Kırşehir Kurak Koşullarında Geleneksel ve Doğrudan Ekim Yöntemlerinin Arpa – Mercimek Ekim Nöbetinde Karşılaştırılması
Bu araştırmanın amacı, Kırşehir'de nadaslı kuru tarım koşullarında arpa - mercimek münavebesinde doğrudan ekim sistemi ile geleneksel ekim sistemini karşılaştırmak ve bu sistemlerin mercimek çeşitleri üzerindeki etkilerini değerlendirmektir. Çalışma 2015-2016 yetiştirme sezonunda Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Ziraat Fakültesi deneme tarlalarında yürütülmüştür. Deneme, tesadüf blokları deneme deseninde, bölünmüş parseller düzenlemesinde, dört tekerrürlü olarak beş mercimek çeşidi ile kurulmuştur. Çalışmada, mercimek çeşitlerinin verim ve verim unsurları, morfolojik ve fenolojik özellikleri incelenmiştir. Varyans analizleri, tüm özellikler için önemli farklılıklar göstermiştir. Ayrıca, geleneksel ekim yöntemi ve doğrudan ekim yöntemi kısmi bütçe analizi ile değerlendirilmiştir. Mercimek çeşitlerinden geleneksel ekim yöntemi uygulamasında elde edilen ortalama tane verimi (103.9 kg/da), doğrudan ekim uygulamasından elde edilen ortalama tane verimine (77.1 kg/da) göre istatistiki olarak daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Kısmi bütçe analizinde, geleneksel ekim uygulaması bürüt gelir (262.91 TL/da) yönüyle doğrudan ekime (195.28 TL/da) göre üstünlük gösterse de net karlılık açısından (sırasıyla 164.91 TL/da ve 162.28 TL/da) bir farklılığın bulunmadığı belirlenmiştir. Çeşitler arasında verim 129.0 kg/da ile 48.6 kg/da arasında değişmiştir. Şakar çeşidi her iki uygulamada sırasıyla 144.4 kg/da ve 113.7 kg/da verim değerleriyle ön plana çıkan çeşit olmuştur.
Comparison of Conventional Sowing and Direct Sowing Methods for Barley –Lentil Rotations under Rainfed Conditions in Kirsehir
The aim of this research was to compare the traditional sowing system with direct sowing system and to evaluate the effects on lentil varieties of these systems in barley - lentil rotation in dry farming conditions in Kırşehir. Study was conducted on the trial fields of Ahi Evran University, Faculty of Agriculture, during the growing season of 2015-2016. The experiment was laid out in a randomized complete block design with split plot arrangements having four replications, with five lentil varieties. In the study, the yield and yield components, morphological and phenological characteristics of lentil varieties were examined. Analyses of variance revealed considerable variations for all the traits. In addition, traditional sowing method and direct sowing method were evaluated by partial budget analysis. The average grain yield (103.9 kg/da) obtained from the traditional sowing method of lentil varieties was statistically higher than the average grain yield (77.1 kg/da) obtained from direct sowing method. In the partial budget analysis, even though traditional sowing practice (TL 262.91 /da) was superior compare to direct sowing practice (TL 195.28 /da) in terms of gross income, it was determined that there was no difference in terms of net profitability (TL 164.91 / da and TL 162.28 /da, respectively). The grain yield among varieties ranged from 129.0 kg/da to 48.6 kg/da. Şakar was in the foreground in both applications with grain yield values of 144.4 kg/da and 113.7 kg/da respectively.
___
- Akalan, İ. 1965. Toprak, A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları, Ankara, No: 241.
- Akkuş, İ., Bayat, A. 1993. Toprak İşleme Sistemlerinin Organik Madde İçeriği Bakımından İncelenmesi ve Konya’nın Kadınhanı ve Ilgın İlçelerindeki Uygulamaları, V. Uluslararası Tarımsal Mekanizasyon ve Enerji Kongresi, 12-14 Ekim 1993, İzmir.
- Anonim, 2017. Tarımsal İstatistikler, Türkiye İstatistik Kurumu, Ankara.
- Anonymous, 1985. Lentil Descriptors, ICARDA, AGPG: IBPGR/85/117, Rome.
- Arısoy, R. Z., Kaya, Y., Gültekin, İ. 2009. No-till and Conventional Tillage Effects on Winter Wheat Yield in CAQ, Turkey, ISTRO 18th Triennial Conference Proceeding, İzmir – Turkey, 15-19 June 2009, p: 1-3.
- Avcı, M., Meyveci, K., Eyüboğlu, H. Avçin, A., Karaca, M. 1999. Orta Anadolu’da Uzun Süreli Ekim Nöbetlerinin Verimlere ve Toprak Özelliklerine Etkileri, Orta Anadolu’da Hububat Tarımının Sorunları ve Çözüm Yolları Sempozyumu, Konya, 8-11 Haziran 1999, s: 178-188.
- Aykas, E., Çakır, E., Yalçın, H., Okur, B., Nemli, Y., Çelik, A. 2010. Koruyucu Toprak İşleme, Doğrudan Ekim ve Türkiye’deki Uygulamaları. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi Bildiriler Kitabı-1, Ankara, 11-15 Ocak 2010, s: 269-292.
- Chaudhary, M.R., Garjı, P.R., Prıhar, S.S., Khera, R. 1985. Effect of Deep Tillage on Soil Physical Properties and Maize Yields on Coarse Textured Soils. Soil and Tillage Research, 6:31-44.
- Çokkızgın, A. 2007. Güney ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinden Toplanan Bazı Kırmızı Mercimek (Lens culinaris Medik.) Yerel Genotiplerinin Bitkisel ve Tarımsal Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma, Doktora Tezi, Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Adana.
- Çöke, K. 1973. Anadolu İklim Şartlarında Toprak Muhafaza Tedbirleri ve Buğday Veriminin Artırılmasına İlişkin Pilot Proje Sonuç Raporu, Merkez Toprak Su Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları, No: 28, Ankara.
- Díaz-Zorita, M. 2000. Effect of Deep-Tillage and Nitrogen Fertilization Interactions on Dryland Corn (Zea mays L.) Productivity. Soil and Till. Res., 54: 11-19.
- Doğan, Y., Toğay, Y., Toğay, N. 2014. Mardin Kızıltepe Koşullarında Ekim Zamanlarının Mercimek (Lens culinaris Medic.) Çeşitlerinde Verim Ve Verim Öğelerine Etkisi, Namık Kemal Üniversitesi Dergisi, 11(2): 51-58.
- Erman, M., Demirhan, H., Tunçtürk, M. 2005. Siirt ekolojik koşularında kışlık olarak yetişebilen bazı mercimek çeşitlerinin önemli tarımsal ve bitkisel özelliklerinin belirlenmesi. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, I: 5-9 Eylül 2005, Antalya.
- Gerek, R. 1987. İç Anadolu’da Nadaslı Ziraat Sistemi, Nadası Kaldırma Veya Nadas Oranını Azaltma İmkânları, Türkiye Tahıl Sempozyumu, 6-9 Ekim 1987, Bursa.
- Gürsoy, S., Kolay, B. 2012. Buğday Hasadı Sonrası Farklı Toprak İşleme Yöntemlerinin Toprağın Bazı Fiziksel Özelliklerine ve Mercimeğin Çıkış Oranına Etkisi, Selçuk Tarım ve Gıda Bilimler Dergisi 26(3): 50-56.
- Gürsoy, S., Özaslan, C., Urğun, M., Kolay, B., Koç, M. 2014. Farklı Torak İşleme Yöntemlerinin Kullanıldığı Mercimek Tarımında Bazı Yabancı Ot Türlerinin Yoğunluğu İle Tane Verimi Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi, Bahri Dağdaş Bitkisel Araştırma Dergisi, (1-2): 1-13.
- Karaca, M. 1987. Kuru Alanlarda Toprak İşleme, Orta Anadolu Bölge Zirai Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara.
- Kasap, A., Dursun, İ. 2013. Nohut Tarımında Farklı Toprak İşleme Yöntemlerinin Ürün Verimi ve Bazı Verim Unsurlarına Etkilerinin Belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 30 (1): 70-83.
- Kaya, Y., Arısoy, R.Z., Taner, A., Aksoyak, Ş., Partigöç, F., Gültekin, İ. 2010. Geleneksel ve Doğrudan Ekim Yöntemlerinin Nohut Buğday Ekim Nöbetinde Orta Anadolu Kuru Koşullarında Karşılaştırılması, Tarım Makinaları Bilimi Dergisi, 6(4): 267-272.
- Kılıç, H., Türk, Z. 2016. Farklı Toprak İşleme Tekniklerinin Mercimekte Verim ve Bazı Verim Unsurları İle Yabancı Ot Kesafetine Etkisi, Trakya University Journal of Natural Sciences, 17(1): 55-63.
- Mead J.A., Chan K.Y. 1992. Cultivation Techniques and Grazing Affect Surface Structure of an Australian Hardsetting Soil. Soil and Tillage Research, 25: 217-230.
- Oni, K.C., Adeoti, J.S. 1986. Tillage Effect on Differently Compacted Soil and Cotton Yields on Nijeria. Soil and Tillage Research, 8: 89-100.
- Öktem, A.G. 2016. Şanlıurfa Koşullarında Yetiştirilen Bazı Kırmızı Mercimek Genotiplerinin Verim ve Verim Öğelerinin Belirlenmesi. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, 5(1): 27-34.
- Perrin, R.K., Winkelmann, D.L., Mascardi, E.R., Anderson, J.R. 1976. From Agronomic Data to Farmer Recommendations: An Economics Training Manual. Centro International De Mejoramiento De Maizy Trigo Mexico City, Mexico.
- Scott, G.F.; Ford, J.G. 2008. Soil quality and no-till. pp:3-9. In: Malone, J. (ed) No-till cropping systems in Oklahoma. Oklahoma State Universitiy. OK, USA.
- Smart, J.R., Bradford, J.M. 1998. No-Tillage Cotton Yields and Economics for South Texas. USDA-ARS, Beltsville, MD, USA.
- Sözen, Ö. ve Karadavut, U. 2017. Bazı Yeşil Mercimek Genotiplerinde Dane Verimi ve Verim Komponentleri Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 26(1): 104-110.
- Sungur, N., Ulusoy, E., Yalçın, H. 1994. Ege Bölgesi Koşullarında Buğday ve İkinci Ürün Mısır Elde Etmede Mekanizasyon Olanakları. Tarımsal Mekanizasyon 15. Ulusal Kongresi, Bildiri Kitabı, 20-22 Eylül 1994, Antalya.
- Tanaka, D.L. 1989. Spring Wheat Plant Parameters as Affected by Fallow Methods in The Northern Great Plains, Soil Science Society of America Journal, 53:1-5.
- Tantekin, M. 2008. Diyarbakır Ekolojik Koşullarında Bazı Kışlık Kırmızı Mercimek Çeşitlerinde Farklı Ekim Sıklıklarının Verim ve Verim İle İlgili Özelliklere Etkisi Üzerine Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi- Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Adana.
- Toğay, N. 2002. Van Koşullarında Farklı Bitki Sıklıklarının ve Ekim Şekillerinin Mercimek’te Verim ve Verim Öğelerine Etkisi, Doktora Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi- Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Van.
- Yalçın, Z., Demir, V., Yürdem, H., Sungur, N. 1997. Buğday Tarımında Azaltılmış Toprak İşleme Yöntemlerinin Karşılaştırılması Üzerine Bir Araştırma.Tarımsal Mekanizasyon 17. Ulusal Kongresi, 17-19 Eylül 1997, Tokat.
- Zeren, Y. 1985. Toprak işlemesiz tarım. T. Z. D.K. Mesleki Yayınlar, Yayın No:39, Ankara.