Uğur HARMANDA, Mustafa KÜSEK, Ceyda CEYHAN

Kahramanmaraş İlinde Yumuşak Çekirdekli Meyve Bahçelerinde Ateş Yanıklığı Hastalığı Etmeninin ve Yaygınlığının Belirlenmesi

Bu çalışmada, Kahramanmaraş ilindeki yumuşak çekirdekli meyve üretim alanlarında önemli bir sorun olan ateş yanıklığı hastalığının etmeni olan Erwinia amylovora’nın tanımlanması ve hastalık etmeninin yaygınlığının belirlenmesi hedeflenmiştir. Bu amaç ile incelenen bahçelerde karakteristik ateş yanıklığı belirtilerini gösteren ağaçlardan 117 örnek alınmıştır. Yapılan KOH, Katalaz, Oksidatif/Fermantatif, Oksidaz, ve Tütünde Aşırı Duyarlılık ve patojenite testleri sonucunda 96 izolat elde edilmiştir. Kahramanmaraş bölgesinde ateş yanıklığı hastalığının Onikişubat ilçesinde %5,08, Andırın ilçesinde %21,50, Elbistan ilçesinde %1,32, Afşin ilçesinde %2,77, Ekinözü ilçesinde %2,33 ve Göksun ilçesinde %1,12 oranında yaygın olduğu tespit edilmiştir. Kahramanmaraş genelinde %5,67 oranında yaygın olurken bölgede yetiştiriciliği yapılan elma bahçelerinde %0,92, armut bahçelerinde %4,29 ve ayva bahçelerinde %16,40 oranında yaygınlığı tespit edilmiştir. Araştırma alanındaki bahçelerde ateş yanıklığı hastalığı Onikişubat ilçesinde %22,00, Andırın ilçesinde %26,00, Elbistan ilçesinde %24,00, Afşin ilçesinde %22,00, Ekinözü ilçesinde %27,33 ve Göksun ilçesinde %23,33 oranında yoğunlukta olduğu tespit edilmiştir. Kahramanmaraş genelinde %24,11 oranında yoğun olurken bölgede yetiştiriciliği yapılan elma bahçelerinde %35,98, armut bahçelerinde %17,37 ve ayva bahçelerinde %18,98 oranında yoğun olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen izolatların morfolojik, fizyolojik ve biyokimysal testlerin yanı sıra BIOLOG GEN III Otomatik Tanılama Sistemi ile tanıları yapılmıştır. BIOLOG GEN III Otomatik Tanılama Sistemi ile bu izolatlardan 12 tane seçilmiş ve izolatların %83,3 ile %70,2 arasında benzerlik ile Erwinia amylovora olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Yumuşak çekirdekli meyveler, Ateş yanıklığı, Erwinia amylovora, BIOLOG GEN III

Determination of the Agent and Prevalence of Fire Burn Disease in Soft Seed Orchards in Kahramanmaras

Objective of this study was to identify Erwinia amylovora, the agent of fire blight disease in soft seed fruits, and to determine the prevalence the disease in the crop production areas of Kahramanmaras province. Overall, 117 samples were taken from the orchards examined, the branches and shoots of the trees showing the characteristic symptoms of fire blight were cut approximately 15 cm below and 10 cm above of the brown tissue where the symptom ends. Taken plant part samples were packed in polyethylene bags, labelled and kept in cool conditions for further processing. As a result of KOH, Catalase, Oxidative/Fermentative, Oxidase, and Tobacco Hypersensitivity tests from 96 isolates were indicated that fire blight disease was prevalent in a ratio of 5.08%, 21.50%, 21.3%, 1.32% 1.32% and 1.12% for Afsin, Onikişubat, Andırın, Elbistan, Ekinözü, and Goksun, respectively. The disease was found widespread approximately in 0,92% of apple orchards, 4,29% of pear orchards and 16,40% of quince orchards in the region, totaling a ratio of 5,67%, in all cultivated related crops in Kahramanmaraş province. In our study, the occurrence densities of fire blight disease in the orchards surveyed were determined as 22,00% in Onikişubat, 26,00% in Andırın, 24,00% in Elbistan, 22,00% in Afşin, 27,33% in Ekinözü and 23,33% in Göksun. The obtained isolates were identified by BIOLOG GEN III Automatic Diagnosis System as well as morphological, physiological and biochemical tests. 12 of these isolates were selected with BIOLOG GEN III Automatic Identification System and determined that the isolates were Erwinia amylovora with similarity between 83.3% and 70.2%.

Keywords:

Pome fruit, Fire blight, Erwinia amylovora, BIOLOG GEN III,

PDF

___

Arda H (2016). Ayvada ateş yanıklığı hastalığı etmeninin (Erwinia amylovora) tanısı ve entegre mücadele olanakları. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi, İzmir), 108s.
Benlioğlu K ve Özakman M (1998). Characterization of Turkish isolates of Erwinia amylovora (Burr.) Winslow et al. Eight International Workshop on Fire Blight. 12-15 October, 127-131 pp., Kuşadası, Turkey.
Kıpçak C ve Akköprü A (2017). Van gölü havzasındaki elmalarda ateş yanıklığı problemi: durumu ve hastalığın yaygınlık oranı, Yüzüncü Yıl Ünv. Tar. Bil. Dergisi, 27(2): 207-214.
Mirik M (2000). Amasya ve Tokat illerinde yumuşak çekirdekli meyve ağaçlarında görülen ateş yanıklığı (Erwinia amylovora (Burrill) Winslow et al.) hastalığının etmeninin tanılanması, yaygınlık durumu ve dayanıklı çeşitlerin saptanması, Trakya Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
Momol MT (1990). Ateş yanıklığının epidemiolojisi ve mücadelesi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 3(1-2): 25-38.
Özbek S (1947). Türkiye armut yetiştiriciliği ve önemli armut çeşitlerimiz. Ankara Yüksek Ziraat Enstitüsü Basımevi, Ankara.
Özbek S (1978). Özel Meyvecilik (Kışın Yaprağını Döken Meyve Türleri). Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları, Ders kitabı, Adana, No: 128: 11.
Özbek S (1978). Özel meyvecilik. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, 128, 392-483.
Tokgönül S ve Çınar Ö (1991). Doğu Akdeniz Bölgesinde armutlarda ateş yanıklığı hastalığı (Erwinia amylovora (Burr.) Winslow et al.)’nın tanısı ve yaygınlık durumu üzerinde araştırmalar, VI. Türkiye Fitopatoloji Kongresi, İzmir.
Tunalı N (2013). Bursa ve Yalova illerinde yumuşak çekirdekli meyve ağaçlarında ateş yanıklığı hastalığına neden olan Erwinia amylovora (Burr.) Winslow et al., izolatlarının bakır sülfat ve streptomisine olan duyarlılık düzeylerinin araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi, 97s.
Van Der Zwet T and Keil HL (1979). Fire blight: A bacterial disease of rosaceous plants. Handbook, 510, United States Department of Agriculture.
Yılmaz MA and Aysan Y (2009). Erwinia amylovora’ nın Neden Olduğu Ateş Yanıklığı Hastalığının Elmalardan İzolasyonu, Belirtileri, Yayılması ve Mücadelesi. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 2(1): 75-77.
TÜİK, (2020). Bitkisel üretim verileri. https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=tarim-111&dil=1