Türkiye, Bulgaristan, İran ve Hindistan Orijinli Gül Yağlarında Uçucu Yağ Bileşenlerinin Uluslararası Standarda Uygunluklarının Karşılaştırılması

Yağ gülü (Rosa damascena Mill.) çiçekleri kendine özgü floral kokusu ile parfüm, kozmetik, ilaç ve gıda endüstrileri için en değerli aromatik kaynaktır. Yağ gülünün dünyada Türkiye, Bulgaristan, İran ve Hindistan başta olmak üzere birçok ülkede kültürü yapılmaktadır. Bu araştırmada, 2017 yılında Türkiye (Isparta), Bulgaristan (Kazanlık) ve İran (Darb)’dan temin edilen ve o ülkenin kendi geleneksel gül yağı üretim prosesine göre elde edilmiş gül yağı örneklerinde GC-FID ile uçucu yağ bileşenleri tespit edilerek uluslararası gül yağı standardı (ISO 9842:2003) temel alarak karşılaştırılmıştır. Analiz sonuçlarına göre Türk ve Bulgar gül yağları yüksek oranda sitronellol (sırasıyla %34.05 ve %31.06), geraniol (sırasıyla %16.55 ve %21.11) ve nerol (sırasıyla %7.68 ve %10.68), İran gül yağı ise yüksek oranda nonadesan (%23.56), nonadesen (%10.26) ve heneikosan (%8.82) içerdiği tespit edilmiştir. Türk, Bulgar ve İran gül yağlarında toplam monoterpen alkoller (oleoptenler) sırasıyla %58.28, %62.85 ve %13.39 olarak, toplam alifatik hidrokarbonlar (stearoptenler) sırasıyla %17.03, %20.55 ve %44.14 olarak belirlenmiştir. Hazır kimyasal analiz sonuçları referans alınan Hindistan (Keşmir) gül yağının ise içerik olarak daha çok Bulgar ve Türk gül yağlarına benzediği gözlenmiştir. Sonuç olarak uluslararası gül yağı standardına Türk ve Bulgar gül yağları uygunluk gösterirken, İran gül yağı standartların dışında kalmış, Hint gül yağının ise kısmen uygunluk gösterdiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Yağ gülü, Rosa damascena, Gül yağı bileşenleri, ISO 9842:2003

Comparison of Essential Oil Compounds of Turkish, Bulgarian, Iranian and Indian Rose Oils Based on International Quality Parameters

The flower of oil-bearing rose (Rosa damascena Mill.) with characteristic floral scents are the most important source for parfüme, cosmetic, pharmaceutical and food industries. Oil-bearig rose is cultured in many countries in the World, especially in Turkey, Bulgaria, Iran and India. In this research, it was aimed to compare the essential oil compounds detected by GC-FID of Turkish (Isparta), Bulgarian (Kazanlak), Iranian (Darab) and Indian (Kashmiri) rose oil samples, which were produced according to distillation methods in their own countries, based on international quality parameters (ISO 9842:2003). According to the results of analysis, while Turkish and Bulgarian rose oils were high in citronellol (34.05% and 31.06%, respectively), geraniol (16.55% and %21.11, respectively), and nerol (7.68% and 10.68%, respectively), Iranian rose oil were rich in nonadecane (23.56%), nonadecene (10.26%), and heneicosane (8.82%) at high ratios. The total monoterpene alcohols (oleoptens) were determined as 58.28%, 62.85% and 13.39%, respectively, and total aliphatic hydrocarbons (stearoptens) were determined as 17.03%, 20.55%, and 44.14%, respectively in Turkish, Bulgarian and Iranian rose oils. It has been observed that the oil of Indian (Kashmir) rose oil, which was taken as a reference for a comparison, was more similar to Bulgarian and Turkish rose oils

Keywords:

Oil-bearing rose, Rosa damascena, essential oil compounds, ISO 9842:2003,

PDF

___

Anaç, O. 1984. Gas Chromatographic Analysis on Turkish Rose Oil, Absulute and Concrete. Perfumer & Flavorist 9: 1-14.
Anonim, 2000. Toxicology and Carcinogenesis Studies of Methyl eugenol (CAS No. 93–15–2) in F344/N Rats and B6C3F1 Mice. National Toxicology Program Technical Report Series, 491, 1–412.
Anonim, 2000. Toxicology and Carcinogenesis Studies of Methyl Eugenol (CAS No. 93–15–2) in F344/N Rats and B6C3F1 Mice. Natl Toxicol Program (NTP) Tech. Rep. Ser., 491: 1–412
Anonim, 2003. ISO 9842:2003. Oil of Rose (Rosa x damascena Miller).
Anonim, 2021. Tarım İstatistikleri. TUİK, http://www.tuik.gov.tr (Erişim Tarihi: 10.11.2021)
Atanasova, T., Kakalova, M., Stefanof, L., Petkova, M., Stoyanova, A., Damyanova, S., Desyk, M., 2016. Chemical Composition Of Essential Oil from Rosa damascena Mill., Growing in New Region of Bulgaria. Ukrainian Food Journal 5 (3): 492-498.
Aycı, F., Aydınlı, M., Bozdemir, O.A., Tutaş, M. 2005. Gas Chromotographic Investigation of Rose Concrete, Absolute and Solid Residue. Flavour and Fragrance Journal 20: 481-486.
Aydınlı, M., Tutaş, M. 2003. Production of Rose Absolute from Rose Concrete. Flavour and Fragrance Journal 18: 1, 26–31.
Başer, K.H., Kürkçüoğlu, M., Konur, O.Z., 1990. Türk Gül Yağının Üretimi ve Özellikleri. Anadolu Üniversitesi, TBAM Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Bülteni, Gül Özel Sayısı 4: 13-15.
Başer, K.H.C. 1992. Turkish Rose Oil. Perfumer & Flavorist 17: 45-52.
Baydar, H. 2016. Yağ Gülü Tarımı ve Endüstrisi. Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Bilimi ve Teknolojisi (Genişletilmiş 5. Baskı). Süleyman Demirel Üniversitesi Yayın No: 51, 290-325s.
Baydar, H., Kazaz, S., Erbaş, S. 2013. Yağ Gülünde (Rosa damascena Mill.) Morfogenetik, Ontogenetik ve Diurnal Varyabiliteler. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 8 (1): 1-11.
Baydar, H., Erbaş, S. 2016. Yağ gülü (Rosa damascena Mill.)’nde Tepe Boşluğu Katı Faz Mikro Ekstraksiyonu (HS-SPME) ve Konvansiyonel Su Distilasyonu Yöntemleri ile Elde Edilen Uçucu Bileşenlerin Karşılaştırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 20 (1): 27-36.
Baydar, H., Erbaş, S., Kıneci, S, Kazaz, S. 2007. Yağ gülü (Rosa damascena Mill.) Damıtma Suyuna Katılan Tween-20'nin Taze ve Fermente Olmuş Çiçeklerin Gül Yağı Verimi ve Kalitesi Üzerine Etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 2 (1): 15-20.
Baydar, H., Göktürk Baydar N. 2005. The Effects of Harvest Date, Fermentation Duration and Tween 20 Treatment on Essential Oil Content and Composition of İndustrial Oil Rose (Rosa damascena Mill.). Industrial Crops and Products 21: 251-255.
Baydar, H., Göktürk Baydar, N. 2001.Yağ gülü (Rosa damascena Mill.)'nde Verim ve Kalite Üzerine Hasat Dönemi, Distilasyon İçin Bekleme Süresi ve Distilasyon Aşamalarının Etkisi, IV. Tarla Bitkileri Kongresi, 17-21 Eylül 2001, Sayfa: 117-122, Tekirdağ.
Baydar, H., Kazaz, S. 2013. Yağ Gülü ve Isparta Gülcülüğü. GÜLBİRLİK Yayın NO: 1, Isparta.
Baydar, H., Schulz, H., Kruger, H., Erbaş. S., Kineci, S. 2008. Influences of Fermentation Time, Hydro-distillation Time and Fractions on Essential Oil Composition of Damask Rose (Rosa damascena Mill.). Journal of Essential Oil Bearing Plants 11 (3): 224-232.
Bayrak, A., Akgül, A. 1994. Volatile Oil Composition of Turkish Rose Oil (Rosa damascena). Journal of the Science of Food and Agriculture 64: 441-448.
Chinou I. 2013. Assessment report on Rosa gallica L., Rosa centifolia L., Rosa damascena Mill., European Medicines Agency, Committee on Herbal Medicinal Products (HMPC).
Demiray, K., Çınar,O., Tanriseven, M., Tuğrul Ay, S., Gölükçü, M. 2014. Bazı Ticari Tıbbi ve Aromatik Bitki Yağlarının Kalite Özelliklerinin Araştırılması. TAGEM Projesi, Anakara.
Dudareva, N., Pichersky, E. 2000. Biochemical and Molecular Genetic Aspects of Floral Scents, Plant Physiology 122: 627-633.
Eikani, M.H., Golmohammad, F., Rowshanzamir, S., Mirza, M. 2005. Recovery of Water-Soluble Constituents of Rose Oil Using Simultaneous Distillation–Extraction. Flavour & Fragrance Journal 20 (6): 555–558.
Erbaş, S., Baydar, H. 2016. Variation in Scent Compounds of Oil-Bearing Rose (Rosa damascena Mill.) Produced by Headspace Solid Phase Microextraction, Hydrodistillation and Solvent Extraction. Records of Natural Products 10 (5): 555-565.
Garnero, J., Buil, P. 1976. Evolution of the Composition of the Rose Essential Oils and Concrete During the Production Campaign.. Aerosol 58: 537-540.
Georgiev, E., Stoyanova, А. 2006. A guide for the specialist in aromatic industry, Plovdiv, Bulgaria.
Guenther, E. 1952. Oil of Rose. In: The Essential oils. Vol 5. Kreiger, Florida, USA. pp. 3-48.
Harris, B. 2002. Methyl eugenol – The Current Bete Noir of Aromatherapy. International Journal of Aromatherapy 12 (4): 193-201.
Kınacı, S. 2016. Çeşitli Ayırma Teknikleri Uygulayarak Gülyağından Metil Öjenolün İzolasyonu. SDÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Kimya Anabilim Dalı, Doktota Tezi, Isparta.
Kovacheva, N., Rusanov, K., Atanassov, I. 2010. Industrial Cultivation of Oil Bearing Rose and Rose Oil Production in Bulgaria during 21st Century Directions and Challenges. Biotechnology & Biotechnology Equipment 24 (2): 1793-1789.
Kovats, E., 1987. Composition of Essential Oils. Part 7: Bulgarian Oil of Rose (Rosa damascena Mill.). J. Chromatography 406:185-222.
Kürkçüoğlu, M., Başer, K.H.C. 2003. Studies on Turkish Rose Concrete, Absolute and Hydrosol, Chem. Nat. Comp. 39 (5): 457-464.
Lawrence, B.M. 1991. Progress in Essential Oils: Rose Oil and Extracts, Perfumer & Flavorist 16: 43-77.
Omata, A., Yomogida, K., Nakamura, S., Ota, T., Toyoda, T., Amano, A., Muraki, S. 1991. New Sulphur Components of Rose Oil. Flavour and Fragrance Journal 6: 149-152.
Özkostak, B., Baydar, H. 2015. Organik ve Konvansiyonel Gül Yağlarının Uçucu Yağ Bileşenleri ve Pestisit Kalıntısı Yönüyle Karşılaştırılması, Süleyman Demirel Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, TÜBİTAK 2209/A, 11 s., Isparta.
Rusanov, K., Kovacheva, N., Rusanova, M., Atanassov, I. 2012. Reducing Methyl Eugenol Content in Rosa damascena Mill. Rose Oil by Changing the Traditional Rose Flower Harvesting Practices. Journal of European Food Research and Technology 234: 921–926.
Shawl, A.S., Adams, R. 2009. Rose Oil in Kashmiri India. Parfumer and Flavorist 34: 22-25.
Vankar, S. 2003. Adulteration in Rose Oil. Natural Product Radiance 2 (4): 180-181.