Adaçayı (Salvia officinalis) ülkemizde yaygın olarak üretilen tibbi ve aromatik bitkiler içerisinde yer almaktadır. Adaçayı ile ilgili tarımsal mekanizasyon uygulamaları yeterli değildir. Bu uygulamaları arttırmak için bitkiye ait fiziko-mekanik özelliklerin bilinmesi gerekmektedir. Bu çalışmada, adaçayı bitkisinin üç farklı nem düzeyinde (%8.4, %11.5 ve %16.2 (k.b)), boyutları, projeksiyon alanı yapraklarının saptan kopma kuvveti, yaprak/sap oranı, uçucu yağ miktarı gibi bazı fiziko-mekanik özellikleri belirlenmiştir. Bu özellikler adaçayı bitkisi için harmanlama ve ayırma düzenlerinin geliştirilmesinde önemli özelliklerdir. Araştırılan özelliklerin çoğu nem artışına bağlı olarak artmaktadır. Uçucu yağ içeriği nem düzeyinin artmasına bağlı olarak azalmıştır. Nem içeriğinin adaçayının fiziko-mekanik özellikleri üzerine etkisi önemli bulunmuştur. Yaprak kopma kuvveti 4.3 N ve 6.5 N arasında değişmektedir.
Sage (Salvia officinalis L.) is widely produced in our country which is located in the aromatic medicinal plants. Sage mechanization applications is not enough. Physico-mechanical properties of plants must be known to increase these applications. In this study, leaf and stalk dimensions, projection area, picking force, leaf-to-stalk ratio, and essential oil content of sage were determined at three different moisture contents: 8.4%, 11.5%, and 16.2% (d.b). These properties are important features for the development of threshing and separating units of sage. Most parameters increased with increasing moisture content. The essential oil content of sage decreased with increasing moisture content. Moisture content had a significant effect on the physical and mechanical properties of sage. Flower picking force of sage changed between 4.3 and 6.5 N.
___
Arıhan, S.K. 2003. Antik Dönemde Tıp ve Bitkisel Tedavi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Arkeoloji Bölümü Klasik Arkeoloji Anabilim dalı, Yüksek lisans Tezi.
Baser, K.H.C. 2008. Biological and pharmacological activities of carvacrol and carvacrol bearing essential oils. Current Pharmaceutıcal Desıgn. 2008, 14(29):3106-3119.
Baydar, H. 2009. Tıbbi ve aromatic bitkiler bilimi ve teknolojisi (Genişletilmiş 3.Baskı). Süleyman Demirel Üniversitesi Yayın No: 51 (ISBN: 975-7929--79-4), pp. 1-347
Bayram, E., Kırıcı S., Tansı S., Yılmaz G., Arabacı O., Kızıl S. ve Telci İ. 2010. Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Üretiminin Arttırılması Olanakları, Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi, Bildiriler Kitabı-1, 2010, 437-457.
Ceylan, A., Kaya, N. ve Çelik, N. 1990. Tıbbi adaçayının (Salvia officinalis L.) kültürü üzerinde araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 1990, 26: 127-141
Ekren, S., Sönmez, Ç., Sancaktaroğlu, S. ve Bayram, E. 2007, Farklı Biçim Yüksekliklerinin Adaçayı (Salvia officinalis L.) Genotiplerinde Agronomik ve Teknolojik Özelliklere Etkisinin Belirlenmesi. Ege Üniv. Ziraat Fak. Dergisi 2007. 44 (1) 55-70
EuropeanPharmacopoeia. 1975. Maissonneu ve Sainte Ruffine, vol. 3, p. 68.
Mohsenin N.N. 1986. Physical properties of plant and animal materials (2nd ed. (revised)). New York: Gordon and Breach Science Publications pp.1- 891.
Yilmaz, D., Ekinci, K., Dilmacunal, T. and Erbas, S. 2011. Effect of harvesting hour on some physical and mechanical properties of Rosa damascena Mill. J Sci Food Agric, 91 (9), 15851590
Yılmaz, D. ve Gökdüman, M. E. 2014. Physical-mechanical Properties of Origanum onites at Different Moisture Contents, Journal of Essential Oil Bearing Plants, 17:5, 1023-1033, DOI: 10.1080/0972060X.2014.890082
Yılmaz, D. ve Gökdüman, M. E. 2014. Effect of Moisture Contents on Physical-Mechanical Properties of Lavandin (Lavandula X Intermedia Emeric Ex Loisel.), Journal of Essential Oil Bearing Plants, 17:6, 1224-1232, DOI: 10.1080/0972060X.2014.958565