KENAN SÖNMEZ, ÖZLEM ALAN, Engin KINACI, Gülcan KINACI, İmren KUTLU, Zekiye BASÇİFTÇİ BUDAK, YASEMİN EVRENOSOĞLU

Bazı şeker mısırı çesitlerinin (Zea mays saccharata Sturt) bitki, koçan ve verim özellikleri

Bu arastırma, bazı seker mısırı çesitlerinin (Zea mays L. saccharata Sturt) bitki, koçan ve verim özelliklerinin belirlenmesi amacıyla, Eskisehir Osmangazi Üniversitesi Ziraat Fakültesi Arastırma ve Uygulama arazisinde, 2009 ve 2010 yıllarında yürütülmüstür. Arastırmada materyal olarak, Lumina, Merit, Sunshine, Jubile, Challenger ve Yellow Baby ticari çesitleri ile 2201 hattı olmak üzere toplam 7 adet seker mısır genotipi kullanılmıstır. Deneme tesadüf blokları deneme desenine göre, dört tekrarlamalı olarak kurulmustur. ncelenen özellikler bakımından çesitler arasında önemli farklılıklar saptanmıstır. ki yılın ortalamalarına göre; bitki boyu, 195 (Challenger) ile 230 cm (Merit) arasında; yaprak sayısı 7,9 (Yellow Baby) ile 11,1 adet (Merit) arasında; koçan uzunlugu, 21,9 (Merit) ile 23,8 cm (Lumina) arasında; koçan çapı 48,0 (2201) ile 54,1 mm (Sunshine) arasında; kavuzsuz koçan agırlıgı, 338 (Jubile) ile 406 g (Sunshine) arasında; dekara kavuzsuz koçan verimi, 1934 (Jubile) ile 2325 kg/da (Sunshine) arasında degismistir. Bitki özellikleri, koçan özellikleri ve dekara verim bakımından öncelikle Sunshine ve Lumina çesitlerinin onları takiben Merit çesidinin, önerilebilecegi sonucuna varılmıstır.

Plant, ear and yield characteristics of some sweet corn (Zea mays saccharata Sturt) varieties

This research was carried out to determine plant, ear and yield characteristics of some sweet corn (Zea mays L. saccharata Sturt ) varieties. The experiments were conducted during 2009 and 2010 at the Research Field of Agricultural Faculty, Eskisehir Osmangazi University. Seven sweet corn genotypes (Lumina, Merit, Sunshine, Jubile, Challenger, Yellow Baby cultivars and 2201 line) were used as materials. The experiments were designed as a randomized complete block design with four replications. Statistical differences were found among tested varieties for all traits. According to two years average values; plant height varied from 195 (Challenger) to 230 cm (Merit), number of leaves per plant from 7,9 (Yellow Baby) to 11,1 (Merit), ear length from 21,9 (Merit) to 23,8 cm (Lumina), ear diameter from 48,0 (2201) to 54,1 mm (Sunshine). Ear weight (de-husked) was found between 338 (Jubile) and 406 g (Lumina), ear yield with de-husked varied from 1934 (Jubile) to 2325 kg/da (Sunshine). Firstly, Sunshine and Lumina varieties, secondly, Merit variety which have high plant, ear and yield characteristics were determined as advising cultivars.

PDF

___

Açıkgöz, N., Akbas, M.E., Moghaddam, A. ve Özcan, K. 1994. PCler çin Veritabanı Esaslı Türkçe statistik Paketi:TARST. 1.Tarla Bitkileri Kongresi, 24-28 Kasım, 1994, zmir, 264-267.

Akman, Z. ve Sencar, Ö., 1991. Seker Mısırında (Zea mays L. var. saccharata Sturt) Ekim Sıklıgı ve Farklı Ekim Zamanlarının Verim ve Diger Agronomik Karakterler Üzerine Etkileri. Ç.Ü. Zir. Fak. Dergisi, 7: 25- 36.

Anıl, H., 1999. Çarsamba Ovasında Seker Mısırın Verim, Verim Unsurları ile Bazı Kalite Karakterlerine Sasırtmanın ve Farklı Ekim Zamanlarının Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 63 sayfa, Samsun.

Anonim 2010. Eskisehir Meteoroloji Bölge Müdürlügü, 2009-2010 ve uzun yıllar Meteorolojik Verileri.

Anonim, 2011a. Eskisehir Tarım l Müdürlügü. www.eskisehirtarim.gov.tr. Erisim: Ekim 2012.

Anonim, 2011b. http://www.seminis.com.tr/products/ta tli_misir.asp. Erisim: Ekim 2012

Anonim, 2011c. http://www.sgvegetables. com/turkiye/ueruenlerimiz/ tatl%C4%B1-m%C4%B1s%C4%B1r. Erisim: Ekim 2012.

Anonim, 2011d. http://www.may.com.tr/tr/urun1.asp?i d=325. Erisim: Ekim 2012.

Bajtay, I. 1990. Correlation Between Sowing Dates and Tillering in Sweet Corn. Field Crop Abst. 43:4.

Basçiftçi, Z. B., 2012. Seker Mısır ve Bodur Fasulyenin Karısık Ekiminde Ekim Düzenlemeleri ve Bazı Agronomik Özelliklerin Belirlenmesi. Doktora Tezi, Eskisehir Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 182 sayfa, Eskisehir.

Bozokalfa, K.M., Esiyok, D. ve Ugur, A., 2004. Ege Bölgesi Kosullarında Ana ve kinci Ürün Bazı Hibrit Seker Mısır (Zea mays L. var. saccharata) Çesitlerinin Verim, Kalite ve Bitki Özelliklerinin Belirlenmesi. E.Ü. Zir. Fak. Der., 41(1):11-19.

Çetinkol, M., 1989. Tatlı Mısır Üretimi. Hasad Aylık Tarım ve Hayvancılık Dergisi, 4(46):20-23.

Dartt, B., Black, R., Marks, P. and Morrone, X., 2002. Cost of Fresh Market Sweet Corn Production in Monroe Country Michigan Staff Paper, 2002-40.

Egesel, C.Ö., Turhan, H., Kahraman, F. ve Özkan, P., 2007. Bazı Seker Mısır (Zea mays L. var. saccharata Sturt.) Genotiplerinin Verim ve Bitkisel Özelliklerinin ncelenmesi. Türkiye VII. Tarla Bitkileri Kongresi, 25-27 Haziran, 2007, Erzurum, 206-209.

Elçi, S., Kolsarıcı, Ö. ve Geçit, H., 1987. (Tarla Bitkileri). A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayın No:100. Ofset basım 30. Ankara.

Esiyok, D., Bozokalfa, K.M. ve Ugur, A., 2004. Farklı Lokasyonlarda Yetistirilen Seker Mısır (Zea mays L. var. saccharata) Çesitlerinin Verim, Kalite ve Teknolojik Özelliklerinin Belirlenmesi. E.Ü. Zir. Fak. Derg., 41(1):1-9.

Esiyok, D. ve Bozokalfa, K.M., 2005. Ekim ve Dikim Zamanlarının Tatlı Mısırda (Zea mays L. var. saccharata) Verim ve Koçanın Bazı Agronomik Karakterleri Üzerine Etkisi. E.Ü. Zir. Fak. Derg., 42(1):35-46.

Erdal., S. ve Pamukçu, M., 2005. Tatlı Mısır (Zea mays L. var. saccharata Sturt.). Derim, 22(2): 41-46.

Gençtan, T. ve Uçkesen, B., 2001. Tekirdag Kosullarında Ana Ürün ve kinci Ürün Seker Mısır (Zea mays L. var. saccharata Sturt) Yetistirme Olanaklarının Belirlenmesi. Türkiye 4. Tarla Bitkileri Kongresi, 17-21 Eylül, 2001, Tekirdag, 265-271.

Kırtok, Y., 1998. Mısır Üretimi ve Kullanımı. Ç.Ü. Zir. Fak. Tarla Bitkileri Bölümü. Kocaoluk Basım ve Yayınevi, Tarsus. s:8-10.

Koçak, A.N., 1987. Mısırın nsan Gıdası Olarak Önemi ve Gıda Endüstrisindeki Yeri. Türkiyede Mısır Üretiminin Gelistirilmesi, Problemler ve Çözüm Yolları Sempozyumu. TARM, Ankara.

Koçak, M., 1991. Samsun Ekolojik Sartlarında Bazı Seker Mısır Çesitlerinde Verim, Verim Ögeleri Ve Bazı Kalite Özelliklerine Azotlu Gübrelemenin Etkisi Üzerine Bir Arastırma. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 72 sayfa, Samsun.

Kul, E.M., 2012. Eskisehir Kosullarında Sıra Arası Mesafe ve Ekim Zamanının Seker Mısırın Bazı Tarımsal Özelliklerine Etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Eskisehir Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 73 sayfa, Eskisehir.

Küçükyaççı, S., 2010. Bazı Yeni Seker Mısırı Tiplerinin Tokat - Kazova Kosullarında Bazı Verim Ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpasa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 50 sayfa, Tokat.

Okutan, M., 1992. Tokat Ekolojik Kosullarında II. Ürün Olarak Seker Mısır Yetistirme Olanaklarının Belirlenmesi Üzerine Bir Arastırma. Yüksek. Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 48 sayfa, Sivas.

Orzolek, M.D., Greaser, G.L. and Harper, J.K., 2000. Agricultural Alternatives Sweet Corn Production, The Pennsylvania State University USA, 8p.

Öktem, A. ve Öktem, G.A., 2006. Bazı Seker Mısır Genotiplerinin (Zea mays L. var. saccharata Sturt) Harran Ovası Kosullarında Verim Karakteristiklerinin Belirlenmesi. Uludag Üniv. Zir. Fak. Derg., 20(1):33-46.

Sencar, Ö., Gökmen, S. ve di, M., 1997. Seker Mısırın (Zea mays L. var. saccharata Sturt.) Agronomik Özelliklerine Ekim Zamanı ve Yetistirme Tekniklerinin Etkileri, Doga Dergisi, 21:65-71.

Sezer, . ve Köycü, C., 1995. Samsun linde Ana ve kinci Ürün Olarak Seker Mısır Yetistirme ve Degerlendirilmesi. Karadeniz Bölgesi Tarımının Gelistirilmesinde Yeni Teknikler Kongresi, O.M.Ü. Zir. Fak., 19-11 Ocak 1995, Samsun.

Spraque, G.F. and Dudley, J.W., 1988. Corn and Corn Improvement 3rd ed. Number 18 in the Series of Agronomy Madison, Wiskonsin 986 p.

Tuncay, Ö., Bozokalfa, K.M. ve Esiyok, D., 2005. Ana Ürün ve kinci Ürün Olarak Yetistirilen Bazı Tatlı Mısır Çesitlerinde Koçanın Agronomik ve Teknolojik Özelliklerinin Belirlenmesi. E.Ü. Zir. Fak. Derg., 42(1):47-58.

Turgut, ., 2000. Bursa Kosullarında Yetistirilen Seker Mısırında (Zea mays L. var. saccharata Sturt.) Çesitlerinin Taze Koçan Verimi ile Verim Ögeleri Üzerine Etkileri. Turk. J. Agric For., 24:341-347.

Turgut, . ve Balcı, A., 2001. Bursa Kosullarında Degisik Ekim Zamanlarının Seker Mısırı (Zea mays L. var. saccharata Sturt.) Çesitlerinin Taze koçan Verimi ile Verim Ögeleri Üzerine Etkileri. Türkiye 4. Tarla Bitkileri Kongresi, 17-21 Eylül, 2001 Tekirdag, 195-199.

Turgut, . ve Balcı, A., 2002. Bursa Kosullarında Degisik Ekim Zamanlarının Seker Mısırı (Zea mays L. var. saccharata Sturt.) Çesitlerinin Taze koçan Verimi ile Verim Ögeleri Üzerine Etkileri. Uludag Üniv. Zir. Fak. Derg., 16(2):79-91.

Turhal, K., 2010. Eskisehir Kosullarında Farklı Toprak sleme Yöntemlerinin Mısırın Tarımsal Özelliklerine Etkileri. Doktora Tezi, Eskisehir Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 166 sayfa, Eskisehir.

Ülger, C.A. ve Cesurer, L., 1997. Farklı Ekim Zamanlarının Bazı Seker Mısır çesitleri Üzerindeki Etkisi. II. Tarla Bitkileri Kongresi, 22-25 Eylül, 1997, Samsun, 134-138.

Williams, M.M. 2008. Sweet Corn Growth and Yield Responses to Planting Dates of the North Central United States. Hortscıence, 43(6):17751779.

Vural, H., Esiyok, D. ve Duman, ., 2000. Kültür Sebzeleri (Sebze Yetistirme). Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü. Bornova- İzmir.