Isparta Koşullarında Soyada Bakteri Aşılamasının Nodülasyona ve Dane Verimine Etkisi

Tüm dünyada giderek artan ancak ülkemizde giderek azalan öneme sahip olan soya, geleceğin endüstriyel bitkisi olarak tanımlanabilecek önemli bir baklagil bitkisidir. Hemen tüm illerde olduğu gibi, Isparta’da da soya üretimi yaygın olarak yapılmamaktadır. Bu çalışmada gelecekte önem taşıyabilecek ve Isparta’da alternatif ürün olarak yetiştirilebilecek soya bitkisinde bakteriyel aşılamanın (Bradyrhizobium japonicum spp.) biyolojik N2 fiksasyonuna, vejetatif gelişime ve dane verimine etkisini araştırmak amacıyla bir yıllık tarla denemsi yürütülmüştür. Denemede 2 farklı soya çeşidi (Sa88 ve Asgrow) ve 2 farklı rhizobium suşu (110, 1809) kullanılmıştır. Denemeye ayrıca mineral gübreli ve aşısız varyantlar da eklenmiştir. Araştırmada çiçeklenme döneminde kök, toprak üstü ve nodül, hasat döneminde ise kök, toprak üstü ve dane kuru ağırlıkları ve azot içerikleri ile tanenin mikrobesin elementlerinden Fe, Zn, Mn ve Cu içeriği belirlenmiştir. Denemede hiç aşılama yapılmayan “aşısız” ve “gübre” uygulamalarında hiç nodülasyon oluşmadığı görülmüştür. Aşılamada kullanılan suşlardan 110 nolu suş etkin nodülsayon oluşturmuştur. Diğer suş olan 1809 nolu suş ise nodül oluşturmuş ancak sayı, ağırlık ve azot kapsamı bakımından 110 nolu suşa oranla çok düşük düzeyde kalmıştır. Verim değerleri yönünden Sa88 tohum çeşidinden genelde daha yüksek verim elde edildiği görülmüştür. Ancak her iki tohum çeşidinde de etkin infeksiyon gösteren 110 nolu suşun aşılandığı parseller dikkate alındığında Sa88 ile Asgrow tohum çeşidi arasında istatistiksel fark bulunmamıştır. Bakteri aşılaması yönünden tane azot içeriği değerleri incelendiğinde 110 nolu suşun diğerlerine oranla daha etkili olduğu, Gübre ve 1809 nolu suş ile aşılamanın ikinci derece etkili olduğu, tüm uygulamaların verimi kontrole oranla artırdığı tesbit edilmiştir. Tohum çeşitleri arasında azot içeriği bakımından fark bulunmuş olmakla birlikte fark istatistiksel olarak anlamlı değildir.

Effects of Bacterial Inoculation of Soybean on Nodulation and Yield of Soybean Grown under Isparta Conditions

The importance of the soybean which is a member of leguminosae and defined as plants for future, is increasing in all over the world and is decreasing in Turkey. In Isparta, cultivation of soybean is not wide-spread. In this research one-year field experiment was carried out to determine the effect of bacterial inoculation (Bradyrhizobium japonicum spp.) on N2 fixation, vegetative growth and yield of soybean which may have valuable importance in Isparta region as alternative plant. Two different soybean varieties (Sa88 and Asgrow) and 2 different B. japonicum strains were tested. Root, shoot and nodule dry weight and nodule number were determined in flowering stages whereas root, shoot, yield and the contents of Fe, Zn, Mn and Cu of seed were evaluated in harvest stage. In the plot that was non-inoculated by B. japonicum there were no nodulation. The strain 110 was effective on nodulation. Nodulation occurrence was also observed in the plant that was inoculated with 1809 however the nodule number, dry weight and nitrogen contents of nodule were much lower than that of 110. Although higher yield was found in Sa88 variety, in general, there were no differences between Sa88 and Asgrow varieties which were inoculated by the strain 110 that was effective on nodulation. Seed nitrogen content was highest in the strain 110 and was followed by 1809; nevertheless all bacteria inoculants increased the yield compared to the control. According to the yield there were differences between the varieties however it was not significant.