ÇOCUK HASTALARDA BRADEN Q BASINÇ ÜLSERİ DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ’NİN TÜRKÇE GEÇERLİLİK VE GÜVENİRLİĞİ

Amaç: Bu araştırma, pediatrik yaş grubunda basınç ülseri risk değerlendirmesinde kullanılan Çocuk Hastalarda Braden Q Basınç Ülseri Risk Değerlendirme Ölçeği’nin Türkçe Geçerlilik ve Güvenirliğini çalışmak üzere metodolojik olarak yapılmıştır. Yöntem: Araştırma, 01.03.2012–01.07.2012 tarihleri arasında Sağlık Bakanlığı’na bağlı bir eğitim-araştırma hastanesinde yatan, basınç ülseri riski bulunan 148 çocuk hasta ile yapılmıştır. Verilerin toplanmasında; hasta özelliklerine ve hemşirelerin bireysel özelliklerine ilişkin soru formu ve Çocuk Hastalarda Braden Q Basınç Ülseri Değerlendirme Ölçeği kullanılmıştır. Aynı vaka eş-zamanlı olarak bakım veren hemşiresi ve araştırmacı tarafından değerlendirilmiştir. Bulgular: Ölçeğin iç tutarlılığın değerlendirilmesinde Alfa değeri 0.80, alt maddelerin ise 0.72-0.82 arasında bulunmuştur. Gözlemciler arası uyum test-tekrar test ile bakılmış ve ölçeği oluşturan 7 maddede ve ölçek toplam puanında hemşireler ve araştırmacı arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır (p > 0.05). Ölçeğin ROC analizine göre tüm maddelerde sensivite yüksek bulunmuş (AUC:0.95, p < 0.001), spesifite ise istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (AUC: 52.8, p

Turkish Validity and Reliability of The Braden Q Scale for Predicting Pressure Ulcer Risk in Children Objective: This research was conducted methodologically to adapt to Turkish and determine the validity and reliability of the Braden Q Scale for Predicting Pressure Ulcer Risk in Pediatric Patients. Method: The research was conducted between 01.03.2012-01.07.2012 with 148 pediatric patients in a training and research hospital in Turkey. Data were collected by three forms; Braden Q Scale for Predicting Pressure Ulcer Risk in Pediatric Patients, form about patient’s features and form about nurse’s features. The patients were evaluated by his/her nurse and researcher simultaneously. Results: Cronbach’s Alpha reliability coefficient of the scale was 0.80, and its subdimensions were between 0.72 and 0.82. Invariance between observers of the Braden Q Scale for Predicting Pressure Ulcer Risk in Pediatric Patients was tested by test-retest reliability. It was found that the scores of the nurses and expert was not statistically significant for 7 subparameters and the scale (p>0.05). According to Roc analyse of the scale, the sensivity of all subparameters were high (AUC:0.95, p

___

Albayrak AS. Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım; 2006. p.112.

Anthony D, Willock J, Baharestani M. Comparison of Braden Q, Garvin and Glamorgan Risk Assessment Scales in Paediatrics. Journal of Tissue Viability 2010;19(3):98-105.

Ateş C, Öztuna D, Genç Y. Sağlık Araştırmalarında Sınıf içi Korelasyon Katsayısının Kullanımı. Journal of Bistatistics 2009;1(2):59-64

Avcı O. Basınç Ülserleri. Tüzün Y. Serdaroğlu S. editörler. Pediatrik Dermatoloji. İstanbul: Nobel Tıp; 200 p. 696-700. Ayello EA. Why is pressure risk assessment so important. Nursing 2001;31(11):74-80.

Ayello E, Berlowitz D, Cuddigan J. Pressure Ulcers in America: Prevalence, Incidence, and Implications for the Future An Executive Summary of the National Pressure Ulcer Advisory Panel Monograph, Advances in Skin and Wound Care. The Journal for Prevention and Healing 2001;14 (4): 208 -15.

Baldwin K. Incidence and prevelence of Pressure Ulcers in Children. Advanced Skin Wound Care 2002;1(4):121-4.

Ball JW, Bindler RC. Child Health Nursing: Partnering with Children and Families.1st ed. New Jersey: Upper Saddle River; 2006. p. 65-76.

Barnes D, Payton RG, Clinical application of the Braden scale in the acute-care setting. Dermatology Nursing 1993;5(5): 386-8.

Bergstrom N, Braden B. A Prospective Study of Pressure Sore Risk Among Institutionalized Elderly. Journal of the American Geriatrics Society 1992;40(8):747-58.

Braden B, Bergstrom N. Predictive validity of the Braden scale for pressure sore risk in a nursing home population. Research in Nursing and Health 1994; 17(6): 459-70.

Bergstrom N, Braden B, Kemp M, Champagne E, Ruby N. Predicting PU risk, a multisite study of the predictive validity of the Braden scale. Nursing Research 1998;6(2):89-96.

Bergstrom N, Braden B, Laguzza A, Holman V. The Braden scale for predicting pressure sore risk. Nursing Research 1987;36(4): 205-10.

Carmines EG, Zeller RA. Reliability and Validity Assessment. 5th ed. Beverly Hills: Sage Publications Inc.;1982.p.17-43.

Child D. The essentials of factor analysis. 3rd ed. London; Continuum; 2006. p.50

Claudia A, Pellegrino D, Blanes L. Portuguese Translation and Validation of the Braden Q Scale for Predicting PU Risk in Pediatric. Patients. Revista Paulista de Pediatria 2011;29 (3):405-41.

Curley MA, Quigley SM, Lin M. Pressure ulcers in pediatric intensive care: incidence and associated factors. Pediatric Critical Care Medicine 2003;4(3): 284Davis LL. Instrument review: Getting the most from a panel of experts. Applied Nursing Research 1992;5(2):194-7.

Ercan İ, Kan İ. Ölçeklerde Güvenirlik ve Geçerlik, Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2004; 30(3): 211-16, Grorsuch RL. Factor analysis. 2nd edition.

Hillsdale; L. Erlbaum Associates: 1983. p. 127

Halfens RJG, Van T, Bal RH. Validity and reliability of the Braden scale and the influence of risk factors: a multi-centre prospective study. International Journal of Nursing Studies 2000;37(3): 313-19.

Hayran M, Hayran M. Sağlık Araştırmaları için Temel İstatistik. Ankara: Art Ofset Matbaacılık; 2011. p.403-16.

Karadağ A. Basınç Ülserleri: Değerlendirme, Önleme ve Tedavi, Cukurova Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2003;7(2): 41-8.

Karasar N. Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler ve Teknikler. Ankara: Nobel Yayıncılık; 2005. p.1

Kottner J. Wilborn D. Dassen T. Frequency of pressure ulcers in the paediatric population: A literature review and new empirical data. International Journal of Nursing Studies 2010; 47(2): 1330-40.

Kwong E, Pang S, Wong T, Predicting pressure ulcer risk with the modified Braden, Braden, and Norton scales in acute care hospitals in Mainland Ch. Applied Nursing Research 2005;18(2):122-8.

Lingdren M, Unosson M, Krantz AM, Christina A, A risk assessment scale for the prediction of pressure sore development: reliability and validity. Journal of Advanced Nursing 2002; 38 (2): 190-99.

Lyder CH, Preston J, Grady JN. Quality of care for hospitalized Medicare patients at risk for pressure ulcers. Archives Internal Medicine 2001;16(1):1549

Öncü H. Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Ankara: Matser Basım; 1994. p.22-54.

Özdamar K. Paket programlar istatistiksel veri analizi. Eskişehir: Kaan Yayınevi;2004. p.36,42-54.

Pasek TA, Geyser A, Sidoni M, Harris P, Warner J, Spence A, et al. Skin care team in the pediatric ıntensive care unit: A model for excellence. CriticalCare Nursing 2008;28(2): 125-35.

Potter P, Perry A. Fundamentals of Nursing. 7th ed. St. Louis : Elsevier Inc.; 2009. p. 98-116.

Quigley S, Curley M. Skin integrity in the pediatric population; preventing and managing pressure ulcers. Journal for Specialists in Pediatric Nursing 1996;1(1):7-18.

Uzun Ö, Aylaz R, Karadağ E. Wound Care Prospective Study: Reducing Pressure Ulcers in Intensive Care Units at a Turkish Medical Center. Journal of Wound, Ostomy & Continence Nursing 2009; 36(4): 404-11.

VandenBosch T, Montoye C, Satwicz M, DurkeeLeonard K, Boylan-Lewis B. Predictive validity of the Braden Scale and nurse perception in identifying pressure ulcer risk. Applied Nursing Research 1996; 9(2):80-6.

Willock J, Baharestani M, Anthony D. The development of the Glamorgan paediatric pressure ulcer risk assessment scale. Journal of Wound Care 2009; 18(1): 17-21

Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2014;17:1 14

Oldukça Sınırlı: Vücut ya da ekstremite pozisyonunda ara sıra hafif değişiklikler yapabilir, ancak bağımsız olarak kendi başına tam dönemez. Hafif Sınırlı: Bağımsız olarak vücut ya da ekstremite poziyonunda sık, ancak hafif değişiklikler yapabilir. Sınırlılık Yok: Yardımsız sık ve majör pozisyon değişiklikleri yapar Aktivite Fiziksel aktivite seviyesi Yatağa Bağımlı: Yatağa bağımlıdır. Sandalyeye Bağımlı: Yürüme becerisi çok sınırlıdır ya da hiç yoktur. Kendi ağırlığını taşıyamaz ve/veya sandalyede ya da tekerlekli sandalyede desteklenmelidir. Ara Sıra Yürüyor: Gün boyunca yardımsız ya da yardımla ara sıra, ancak çok kısa mesafeli yürür. Her şiftte zamanın çoğunu sandalyede ya da yatakta geçirir. Sık Sık Yürüyor ya da Yürüme İçin Çocuk Çok Küçük: Oda dışında günde en az iki kere yürür ve oda içinde, uyanık olduğu saatlerde en az her iki saatte bir yürür. Duyusal Algılama Basınçla ilişkili bir uyarana gelişimsel olarak uygun bir şekilde yanıt verebilme Oldukça Sınırlı: Yalnızca ağrılı uyaranlara tepki verir. İnleme ya da huzursuzluk dışında rahatsızlığını ifade edemez ya da vücudunun yarısından fazlasında ağrıyı ya da rahatsızlığı hissetmesini sınırlayan duyusal algılama bozukluğu vardır. Hafif Sınırlı: Sözel uyaranlara tepki verir, ancak rahatsızlığını ya da pozisyon verilmesi gerektiğini her zaman ifade edemez ya da bir ya da iki ekstremitesinde ağrı ya da rahatsızlığı hissetme becerisini sınırlayan bazı duyusal algılama bozukluğu vardır. Bozulma Yok: Sözel uyaranlara tepki verir. Ağrı ya da rahatsızlığı hissetmesini ya da ifade etmesini engelleyen herhangi bir duyusal yetersizliği yoktur. Destekleyici Yüzey ve Derinin Toleransı Nem Cildin neme maruz kalma düzeyi Sürekli Nemli: Deri ter, idrar, drenaj vb. nedenlerle hemen her zaman nemlidir. Hasta her hareket ettirildiğinde ya da çevrildiğinde ıslaklık fark edilir. Sıklıkla Nemli: Deri sıklıkla nemlidir, ancak sürekli nemli değildir. Yatak çarşaflarının en az 8 saatte bir kez değiştirilmesi gereklidir. Ara Sıra Nemli: Deri ara sıra nemlidir ve yatak çarşaflarının 12 saatte bir değiştirilmesi gerekir.. Nadiren Nemli: Deri genellikle kurudur; çocuğun alt bezleri rutin olacak şekilde, yatak çarşaflarının ise 24 saatte bir değiştirilmesi gerekir. Sürtünme – Yırtılma SürtünmeCilt destek yüzeyine karşı hareket ettiğinde oluşur. Yırtılma: Cilt ve yakın kemik yüzeyler birbirne zıt yönde hareket ettiğinde oluşur. Sorun: Hareket ederken hafiften maksimuma kadar yardıma gereksinim duyar. Çarşaf üzerinde kaydırmadan tam olarak kaldırılması olanaksızdır. Yatak ya da sandalyede sık sık aşağı doğru kayar ve maksimum düzeyde yardımla pozisyon değişikliğine gereksinim duyar. Potansiyel Problem: Bağımsız hareket eder ya da mimimum yardıma gereksinimi vardır. Hareket sırasında deri, büyük olasılıkla çarşaf, sandalye ve diğer araçlarla üzerinde bir miktar zıt yöne kayabilir. Sandalye ya da yatakta nispeten iyi bir pozisyonda kalabilir ancak bazen aşağı doğru kayar. Görünen Problem Yok: Pozisyon değişimi sırasında hasta tamamen kaldırılabilecek durumdadır. Yatakta ve sandalyede bağımsız hareket eder ve hareket sırasında tamamen kalkmak için yeterli kas gücü vardır. Yatakta ya da sandalyede uygun pozisyonu sürdürür. Beslenme Genel Besin Alım Örüntüsü Yetersiz: Yaşa göre yetersiz kalori ve mineral sağlayan tüple veya TPN ile beslenir ya da albumin <3 mg/dl. den az ya da öğünlerinin tamamını nadiren bitirir, genellikle verilen besinlerin yaklaşık yarısını yer. Protein olarak günde 3 porsiyon et ve süt ürünleri tüketir. Bazen destekleyici diyet ürünü alır. Yeterince: Yaşa göre yeterli kalori ve mineral sağlayan tüple veya TPN ile beslenir ya da öğünlerin çoğunda besinlerin yarısından fazlasını yer. Günde 4 porsiyon protein (et, süt ürünleri) tüketir. Bazen yemeyi reddeder fakat önerilirse genellikle gıda desteği alır. Mükemmel: Yaşa göre yeterli kaloriyi sağlayan normal diyet ile beslenir. Örneğin her öğününün çoğunu yer. Asla öğün reddetmez. Genel olarak günde 4 porsiyon ya da daha fazla et ve süt ürünleri tüketir. Bazen öğün aralarında yer. Gıda desteğine ihtiyaç duymaz. Doku Perfüzyonu ve Oksijenasyon Çok Yetersiz: Hipotansiftir (MAP<50 mm/hg.; yenidoğanda <40 mm/hg.) ya da hasta fizyolojik olarak pozisyon değişimini tolere edemez. Yetersiz: Normotensif oksijen saturasyonu kapiller geri dolum süresi >2 saniyeden fazla olabilir, serum pH <7.40‟dır. Yeterli: Normotensif oksijen saturasyonu olabilir, kapiller geri dolum süresi 2 saniyeden fazla olabilir, serum pH‟sı normaldir. Mükemmel: Normotensif oksijen saturasyonu >%95, hemoglobin düzeyi normaldir, kapiller geri dolum süresi <2 saniyedir. (16-23 orta derecede risk),(13-15 ciddi risk), (10-12 yüksek risk), (9 ve altı çok yüksek risk) Total Puan

Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi-Cover
  • ISSN: 1309-5471
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Yayıncı: Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi