Bu araştırma 2010 yılında Ankara’da yürütülmüştür. Bu çalışmanın amacı, meryemana dikeni (Silybum marianum (L.) Gaertn.) bitkisinin mutasyon ıslahında kullanılacak olan gama ışınlaması için en etkin dozun belirlenmesidir. Araştırmada, meryemana dikeni bitkisinin tohumlarına uygulanan farklı gama dozlarının (0, 200, 300, 400 ve 500 Gy) oluşturduğu M1 bitkilerinin bazı özellikleri incelenmiştir. Çalışmamızın sonucunda elde edilen veriler artan gama dozlarının M1 bitkilerinde çıkış oranı (%), fide kök uzunluğu (cm), fide sürgün uzunluğu (cm), fide yaş ve kuru ağırlıkları (mg) üzerinde azaltıcı bir etkide bulunduğunu göstermiştir. Elde edilen sonuçlar incelendiğinde, değişen gama dozlarına bağlı olarak çıkış oranının % 34.333-80.000, fide kök uzunluğunun 4.767-6.087 cm, fide sürgün uzunluğunun 6.097-11.000 cm, fide yaş ağırlığının 577.667-1164.000 mg ve fide kuru ağırlığının 38.333-82.333 mg arasında değiştiği gözlemlenmiştir. Araştırma sonuçları dikkate alındığında, meryemana dikeni bitkisinin mutasyon ıslahı çalışmaları için 200-400 Gy gama ışını dozlarının en etkin doz olabileceği sonucuna varılmıştır.

This study was counducted in The Central Research Institute for Field Crops in Ankara in 2010. The aim of this study was to determine the most efficient dose of gamma irradiation for the mutation breeding program of milk thistle (Silybum marianum (L.) Gaertn.). In the research, some characteristics of M1 plants of milk thistle obtained by irradiation of the seeds with different doses of gama rays (0, 200, 300, 400 and 500 Gy) were studied. The result of study showed that emergence rate (%), seedling height, seedling root length, seedling fresh weight and seedling dry weight were decreased by the application of increasing doses of gama irradiation. According to the results of this research, mean values of characters were varied between 34.3-80.0 % in emergence rate, 4.76-6.08 cm in seedling root length (cm), 6.09-11.00 cm in seedling height, 577.66-1164.00 mg in seedling fresh weight and 38.33-82.33 mg in seedling dry weight. From the results of the study, it was concluded that the most efficient doses of gamma rays for mutation breeding program of milk thistle (Silybum marianum (L.) Gaertn.) could be 200-400Gy.