Safder BAYAZİT, Hilal TEFEK, OĞUZHAN ÇALIŞKAN

Türkiye'de Ceviz (Juglans regia L.) Araştırmaları

Ceviz kültür tarihinin eskiliği, adaptasyon kabiliyetinin üstünlüğü, genetik çeşitliliğinin fazlalığı, besin içeriği, sanayide kullanımı ve bunlara bağlı ekonomik getirisi nedeniyle üzerinde çok fazla araştırma yapılan bir tür konumundadır. Bu araştırmalar gelişen teknolojinin de kullanılmasıyla birlikte gerek dünyada ve gerekse ülkemizde çeşitlenmiş, son yıllarda da sayısal olarak artış göstermiştir. Türkiye'de cevizle ilgili ilk bilimsel içerikli çalışma 1971 yılında yapılmıştır. Bu araştırmanın yapıldığı yıldan günümüze kadar gerçekleştirilen tüm çalışmalar belirli dönem aralığında gruplandırılmış ve değerlendirilmiştir. Yaklaşık yarım asırlık dönem içerisinde ceviz türünde 107 adet lisansüstü tez çalışması, 225 adet münferit araştırma makalesi, 57 adet derleme ve 12 adet kitap olmak üzere toplam 401 adet akademik çalışma tamamlanmıştır. Ceviz araştırmalarının %31'i 2000 yılına kadar, %69'u ise son 15 yıllık süreçte gerçekleştirilmiştir. Gerek lisansüstü tez çalışmalarında ve gerekse münferit araştırmalarda "ıslah" ve "çoğaltma" çalışmalarının ağırlıkta olduğu görülmektedir. Ayrıca diğer anabilim dallarında da cevizin besin değeri, insan sağlığındaki yeri, orman ağacı olarak ceviz ve ceviz odununun sanayide kullanımı gibi araştırmalar gerçekleştirilmiştir.

Walnut (Juglans regia L.) Researches in Turkey

Because of its high genetic diversity, high adaptability, nutrient content, type of industrial use, and therefore, its economical benefits, walnut is the mostly scrutinized species. Based upon the technological advances, various types of research studies numerically increased on walnut species both in our country and abroad. In Turkey, the first scientific study about walnuts was made in 1971. Since 1971 the first publication in the walnut literature in Turkey, all scientific studies have been grouped and evaluated. The results showed that academic publications consisted of 107 master theses, 225 isolated studies, 57 reviews, and 12 books, totalling up to 401 records on walnut studies in the last half century. While 31% out of the studies on walnut were carried out by the year 2000, 69% of the studies on walnut were performed in last 15 years period. Breeding and propagation studies have dominated both in graduate theses and isolated research studies since 1971. Additionally, other disciplines out of Horticultural Sciences have researched walnut in terms of the importance of nutritious value of walnut, the importance of walnut in human health, walnut in forestry, and industrial use of walnut timber.

PDF

___

Abbey, M., Noaks, M., Belling, G.B., Nestel, P.J., 1994. Partial Replacement of Saturated Fatty Acids with Almonds or Walnuts Lowers Total Plasma Cholesterol and LowDensity-Lipoprotein Cholesterol. American Journal of Clinical Nutrition, 59: 995-999.

Akça, Y., Bilgen, Y., Ercişli, S., 2015. Selection of Superior Persian Walnut (Juglans regia L.) from Seedling origin in Turkey. ActaSci. Pol. HortorumCultus, 14(3), 103-114

Anonim, 2013a. FAO Statistical Database, http://apps.fao.org/page/collestionssubset: agriculture (Erişim tarihi: 2.5.2015)

Anonim, 2013b. Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) Verileri. http://tuikapp.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul. (Erişim tarihi: 20.08.2015).

Ayaz, A. 2008. Yağlı Tohumların Beslenmemizdeki Yeri. Sağlık Bakanlığı Yayın No: 727 ISBN: 978- 975-590-243-2. Klasmat Matbaacılık, Ankara, 32s.

Balta, F., Muradoğlu, F., Yıldız, K., 2005. Cevizlerde Terminal ve Lateral Sürgünler Üzerinde Oluşan Meyvelerin Pomolojik Olarak Karşılaştırılması. BAHÇE Ceviz, 34(1): 91-99

Bayazit, S., 2011. Bazı Ceviz (Juglansregia L.) Genotiplerinin Yayladağı (Hatay) Koşullarındaki Fenolojik Özellikleri ve Yan Dal Verimliliği. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg., 42 (2): 95-102,

Fidancı, A. 2005. Şebin ve KR-2 Ceviz Çeşitlerinin ınvıtro' da Hızlı Çoğaltılma Tekniklerinin Belirlenmesi. II. Ulusal Ceviz Sempozyumu.13-16 Eylül, 2005Bursa. Bahçe 34(1): 239-245.

Oliveira, I., Sousa, A., Ferreira, I.C.F.R., Bento, A., Estevinho, L. ve Pereira, J.A. 2008. Total Phenols, Antioxidant Potential and Antimicrobial Activity of Walnut (Juglans regia L.) Green Husks. Food and Chemical Toxicology, 2008, 46: 2326-2331.

Ölez, H. 1971. Marmara Bölgesi Cevizlerinin (Juglans regia L.) Seleksiyon Yoluyla Islahı Üzerinde Araştırmalar. Doktora Tezi, Bahçe Kültürleri Araştırma ve Eğitim Merkezi, Yalova

Ruggeri, S., Cappelloni, M., Gambelli, L., Nicoli, S. ve Carnovale, E. 1998. Chemical Composition and Nutritive Value of Nuts Grown in Italy. Italian Journal of Food Science, 1998, 10 (3): 243-252.

Sandulachi, E., Gurjui, A. ve Silivestru, E. 2012. Microbial Contamination of Juglans regia L. Walnuts Stored in Moldova. Proceedings of International Conference MTFI-2012, Modern Technologies in the Food Industry, Chisinau, 2, p. 289-294.

Soylu, A. ve Ertürk, Ü. 2001. Bazı Ceviz Çeşitlerinde Apomiktik Tohum Oluşumu Üzerinde Araştırmalar. I. Ulusal Ceviz Sempozyumu, 5-8 Eylül, 2001, Tokat, 133-137.

Şen, S.M. 1980. Kuzey Doğu Anadolu ve Doğu Karadeniz Bölgesi Cevizlerinin Seleksiyon Yoluyla Islahı Üzerinde Araştırmalar. Doçentlik Tezi, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Erzurum.

Şen, S.M. 1986. Ceviz Yetiştiriciliği. Eser Matbaası, Samsun, 229s. Şen, S.M. 2011. Ceviz Yetiştiriciliği. Başak Matbaacılık, Ankara, 220s.

Zwarts, L., Savage, G.P. ve McNeil, D.L. 1999. Fatty acid Content of New Zealand-Grow Walnuts (Juglans regia L). International Journal of Food Scence and Nutrition, 1999, 50: 189-194.