Mete ÖZFİDANER, Duygu ŞAPOLYO, Fatih TOPALOĞLU

Antalya Ortalama Sıcaklık Verisinde Gidişlerin Yeni Bir Gidiş Analiz Yöntemi İle Belirlenmesi

İklim değişikliği ve küresel ısınma yaygın olarak sıcaklık, yağış, akım, buharlaşma, nem, güneşlenme şiddeti, rüzgâr gibi parametreler üzerinde yapılan çalışmalar sonucunda tespit edilebilmektedir. Bu parametrelerden hava sıcaklığı, yağış ve buharlaşma ve akım genellikle iklim değişikliği konusunda diğer parametrelere göre daha fazla öneme sahiptir. Bu çalışmada Antalya’da bulunan 17932 nolu istasyonda 1976-2017 yılları arasında kaydedilen aylık ortalama sıcaklık değişimlerini Mann-Kendall Sıra Korelasyon testi ve yıllık ortalama sıcaklık verileri ise Grafiksel yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Araştırma sonucunda 17932 nolu meterooljik gözlem istasyonunda tüm aylarda ve yıllık ortalama sıcaklık verilerinde Mann-Kendall sıra korelasyon testi ve Grafiksel yöntemde önemli artma eğilimleri belirlenmiştir. Yıllık ortalama sıcaklık değerlerinde 0,038 derece yıl-1 büyüklüğünde artma olduğu saptanmıştır. Bu artmanın istatistiksel olarak önemli olduğu sonucu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Sıcaklık, eğilim

Climate change and global warming can be detected using various climatic parameters such as temperature, precipitation, streamflow, evaporation, humidity, sunshine intensity, wind. Generally, Temperature, precipitation and streamflow of these parameters are more significant than others. In this study between 1976 and 2017 monthly average temperatures trend of 17932 station in Antalya has been detected using Mann-Kendall Correlation test and also, annual average temperatures data have been analyzed using graphical method. As a result of this research, both monthly average temperatures data and annual average temperatures data have been determined significantly increasing trend. Also, Annual average temperatures have been determined 0.038 °C/year increase amount and this increase has been found statistically significant.

PDF

___

Türkeş M,. Sümer U.M, Demir İ, 2002. Türkiye'nin Günlük Ortalama, Maksimum ve Minimum Hava Sıcakları ile Sıcaklık Genişliğindeki Eğilimler ve Değişiklikler. Prof. Dr. Sırrı Erinç Anısına Klimatoloji Çalıştayı, 11-13 Nisan 2002, İzmir, 89-106.
IPCC 2007. Summary for Policymakers. In: Climate Change 2007: The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [Solomon, S., D. Qin, M. Manning, Z. Chen, M. Marquis, K.B. Averyt, M.Tignor and H.L. Miller (eds.)]. Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA.
Özfidaner, M., ‘‘Türkiye Yağış Verilerinin Trend Analizi ve Nehir Akımları Üzerine Etkisi’’ Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 73 s Adana, 2007.
Özfidaner M.Şapolyo D. Topaloğlu F. Baydar A. 2015. Mersin ilinde Maksimum ve Minumum Sıcaklıların Gidiş Analizi. 12.Kültürteknik Sempozyumu Antalya.Topaloğlu F. Özfidaner M. 2012. "Regional Trends Of Precipitation In Turkey", Fresenius Environmental Bulletin, vol.21, pp.2908-2915.
Salinger M.J. Griffths G.M. 2001 Trends in New Zealand Daily Temperature and Rainfall Extremes. International Journal of Climatology, 21: 1437-1452.
Topaloğlu F. 2006a. Regional Trend Detection of Turkish River Flows. Nordic Hydrology, 37 (2): 165-182.
Topaloğlu F. 2006b. Trend Detectıon of Streamflow Varıables in Turkey. Fresenıus Envıronmental Bulletın Vol 15 (7):644–653.
Topaloğlu F. Özfidaner M. 2012. "Regional Trends Of Precipitation In Turkey", Fresenius Environmental Bulletin, vol.21, pp.2908-2915.
Gebert W.A. Krug W.R. 1996. Streamflow Trends in Wisconsin’s Driftless Area. Water Resources Bulletin, 32(4): 733-744.
Yamanoğlu G.Ç. 2006. Türkiye'de Küresel Isınmaya Yol Açan Sera Gazı Emisyonlarındaki Artış ile Mücadelede İktisadi Araçların Rolü. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Türkeş M.1995. Türkiye’de Yıllık Ortalama Hava Sıcaklıklarındaki Değişimlerin ve Eğilimlerin İklim Değişikliği Açısından Analizi. Çevre ve Mühendislik Dergisi, Ankara, 9:9-15.
Türkeş, M. 1998. Influence of Geopotential Heights, Cyclone Frequency and Southern Oscillation on Rainfall Variations in Turkey. International Journal of Climatology 18: 649-680
Kadıoglu M. 1997. Trends in surface air temperature data over Turkey. International Journal of Climatology 17: 511-520
Efe B, Toros H, Deniz A. 2015. Türkiye Geneli Yağış ve Sıcaklık Verilerinde Eğilimler ve Salınımlar. VII. Atmospheric Science Symposium, 28,30 April 2015.
Erlat E. 1998. 1998: Küresel kayıtlardaki en sıcak yaz mı? Cumhuriyet Bilim Teknik Dergisi 602: 10.
Erlat E. 1999. _zmir’de maksimum sıcaklıklar ve sıcak dalgaları. Ege Cografya Dergisi 10: 125-148
Karabulut M. 2012. Doğu Akdeniz’de Ekstrem Maksimum ve Minimum Sıcaklıkların Trend Analizi. KSÜ Doğa Bil. Der., Özel Sayı, 2012 37-44
Türkeş M,. Sümer U.M, Demir İ, 2002. Türkiye'nin Günlük Ortalama, Maksimum ve Minimum Hava Sıcakları ile Sıcaklık Genişliğindeki Eğilimler ve Değişiklikler. Prof. Dr. Sırrı Erinç Anısına Klimatoloji Çalıştayı, 11-13 Nisan 2002, İzmir, 89-106.
Şen Z (2012). Innovative Trend Analysis Methodology. Journal of Hydrologic Engineering 17 (9), 1042–1046.
Yue S and Wang CY (2002). Regional Streamflow Trend Detection with Consideration of Both Temporal and Spatial Correlation. International Journal of Climatology, 22: 933-946.
Yurekli K (2015b). Hidro-meteorolojik Değişkenlerin Değişiminin Analizinde Grafiksel Yaklaşım 4. Uluslararası Katılımlı IV. Toprak ve Su Kaynakları Kongresi, 01-04 Eylül, Kahramanmaraş.