delen S, Aksuoğlu A. Karaman İl Merkezinde Yaşayan Hipertansiyon Hastalarının İlaç Kullanım Durumlarının ve Bilgilerinin İncelenmesi. Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi 2009;37(8):551-6.
12. Oskay EM, Önsüz MF, Topuzoğlu A. İzmir’de bir sağlık ocağı’nda başvuranların hipertansiyon hakkında bilgi, tutum ve görüşlerinin değerlendirilmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2010;11(1):3-9.
13. Kiliç M, Uzunçakma T, Ede H. The effect of knowledge about hypertension on the control of high blood pressure. International Journal of The Cardiovascular Academy 2016; 27-32.
14. Saleem F, Hassali M, Shafie A, Awad A, Bashir S. Association Between Knowledge and Drug Adherence in Patient With Hypertension in Quetta, Pakistan. Tropical Journal of Pharmaceutical Research, 2011; 10(2):125-32.
15.Chatziefstratiou AA, Giakoumidakis K, Fotos NV, Baltopoulos G, Brokalaki-Pananoudaki H. Translation and Validation of the Greek Version of the Hypertension Knowledge-Level Scale. Journal of Clinical Nursing 2015; 24(24):3417-24.
16. Erci B, Elibol M, Aktürk Ü. Hipertansiyon Hastalarının Tedaviye Uyumunu ve Yaşam Kalitesini Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi. 2018;26(2):79-92.
17. Demirezen E. Türkiye ve Almanya’da Yaşayan Antihipertansif İlaç Kullanan Türklerde İlaç Tedavisine Uyum. İ.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul, 2006.
18. Uzun Ş, Kara B, Yokuşoğlu M, Arslan F, Yılmaz M, Karaeren H. Hipertansiyonlu bireylerin tedavi ve yaşam biçimi değişi-mine uyumlarının değerlendirilmesi. Anadolu Kardiyoloji Dergisi 2009;9:102-9.
19. Gözüm S, Hacihasanoglu R. Reliability and validity of the Turkish Adaptation of Medication Adherence Self-efficacy Scale in Hypertensive Patients. European Journal of Cardiovascular Nursing 2009; 8(2):129-36.
20.Bovet P, Burnier M, Madeleine G, Waeber B, Paccaud F. Monitoring one-year Compliance to Antihypertension Medication in the Seychelles. Bulletin of the World Health Organization. 2002;80(1):33-9.
21. Karadağ E, Akkuş Y, Karatay G. Bir Aile Sağlığı Merkezine Başvuran Hipertansiyon Hastalarının İlaç Tedavisine Uyum Öz Etkililik Düzeyleri. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2012;28(3): 85-96.
22. Gözüm S, Aksayan S. Öz-Etkililik-Yeterlik Ölçeğinin Türkçe formunun Güvenirlilik ve Geçerliliği. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi. 1999;(2):21-34.
23. Tokem Y, Taşçı E, Yılmaz M. Hipertansiyon Tanısı Olan Bireylerin Evde Hastalık Yönetimlerinin İncelenmesi. Turkish Social Cardiology Turkish Journal of Cardiovascular Nursing. 2013;4(5):30-4.
24. Mert H, Özçakar N, Kuruoğlu E. Multidisipliner Bir Özel Çalışma Modülü Araştırması: Hipertansiyon Hastalarının Tedaviye Uyumlarının İncelenmesi. Türk Aile Hekimliği Dergisi 2011;15(1):7-12.
25. Tümer A, Baybuğa MS, Dereli F, Uysal DD. Hipertansiyon Hastalarının İlaç Tedavisine Uyum Düzeyleri. Journal of Cardiovascular Nursing 2016; 7(13):105-13.
26. Eryonucu B, Sayarlıoğlu M, Bilge M, Güler N, Erkoç R, Dilek İ. Van İli ve Yöresindeki Hipertansif Hastaların Hipertansiyon Konusundaki Bilgi Düzeylerinin ve Tedaviye Uyumlarının Değerlendirilmesi. Van Tıp Dergisi. 1999; 6:11-4.
27. Martins D, Gor D, Teklehaimanot S, Norris K. High Blood Pressure Knowledge in an Urban African-American Community. Ethnicity & Disease 2001;11:90-6.
28. Sabouhi F, Babaee S, Naji H, Zade AH. Knowledge, Awareness, Attitudes and Practice Abouthypertension in Hypertensive Patients Referring to Public Health Care Centers in Khoor & Biabanak. Iranian Journal of Nursing and Midwifery Research 2011;16:35-41.
29. Vatansever Ö, Ünsar S. Esansiyel Hipertansiyonlu Hastaların İlaç Tedavisine Uyum/Öz Etkililik Düzeylerinin ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. Türk Kardiyoloji Derneği Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi 2014;5(8):66- 74.
30.Busnello RG, Melchior R, Faccin C, Vettori D, Petter J, Moreira LB et al. Characteristics Associated With The Dropout of Hypertensive Patients Followed Up in an Outpatient Referral Clinic. Arquivos Brasileiros Cardiologia 2001; 76:352-4.
31. Merlo J. Multilevel Analytical Approaches in Social Epidemiology: Measures of Health Variation Compared With Traditional Measures of Association. Journal of Epidemiology and Community Health. 2003; 57:550-2.
32. Enlund H, Jokisalo E, Wallenius S, Korhonen M. Patient-perceived problems, compliance, and the outcome of hypertension treatment. Pharmacy World and Science 2001; 23:60-4.
33. Altun B, Arici M, Nergizoglu G, Derici U, Karatan O, Turgan C, ve ark. Prevalence, Awareness, Treatment and Control of Hypertension in Turkey (the PatenT study) in 2003. Journal of Hypertension 2005; 23:1817-23.
34. Hacihasanoglu R, Inandi T, Yildirim A Karakurt P, Saglam R. Frequency, Awareness, Treatment and Control of Hypertension in the over 40 Population of Erzincan. TAF Preventive Medicine Bulletin 2014;13:357-66.
35. Koçoğlu D, Gedik S. Kırsal Alanda Yaşayan Hipertansif Bireylerin Hastalık Yönetimlerinin Değerlendirilmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2016;4(36):207-18.
36.Irmak Z, Düzöz T, Bozyer İ. Bir Eğitim Programının Hipertansiyonlu Hastaların Yaşam Tarzı ve İlaç Tedavisi Uyumuna Etkisi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2007; 39-47.
37. Teke N, Arslan S. Kırsal alanda yaşayan hipertansiyonlu bireylerin ilaç tedavisine uyum öz etkililik düzeyleri ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 2018; 11(2):120-8.