Farklı Büyüme Ortamı ve Hümik Asit Uygulamalarının Safran (Crocus sativus L.) Kormlarının Gelişimine Etkisi

Bu çalışma; farklı yetiştirme ortamı ve farklı dozlarda hümik asit uygulamalarının safran bitkisinin yavru kormlarının gelişimine etkisini belirlemek amacı ile yapılmıştır. Deneme, Uşak Üniversitesi, Ziraat ve Doğa Bilimleri Fakültesi, Araştırma ve Uygulama Serasında Ekim 2018 - Haziran 2019 tarihleri arasında kurulup yürütülmüştür. Deneme, tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak kurumuştur. Ana parsellere yetiştirme ortamları, alt parsellere ise hümik asit dozları yerleştirilmiştir. Yavru safran kormları plastik kasalar içerisinde torf, mil, cüruf ve toprak olmak üzere dört farklı yetiştirme ortamına dikilmişlerdir. Yetiştirme ortamlarına hümik asitin; 0 (kontrol), 0.65, 1.30, 2.60 g/m2 dört farklı dozu uygulanmıştır. Her tekerrürde; 20 adet küçük safran kormu (20 adet kormun toplam ağırlığı yaklaşık 10 g civarında olacak şekilde ayarlanmıştır) olmak üzere toplam 960 adet korm kullanılmıştır. Denemede; çıkış yüzdesi, toplam çıkış sayısı (adet/parsel), yaprak sayısı (adet/parsel), yaprak boyu (cm), korm sayısı (adet/parsel), korm ağırlığı (g/parsel) ve birim korm ağırlığı (g/soğan) gibi ölçüm ve gözlemler yapılmıştır.Elde edilen sonuçlara göre; korm sayısı 19.67–25.33 adet arasında değişmiş ve en fazla torf ortamında ve 2.60 g/m2 hümik asit uygulamasından elde edilmiştir. Korm ağırlığı 17.91-47.27 g arasında değişmiş en fazla korm irileşmesi torf ortamında ve 0.65 g/m2 hümik asit uygulamasından elde edilmiştir. Farklı hümik asit dozları ve yetiştirme ortamlarının küçük safran kormlarının gelişimleri üzerine etkilerinin farklı olduğu tespit edilmiştir.

Effect of Different Growth Medium and Humic Acid Applications on Development of Saffron (Crocus sativus L.) Corms

The aim of this study was to determine the effect of different doses of humic acid and different growing media on the development of daughter saffron corms. The experiment was established and conducted during October 2018 - June 2019 at the Research and Application Greenhouse of the Faculty of Agriculture and Natural Sciences, Uşak University. The experiment was established using completelly randomized design in split plots with 3 replications. Growing medium constituted the main plots and the humic acid applications were placed in sub-plots. The daughter saffron corms were planted in four different growing media: peat, sand, slag and soil in plastic crates. Four different doses of humic acid 0 (control), 0.65, 1.30, 2.60 g/m2 were applied to the growing saffron. Saffron corm germination percentage, total number of saffron per plot, number of leaves per plot, leaf length (cm), number of corms per plot, corm weight (g/plot) and single corm weight (g/corm) parameteres were investigated in the study.According to the results; The number of corm ranged 19.67–25.33 and maximum number of corm was obtained from peat media and humic acid application of 2.60 g/m². Corm weight changed between 17.91-47.27 g and maximum corm weight gain was obtained from peat and 0.65 g/m2 humic acid application. The effects of different doses of humic acid and growing media on the development of saffron cormlets were found significantly different.

___

  • Abdullaev, F.I. 2002. Cancer chemopreventive and tumoricidalproperties of saffron (Crocus sativus L.), Exp. Biol. Med., 227: 20-25.
  • Aktas Yasa, A. 2013. Kulturel Zenginlikleri ile Göynuk. (Göynuk with Cultural Wealth) Göynuk El Sanatlari Paneli ve Çalistayi Bildirileri; no: 2: 17-46.
  • Andabjadid, S.S., Eslam, B.P., Bakhtavari, A.R.S. and Hamid, M. 2015. Effects of corm size and plant density on Saffron (Crocus sativus L.) yield and its components. International Journal of Agronomy and Agricultural Research (IJAAR). ISSN: 2223-7054 (Print) 2225-3610 (Online).
  • Arslan, N. 2007. Şimdi Safran Zamanı. Gıda Hattı, 10; 66- 69.
  • Arslan, N. 2016. Penceremden Tıbbi Bitkiler. TÜRKTOB Dergisi. (20) :66-69.
  • Bakhtavari, AS., Khawar, K.M. and Arslan, N. 2011. Ex vitro shoot regeneration and lateral buds of freshly harvested saffron corms. Afr. J. Agric. Res. 6(15):3583-3588.
  • Benz, M., Schink, B. and Brune, A. 1998. Humic acid reduction by Propionibacterium freudenreichii and other fermenting bacteria. Appl. Environ. Microbiol. 1998; 64:4507 4512.
  • Ceylan, Ö. 2005. Taşranın Altın Çiçeği Safran, Osmanlı Tarihi Araştırmaları XXVI, Prof. Dr Mehmet Çavuşoğlu’na armağanı, İstanbul Kültür Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi, s: 147-162. İstanbul.
  • Çavuşoğlu, A. ve Erkel, E.İ. 2005. Kocaeli İli Koşullarında Safran (Crocus sativus L.) Yetiştiriciliğinde Yetişme Yeri ve Korm Çapının Verim ve Erkencilik Üzerine Etkisi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 18(2), 179-184.
  • Çınar, A. S. ve Önder, A. 2019. Anadolu’nun Kültürel Mirası: Crocus sativus L. (Safran). FABAD J. Pharm. Sci., 44, 1, 79-88, Revıew Articles.
  • Demirtaş E.I., Arı, N., Öktüren, A.F. ve Zipak, M. 2014 Domatesin beslenme durumu, verimi ve kalite özelliklerine hümik asitin etkileri. Derim, 2014, 31 (1):1-16
  • Ebrahimzadeharvanaghi, S. and Arkun, G. 2018. Investigating the Chemical Composition of Saffron (Crocus sativus) Growing in Different Geographic Regions. Asian Journal of Agriculture and Food Sciences (ISSN: 2321 – 1571) Volume 06 – Issue 01.
  • Erik. S. ve Tarikahya, B. 2004. Türkiye Florası Üzerine. Kebikeç 17 (1), 139-163.
  • Gezgin, S., Dursun, N. ve Yılmaz, F.G. 2012. Bitki yetiştiriciliğinde hümik ve fulvik asit kaynağı olan TKİ-Humas’ın kullanımı. SAÜ Fen Edebiyat Derg.1,159-163.
  • Goliaris, A.H. 2006. Saffron cultivation in Greece, in: Negbi M. (Ed.), Saffron: Crocus sativus L. Harwood Academic Publishers, Australia, pp.73-85.
  • Gül, A., Tüzel, Y., Tüzel, İ.H. ve Eltez, R.Z. 2003. Ülkemiz seracılığına uygun topraksız yetiştirme sistemlerinin geliştirilmesi üzerinde araştırmalar. Türkiye IV. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 416-418.
  • Gümüşsuyu, İ. 2002. Dünyanın En Pahalı Baharatı Safran (Crocus sativus L.). Kültür Yayınları. No:12, 48s.
  • Gürsoy, M., Nofouzi, F. Ve Başalma D. 2016. Hümik Asit Uygulama Zamanı ve Dozlarının Kışlık Kolzada Verim ve Verim Öğelerine Etkileri. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 25 (Özel sayı-2):131-136 Araştırma Makalesi (Research Article).
  • İpek, A, Arslan, N ve Sarıhan, E.O. 2009. Farklı Dikim Derinliklerinin ve Soğan Boylarının Safranın (Crocus sativus L.) Verim ve Verim Kriterlerine Etkisi. A.Ü. Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi 15(1) 38-46.
  • Kaptan, M.A. ve Aydın, M. 2012. Hümik Asidin Pamuk (Gossypium hirsutum L.) Gelişimi ve Kalite Özellikleri Üzerine Etkileri. Türkiye I. Ulusal Hümik Madde Kongresi, 06-09 Haziran 2012, Sakarya.
  • Kaya, M., Atak, M., Çiftçi, C.Y. ve Ünver, S. 2005. Çinko ve Hümik Asit Uygulamalarının Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.)’ da Verim ve Bazı Verim Öğeleri Üzerine Etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(3).
  • Koç, H. 2012. Safran Yetiştiriciliği. Bilge Kültür Sanat Yayın Dağıtım San. ve Tic. Ltd. Şti. İstanbul.
  • Koocheki, A., Fallahi, H.R., Amiri, M.B. and Ehyaei, H.R. 2016. Effects of humic acid application and mother corm weight on yield and growth of saffron (Crocus sativus L.) Būm / shināsī-i kishāvarzī, 7(4): 425-442 (18). https://doi.org/10.22067/jag.v7i4.53822.
  • Shajari, M.A., Moghaddam, P.R., Ghorbani, R. and Koocheki, A. 2018. Increasing saffron (Crocus sativus L.) corm size through the mycorrhizal inoculation, humic acid application and irrigation managements, Journal of Plant Nutrition, 41:8, 1047-1064, DOI: 10.1080/01904167.2018.1433835
  • Minuto, G. and Accati, E. 1995. Cut flower carnations, cultivation on perlit. Culture protette, 24:113-116.
  • Mzabri, I., Legsayer, M., Chetouani, M., Aamar, A., Kouddane, N., Boukroute, A., Bekkouch, I. and Berrichi, A. 2017. Saffron (Crocus sativus L.) yield parameter assessment of abiotic stressed corms stored in low temperature. Journal of Materials and Environmental Science. 8. 3588-3597.
  • Öktem A.G., Nacar, A.S. and Öktem, A. 2017. Sıvı Olarak Toprağa Uygulanan Hümik Asit Miktarlarının Kırmızı Mercimek Bitkisinde (Lens culinaris Medic.) Verim ve Bazı Verim Unsurlarına Etkisi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi 2017, 26 (Özel Sayı): 119−124 Araştırma Makalesi (Research Article).
  • Öktüren A.F., Demirtaş, E.I. ve Arı, N. 2016. Açıkta domates yetiştiriciliğinde yapraktan uygulanan humik asitin bitkinin beslenme durumu, verimi ve kalitesi üzerine etkileri. Mediterranean Agricultural Sciences. 29(1): 21-25.
  • Özkul Açıkgöz, A. 2010. Safran bitkisinin (Crocus Sativus L.) yetiştirilmesi, kalitesi ve ticari önemi. Bartın Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Endüstri Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
  • Polat, S., Şahin, N. ve Özdemir, H. 2017. Farklı Fide Yetiştirme Ortamlarının Crimson Sweet Karpuz Çeşidinde Fide Kalitesine Etkileri. Akademik Ziraat Dergisi Cilt:6 Özel Sayı:47-50. ISSN: 2147-6403 http://azd.odu.edu.tr.
  • Sabzevari, S., Khazaei, H.R. and Kafi, M. 2010. The effect of humic acid on germination of autumn wheat (Sabalan and Sauonez) spring wheat (Chamran and Pishtaz) varieties. J Agron Res. 8(3): 473- 480.
  • Saygılı, L. 2012. Lilium Yetiştiriciliğinde Farklı Agregatların ve Besin Solusyonlarının Kullanım Olanakları. Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı 2012-YL-011.
  • Soyergin, S. 2003. Organik Tarımda Toprak Verimliliğinin Korunması, Gübreler Ve Organik Toprak İyileştiricileri. Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü, Yalova.
  • Şahin, Ü., Özdeniz, A., Zülkadir, A. ve Alan, R. 1995. Sera koşullarında damla sulama yöntemi ile sulanan domates (Lycopersicon esculentum Mill.) bitkisinde farklı yetiştirme ortamlarının verim, kalite ve bitki gelişmesine olan etkileri. Tr. J. of Agriculture and Forestry 22:71-79, TÜBITAK.
  • Tarhan, M. ve Karademir, E. 2019. Hümik Asidin Farklı Uygulama Yöntemlerinin Pamukta Verim, Bitki Gelişimi ve Lif Kalitesine Etkisi. KSÜ Tarım ve Doğa Derg 22(4): 537-546, 2019. KSU J. Agric Nat 22(4): 537-546, 2019 DOI:10.18016/ksutarimdoga.vi.493408.
  • Vurdu, H. 2004. Room Table: Agronomical and biotechnological approaches for saffron improvement. Proceedings of the First on Saffron Biology and Biotechnology Acta Horticultura, Number 650:. 285-290.
  • Vurdu, H., Şaltu, Z. ve Ayan, S. 2002. Safran (Crocus sativus L.)’un Yetiştirme Tekniği. Gazi Üniversitesi, Kastamonu Orman Fakültesi Dergisi. Cilt 2 No:2.Winterhalter, P. and Straubinger, M. 2000. Saffron: Renewed interest in an ancient spice, Food Rev. İnt. 16:39-59.
  • Yıldırım, M.U., Özdemir, F.A. ve Kahriz, P.P. 2016. Safran (Crocus sativus L.) Bitkisinde Farklı Hormon Ön Muamele ve Sürelerinin Korm Çoğaltımı Üzerine Etkileri. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Dergisi, 2016, 25(özel sayı-2): 301-305. Araştırma Makalesi.
  • Yıldırım, M.U., Asil, H., Hajyzadeh, M., Sarıhan, E.O. and Khawar, K.M. 2017a. Effect of changes in planting depths of saffron (Crocus sativus L.) corms and determining their agronomic characteristics under warm and temperate (Csa) climatic conditions of Turkish province of Hatay. Acta horticulturae. 47-54. 10.17660/ActaHortic.2017.1184.7.
  • Yıldırım, M.U., Asil, H. ve Sarıhan, E.O. 2017b. Farklı Söküm Süresi ve Dikim Derinliğinin Safran (Crocus sativus L.) Bitkisinin Gelişimine ve Bazı Tarımsal Özelliklerinin Üzerine Etkisi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi 2017, 26 (Özel Sayı): 142−148 Araştırma Makalesi (Research Article).
  • Yıldırım, M.U. and Hajyzadeh, M. 2018. Effects of mother corm diameter and plant growth regulators on ex vitro corm propagule regeneration in saffron (Crocus sativus L.). Rev. Fac. Agron. (LUZ)., 35: 318-342. Julio-Septiembre. ISSN 2477-9407.Yıldırım, M.U., Hajyzadeh, M., Küçük, G. ve Sarıhan, E.O. 2017c. Farklı Hayvansal Gübrelerin Safran (Crocus sativus L.) Bitkisinin Gelişimine ve Bazı Özelliklerine Etkisi. KSÜ Doğa Bil. Derg., 20 (Özel Sayı), 327-331. DOI : 10.18016/ksudobil.349277.
  • Yücel, E. 2002. Çiçekler ve Yer Örtücüler. ISNB 975- 93746- 1- 7 :.116, Eskişehir.
Ziraat Fakültesi Dergisi-Cover
  • ISSN: 1304-9984
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 2006
  • Yayıncı: Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler

Semt Pazarlarında Sebze Olarak Satılan Haşhaş (Papaver somniferum L.) Bitkilerinin Alkaloid İçerikleri

Mehmet Uğur YILDIRIM, İbrahim BULDUK, Ercüment Osman SARIHAN

Farklı Dozlarda Vermikompost Uygulamasının Mısır Bitkisinin Verimine ve Besin Elementleri Alımına Etkisi

Hasan DURUKAN, Handan SARAÇ, Ahmet DEMİRBAŞ

Türkiye’de Anason (Pimpinella anisum L.) Üretimi ve Dış Ticareti

Gülsüm BOZTAŞ, Emine BAYRAM

Kuru ve Sulu Koşullarda Seçilmiş Yumuşak Ekmeklik Buğday Genotiplerinin Bisküvilik Kalite Özelliklerinin Araştırılması

Zafer TUNCA, Yaşar KARADUMAN, Ali TOPAL, Oğuz ÖNDER, Arzu AKIN, Savaş BELEN, Ramis DAYIOĞLU, Ali Cevat SÖNMEZ

Bazı Uçucu Yağ Bileşenlerinin Kesme Çiçek Ortancaların Vazo Ömrü Üzerine Etkileri

Tuğba KILIÇ, Soner KAZAZ, Ezgi DOĞAN, Elçin Gözde ERGÜR ŞAHİN

Seçilmiş Bazı Çörek Otu (Nigella sativa L.) Populasyonlarının Tokat- Niksar Şartlarında Performanslarının Belirlenmesi*

Güngör YILMAZ, Nurcan BIYIK, Şaziye DÖKÜLEN

Farklı Büyüme Ortamı ve Hümik Asit Uygulamalarının Safran (Crocus sativus L.) Kormlarının Gelişimine Etkisi

Mehmet Uğur YILDIRIM, Habibe HATİPOĞLU (BAYRAM)

Geç Dönem Yaprak Gübrelemesinin Buğdayın Besin Elementi İçeriğine ve Bazı Kalite Özelliklerine Etkisi

Bahriye DÖNMEZ, Ali COŞKAN

Van Otlu Peyniri ve Yapımında Kullanılan Bitkiler ile İlgili Genel Bir Değerlendirme

Murat TUNÇTÜRK, Rüveyde TUNÇTÜRK

Yerli ve Milli Aspir Çeşitlerimiz: Olein, Zirkon ve Safir

Hasan BAYDAR, Sabri ERBAŞ