Sebahattin ALBAYRAK, Zeki MUT, Özgür TÖNGEL

Tritikale (XTriticosecale Wittmack) Hatlarında Kuru Ot Ve Tohum Verimi İle Bazı Tarımsal Özellikler

Çalışmada, Samsun koşullarında 2003-2005 yılları arasında CIMMYT’den temin edilen 60 hat ile Presto ve Tatlıcak tritikale (xTriticosecale Wittmack) çeşidi eksik blok deneme deseninde 3 tekrarlamalı olarak denenmiştir. Araştırmada, tritikale hat/çeşitlerinde kuru ot verimi, tohum verimi, hektolitre ağırlığı ve bin tane ağırlığı yönünden önemli farklılıklar belirlenmiştir. İki yıllık ortalama sonuçlara göre; kuru ot verimi 638.0-1892.5 kg/da, tohum verimi 336.00-623.73 kg/da, hektolitre ağırlığı 65.95-73.32 kg ve bin tane ağırlığı 33.00-47.18 g arasında değişmiştir. Araştırma sonuçlarına göre 1, 4, 10, 14 ve 36 numaralı hatların bölge verim denemesine çıkarılması uygun görülmüştür

Anahtar Kelimeler:

Tritikale, kuru ot verimi, tane verimi.

Hay and Grain Yields with Some Agricultural Traits of Triticale (XTriticosecale Wittmack) Lines

In this study, 60 lines obtained from CIMMYT with Presto and Tatlıcak tritikale cultivars (xTriticosecale Wittmack) were tested in incomplete block design with three replications between 2003-2005 in Samsun conditions. In this research, significant differences were determined among hay yield, grain yield, test weight and thousand kernel weight. According to two years, these values have been determined; hay yield was 638.0-1892.5 kg/da, grain yield 336.00-623.73 kg/da, test weight was 65.95-73.32 kg and thousand kernel weights was 33.00-47.18 g. According to the results it was decieded that 1, 4, 10, 14 and 36 numbered triticale lines were selected to test in the region yield experience.

Keywords:

Triticale, hay yield, grain yield.,

PDF

___

Akgün, İ ve Kara, B. 2002. Alternatif bir yembitkisi tritikale. S.D.U. Fen Bil. Enst. Dergisi. 6(3): 68-75.

Akgün, İ., Tosun, M ve Sağsöz, S. 1997. Erzurum ekolojik koşullarında bazı tritikale hat ve çeşitlerinin verim ve verim unsurlarının belirlenmesi üzerine bir araştırma. A.Ü. Ziraat Fak. Dergisi. 28: 103-119.

Albayrak, S., Mut, Z., Töngel, Ö ve Güler, M. 2004. Tritikalede korelasyon ve path analizi kullanılarak yeşil ot verimi ile ilişkili karakterlerin belirlenmesi. Bitkisel Araştırma Dergisi. 1(1): 21-24.

Anonim, 2003. Samsun Köy Hizmetleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Raporları. Rapor no: 468.

Atak, M ve Çiftçi, C.Y. 2005. Tritikalede farklı ekim sıklıklarının verim ve bazı verim öğelerine etkileri. Tarım Bilimleri Dergisi. 11(1): 98-103.

Atak, M. 2004. Farklı tritikale hatlarının morfolojik ve DNA markörleriyle genetik karaketrizasyonu. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi (Basılmamış). 107 s, Ankara.

Azman, M.A., Çoşkun, B., Tekik, H ve Aral, S. 1997. Tritikalenin yumurta tavuğu rasyonlarında kullanılabilirliği. Hayvancılık Araştırma Dergisi. 7(1): 11-14.

Belaid, A. 1994. Nutritive and economic value of tritikale as a feed grain for poultry. CIMMYT Economics Working Paper, 94-01. CIMMYT, Mexico, D.F.

Büyükburç, U and Karadağ, Y. 2002. The amount of NO3N transferred to soil by legumes, forage and seed yield, and the forage quality of annual legume+triticale mixtures. Turkish J. of Agric. and Forestry. 26: 281-288.

Çakır, S. 2002. Farklı azotlu gübre ve ekim sıklıklarının tritikale’nin verim ve verim unsurları ve bazı kalite karakterlerine etkisi üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi (Basılmamış). O.M.U. Fen Bilimleri Enstitüsü. Samsun.

Demir, İ., N. Aydem, K. Z. Korkut ve Şölen, P. 1980. Tritikale ıslahında son gelişmeler. TÜBİTAK VII. Bilim Kongresi, s: 187-195.

Genç, İ., Ülger, A.C., Yağbasanlar, T., ve Kırtok, Y ve Topal, M. 1988. Çukurova koşullarında tritikale, buğday ve arpanın verim ve verim öğeleri üzerinde kıyaslamalı bir araştırma. Ç.U. Ziraat Fak. Dergisi. 3: 1-13.

Genç, İ., Yağbasanlar, T., Ülger, A.C ve Kırtok, Y. 1987. Çukurova koşullarında tritikalenin verim ve verim öğeleri üzerinde bir araştırma. Türkiye Tahıl Sempozyumu. 6-9 Ekim, S:103-114. Bursa.

Karadağ, Y and Büyükburç. U. 2004. Forage qualities, forage yields ans seed yields of some legume-triticale mixtures under rainfed conditions. Acta Agric. Scand. Sec. B- Soil and Plant Sci. 54: 140-148.

Kün, E. 1996. Tahıllar-I. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No: 1451, ders Kitabı: 431, Ankara.

Lehman, W. F., C. O. Ovelset and Jackson, L.F. 1983. Production and performance of common and durum wheats and tritikale at the univ. of California. Imperial Valley Field Station. El Centro in 1981, 1982 and 1983, Ünv. Of California. Agric. Exp. Sta. Progress Report. 142, 20 p.

Mut, Z., Sezer, İ and Gülümser, A. 2005. Effect of different sowing rates and nitrogen levels on grain yield, yield components ans some quality of triticale. Asian J. Plant Sci. 4(5): 533-539.

Mut, Z., S. Albayrak ve Töngel, Ö. 2006. Tritikale hatlarının tane verimi ve bazı özelliklerinin belirlenmesi. Tarım Bilimleri Dergisi. 12(1): 65-64.

Preiffer, W.H. 1992. Triticale improvement strategies at CIMMYT: Exploting adaptive patterns and end-use orientation. In:Proceedins, 7th Regional Wheat Workshop for Eastern, Central and Sothern Africa.

Santiveri, F., Conxita, R and Ignacio, R. 2004. Growth and yield responses of spring and winter triticale cultivated under Mediterranean conditions. European J. of Agronomy. 20: 281-292.

Sencer, Ö., Gökmen, S ve Sakin, M.A. 1997. Tokat Artova koşullarında tritikale, buğday ve çavdarın verim ve verim unsurları üzerine bir araştırma. Türkiye II. Tarla Bitkileri Kongresi. 22-25 Eylül, s: 113-117. Samsun.

Taşyürek, T., Gökmen, S., Temirkaynak, V ve Sakin, M. 1999. Sivas-Şarkışla koşullarında buğday, arpa ve tritikalenin verim ve verim unsurları üzerine bir araştırma. Orta Anadolu’da Hububat tarımının Sorunları ve Çözüm Yolları Sempozyumu. 8-11 Haziran, S: 616-620. Konya.

Tosun, M., Akgün, İ., Sağsöz, S ve Taşpınar, M. 2000. Yazlık ekilen bazı tritikale genotiplerinde verim ve verim öğelerinin belirlenmesi. A.Ü. Ziraat Fak. Dergisi. 31(1): 1-10.

Tosun, M. 1995. Heksaploid tritikale çeşit/hatlarında tane verimini etkileyen bazı sitolojik ve morfolojik özelliklerin belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi (Basılmamış). 112 s, Erzurum.

Ülger, A. C., T. Yağbasanlar ve Genç, İ. 1989. Çukurova koşularında seçilen yüksek verimli tritikale hatlarının önemli tarımsal karakterleri üzerinde bir araştırma. Doğa Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi, 13(3b), 1342-1362.

Ünver, S. 1999. Bazı tritikale hatlarında verim ve verim öğelerinin incelenmesi. Tarla Bit. Merkez Araşt. Enst. Dergisi. 8(1-2): 82-92.