M. Atilla AŞKIN, Gökhan ÖZTÜRK, H. Cumhur SARISU, Aydın KARAKUŞ

Bazı Yeni Elma Çeşitlerinde Uygun Tozlayıcı Çeşidin ve Kendine Verimlilik Durumunun Belirlenmesi

2004 yılında gerçekleştirilen bu çalışmada 6 farklı elma çeşidinin kendine verimlilik durumu ve uygun tozlayıcı çeşitlerini belirlemek amacıyla; çiçek tozu canlılık testleri, çiçek tozu çimlendirme denemeleri, çiçek tozu sayımları, bahçede tozlama denemeleri yapılmış ve laboratuar şartlarında çiçek tozu çim borusu gelişimi incelenmiştir. Ana çeşit olarak Royal Gala, Braeburn, Fuji, Red Chief; tozlayıcı çeşit olarak da Royal Gala, Granny Smith ve Golden Delicious elma çeşitleri kullanılmıştır. Bahçede yapılan tozlama çalışmalarında Royal Gala çeşidi için Granny Smith, Fuji için Royal Gala ve Granny Smith, Braeburn için Granny Smith ve Red Chief için ise Royal Gala çeşitlerinin en iyi tozlayıcı çeşitler olduğu saptanmıştır. Kendine verimlilik durumunun belirlenmesi amacıyla yapılan çalışmada ise Royal Gala çeşidinde kendine verimlilik durumunun yüksek, Braeburn, Fuji ve Red Chief çeşitlerinde çok düşük olduğu ortaya çıkarılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Elma, çiçek tozu, döllenme biyolojisi, kendine verimlilik, melezleme.

Determination of Suitable Pollinator Cultivars and Self-Compatibility For Some New Apple Cultivars

In 2004, six different apple cultivars were crossed between each other to determine self compatibility and suitable pollinators. The main cultivars were Royal Gala, Braeburn, Fuji, Red Chief; pollinator cultivars were Royal Gala, Granny Smith and Golden Delicious. At this study; pollen viability tests, pollen germination tests, counting pollen amounts, period pollination studies were done at outside and develop ment of pollen tube in stil was observed under laboratory conditions. Studies at outside showed that Granny Smith variety for Royal Gala; Royal Gala and Granny Smith for Fuji; Granny Smith for Braeburn, and Royal Gala for Red Chief are good pollinator cultivars. Self-fertility ratio was high in Royal Gala and low in Braeburn, Fuji and Red Chief cultivars.

Keywords:

Apple, fertilization biology, hybridization, pollen, self-fertility.,

PDF

___

Akçay, M. E., Hamarat, N., 1997. Konya Yöresinde Yetiştirilen Altınçekirdek Elmasının Pomolojik Özellikleri ve Döllenme Biyolojisi Üzerine Araştırmalar. Yumuşak Çekirdekli Meyveler sempozyumu. 2-5 Eylül 1997.Yalova, 83-90.
Anonim, 2000. Tarımsal Yapı, T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü.
Aşkın, A., 1989. Ege Bölgesinde Düzenli Meyve Vermeyen Bazı Kayısı Çeşitleri Üzerinde Biyolojik Çalışmalar (Doktora Tezi). E.Ü. Zir. Fak. Bahçe Bitkileri Bölümü. İzmir.
Bolat, İ., Alumur, Ü. G., 1997. Çoruh Vadisinde Yetiştirilen Elma Çeşitlerinin Döllenme Biyolojilerinin İncelenmesi. Yumuşak Çekirdekli Meyveler Sempozyumu. 2-5 Eylül 1997, Yalova.
Childers, N. F., Morris, J. R., Sibbett, G. S., 1995. Modern Fruit Science Orchard and Small Fruit Culture. ISBN: 0938378-01-10, 92-105.
Ehlers, H., 1951. (Çeviren S. Eti). Untersuchungen Zur Ernöhrungsphysiologie Der Pollenschlauche, Biol. Zentralblatt, 70:432-451.
Eti, S., 1990. Çiçek Tozu Miktarını Belirlemede Kullanılan Pratik Bir Yöntem. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 5,4, 49-58.
Kellerhals, M. and Wirthner-Christinet, V., 1996. Flower Competition and Artificial Pollination in Apple. II Workshop on Pollination Acta Hort. 423 ISBN 9066059281. p. 49-55.
Niu, J. Z., Cong, P. H., Man, S. D., Yan, Z. C.,1994. Observations on Self Fertilization in Some Apple Varieties. China-Fruits. 1994, No. 1, 27-28, 31.
Norton, J.D., 1966. Testing of Plum Pollen Viability with Tetrazolium Salts, Proc. Amer. Soc. Hort.Sci., 89:132-134.
Oberle G. D., Goertzen, K. L., 1952. A Method for Evaluating Polen Production of Fruit Varieties. Proc. Amer. Soc. Hort. Sci., 61: 299-303.
O’Rourke, D., 2003. World Production, Trade, Consumption and Economic Outlook for Apples in Apples Book, CABI Publishing, 15-29, ISBN 0 85199 592 6.
Özbek, S., 1978. Özel Meyvecilik (Kışın Yaprağını Döken Meyve Türleri). Çukurova Üniv. Ziraat Fak. Yayın No 128.
Preil, W., 1970. Fluoreszenz-mikroskopische Beobachtung des Wachstums von Pollenschlauchen im Griffel- und Frucht-knotengewebw. Zeiss Inf. 18, 24-25.
Paprstein F., Blazek, J., 1996. Pollination Relations of New Apple Cultivars. II Workshop on Pollination. Acta Hort. 423. ISBN 9066059281. p. 135-144.
Pauwels, E., Eysen, R., Keulemans, J., Tobutt, K.R., (ed.); Alston, F. H., 1999. Parthenocarpy and Apple Breeding. EUCARPIA Symposium on Fruit Breeding And Genetics, Oxford, UK, 1-6 September 1996. Acta-Horticulturae. 1999, No. 484, 55-59; 15 ref.
Seilheimer, M., Stösser, R., 1982. Zur Beurteilung der Pollen Qualite at Beim Apfel mit Hilfe von in vitro Tests. Mitt. Klosterneuburg., 32:33-42.
Soltesz, M., 1997. Pollination and Fertilization of Apple Cultivars in Hungary. Acta Hor., 437: 445-449. (Hort. Abs., 1997, 67(10): 1050).
Soylu, A., 2003. Ilıman İklim Meyveleri-II. T.C. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi. Ders Notları No: 72. Bursa.
Stösser, R., Hartmann, W., Anvari S. F., 1996. General Aspects of Pollination and Fertilization of Pome and stone fruit. II Workshop on Pollination Acta Hort. 423. ISBN 9066059281. p. 15-22