Bazı Yonca Çeşitlerinde (Medicago sativa L.) Biçim Zamanının Ot Verimi ve Kalitesi Üzerine Etkilerinin Saptanması

Bu araştırma, farklı dönemlerde biçilen bazı yonca (Medicago sativa L.) çeşitlerinin ot verimi, verim özellikleri ve kalite değerlerini belirlemek amacıyla 2016-2018 yıllarında iki yıl süre ile Tekirdağ’da susuz koşullarda yürütülmüştür. Araştırma tesadüf blokları desenine göre faktöriyel düzende 3 tekrarlamalı olarak kurulmuş ve denemede Gözlü-1, Bilensoy 80, Prosementi, Plato ve Verko olmak üzere 5 farklı yonca çeşidi materyal olarak kullanılmıştır. Ot hasadı iki farklı (%10 ve %50 çiçeklenme) dönemde yapılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçların değerlendirilmesi ile yıllar arasındaki farklar önemli bulunmuş ve ayrı ayrı incelenmiştir. İlk ve ikinci yıl ortalama değerlerine göre yonca çeşitlerinde bitki boyu değerlerinin 74.99 cm ile 46.98 cm aralığında değişim gösterdiği saptanmıştır. En yüksek yeşil ot verimi 4188.98 kg/da ile Gözlü-1, en düşük verim ise (3543.71 kg/da) ile Bilensoy 80 çeşidinde belirlenmiştir. Biçim zamanlarına bağlı olarak yeşil ot verimi farklılık göstermiştir. Yonca çeşitleri %50 çiçeklenme döneminde (4353.24 kg/da) %10 çiçeklenme dönemine göre (3190.67 kg/da) daha fazla ot verimine sahip olmuştur. Kalite analizlerinde % 10 ve % 50 çiçeklenme zamanında yapılan biçimlerde protein oranı 1. yıl % 21.80-21.36, ikinci yıl % 22.73-2098; ADF oranı 1.yıl % 40.15-42.47, 2. Yıl % 39.60-43.25; NDF oranı 1. yıl %40.96-43.00, 2.yıl %39.95-47.22; NYD 1. yıl 124.78-127.43, 2.yıl %108.72-138.83 olarak bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Yonca, Biçim dönemi, Kalite özellikleri, Bitki boyu, yeşil ot, ham protein oranı

Determination of The Effects of Cutting Time on Forage Yield and Quality in Some Alfalfa (Medicago sativa L.) Varieties

This study was conducted to determine effect of harvest times on yield and yield components of alfalfa (Medicago sativa L.) varieties in Tekirdağ conditions without irrigation between 2016–2018. The study was carried out in randomized block design with three replications. Gözlü-1, Bilensoy 80, Prosementi Bologna, Plato and Verko varieties was used as material, plants were harvested in two different flowering stages (%10 and %50). In two years statistical results, the characters of the study has significant differences and first year has higher results more than second year. According to statistical analyses years has significant differences and years was examined separately. In two years results plant height varied between 74.99–46.98 cm. Highest fresh forage yield was determined from variety Gözlü-1 (4188.98 kg/da), lowest fresh forage yield was determined from variety Bilensoy-80 (3543.71 kg/da). Fresh forage yield varied belongs to harvest stage. Alfalfa varieties had higher fresh forage yield at 50% flowering period (4353.24 kg/da) compared to 10% flowering stage (3190.67 kg/da). According to forage quality analyses, protein content was determined between 21.80-21.36 % in first year and 22.73-20.98 % in second year at % 10 and %50 flowering harvest time. The ADF was determined 40.15-42.47 % in first year and 39.60-43.25 % in second year; the NDF was determined 40.96-43.00 % in first year and 39.95-47.22 % in second year; the RFV was determined 124.78-127.43 % in first year and 108.72-138.83 % in second year at same harvest times.

Keywords:

ADF, Harvest stage, Crude protein ratio, NDF, Fresh forage yield, Alfalfa,

PDF

___

Acar, A. (2002). Tokat-Kazova Ekolojik Koşullarına Uygun Yonca (Medicago sativa L.) Çeşitlerinin Belirlenmesi. GOÜ. Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, Tokat.
Açıkgöz, E. (1995). Yem bitkileri (II. Baskı). Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Basımevi No: 7-025-0210, Bursa.
Açıkgöz, N., Aktaş, M.E., Mokhaddam, A.F., & Özcan, K. (1994). Tarist an Agrostatistical package programme for personel computer. E.Ü.Z.F. Tarla Bitkileri Kongresi, İzmir, Turkey.
Açıkgöz, E. (2001). Yembitkileri. (Yenilenmiş 3. Baskı). Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Yayın No: 182, Vipaş A. Ş. Yayın No: 58, İstanbul.
Albayrak, S. (2003). Ankara Ekolojik Koşullarında Yapay Mera Kurulması Üzerine Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Yayınlanmamış Doktora Tezi). 167s., Ankara.
Altınok, S., & Karakaya, A. (2002). Forage Yield of Different Alfalfa Cultivars under Ankara Conditions, Turkish Journal of Agricultural Forestry, TUBİTAK, 26: 11-16.
Anderson, M.J., Fries, G.F., Kopland, D.V., & Waldo, D.R. 1973. Effect of Cutting Date on Digestibility and Intake of Irrigated First-Crop Alfalfa Hay. Argon. J. 65: 357-360.
Anonim. (1982). MSTAT Version 3.00/M Paket Program, Michigan State University . Dept. Of Crop and Soil Science , USA.
Anonim. (2018a). T.C Orman ve Su İşleri Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Tekirdağ İli Uzun Yıllar (1939-2018) Meteorolojik Verileri, Tekirdağ.
Anonim. (2018b). T.C Orman ve Su İşleri Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Tekirdağ İli 2016-2018 yılları Meteorolojik Verileri, Tekirdağ.
Anonim. (2018c). Tekirdağ Ticaret Borsası Toprak Analiz Laboratuvarı.
Avcıoğlu, R., Yıldırım, M.B., & Budak, N. (1989). Ege Bölgesine Uygun Yonca Hatlarının Geliştirilmesi ve Adaptasyonu,Ege Üniversitesi Araştırma Fonu, Proje no: 1987/154, Bornova-İzmir, 56 s.
Avcıoglu, R., Geren, H., & Tamkoç, A. (2009). Yonca(Medicago sp L.). (Yembitkileri. Baklagil Yembitkileri, Tarım ve Köyişleri Bak. İzmir: Ed.Avcıoglu, R., Hatipoglu, R., Karadag, Y.) Cilt II.
Ball, S.T.(1998). Alfalfa Growth Stages Guide A-330. Cooperative Extension Service College of Agriculture and Home Economics, New Mexico State University, Las Cruces, NM.
Başbağ, M. (2009). Diyarbakır ekolojik koşullarında bazı yonca (Medicago sativa L.) çeşitlerinin tohum verimlerinin saptanması. Harran Üni. Zir. Fak. Dergisi, 13(1): 43-49.
Basbag, M., Demirel, R., & Avci., M. (2009). Determination of some agronomical and quality properties of wild alfalfa (Medicago sativa l.) clones in Turkey. Journal of Food, Agriculture & Environment Vol. 7 (2), p: 357-359.
Bulgurlu, Ş., & Ergül, M. (1978). Yemlerin Fiziksel, Kimyasal ve Biyolojik Analiz Methodları, E.Ü.Z.F. Yayınları, No: 127, İzmir.
Çaçan, E., Aydın, A., & Başbağ, M. (2015). Bingöl Üniversitesi Yerleşkesinde yer alan bazı baklagil yem bitkilerine ait kalite özelliklerinin belirlenmesi.Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 2(1): 105-111.
Canbolat, Ö., Kalkan, H., & Filya, İ. (2013). Yonca silajlarında katkı maddesi olarak gladiçya meyvelerinin (Gleditsia triacanthos) kullanılma olanakları. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 19 (2): 291-297.
Cevheri, A.C., & Avcıoğlu, R. (1998). Bornova Koşullarında 11 Farklı Yonca Çeşidinin Verim ve Diğer Bazı Verim Özellikleri Üzerinde Araştırmalar, Ege Üniv. Fen Bil. Enst. Yüksek Lisans Tezi, Bornova-İzmir, 34 s.
Çerçi, İ.H., Erişir, Z., Gürdoğan, F., Seven, İ., Patır, B., Dikici, A., Kılınç, Ü., & Çiftçi, M. (2011). Taze Ot, Silaj Ve Kuru Ot Şeklinde Yedirilen Yoncanın Kuzularda Performans, Karkas veEtin Duyusal Özellikler Üzerine Etkisi. Kafkas Univ. Vet. Fak. Derg. 2011; 17(1): 107-112. Duke, J. A. (1983). Handbook of Energy Crops. NewCROPS web site, Purdue University.
Dunham, J.R. (1998). Relative feed value measures forage quality. Forage Facts, # 41.
Geleti, D., Mekonnen, H., Ashenafi, M., & Adugna, T. 2014. Biomass yield potential and nutritive value of selected Alfalfa (Medicago sativa) cultivars grown under tepid to cool sub-moist agro-ecology of Ethiopia. E3 Journal of Agricultural Research and Development 4(1):007-014.
Günendi, N. (1978). Orta Anadolu sulanabilir koşullarında yonca ekim zamanının saptanması. Köyişleri ve Kooperatifler Bakanlığı, Toprak Su Genel Müdürlüğü, Eskişehir Bölge Toprak Su Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Yay. No: 145.
Gülcan, H. (1980). Çukurova koşullarında Medicago sativa L., Medicago media Pers. Ve Medicago orientalis ssp. anatolica türlerinden yonca çeşitlerinde bazı önemli bitkisel özellikler yönünden varyasyon ve ilişkiler üzerinde araştırmalar. (Basılmamış Doçentlik Tezi).
Gülcan, H., & Anlarsal, A.E. (1992). GAP Bölgesi’nde sulu koşullarda yetiştirilebilecek yonca çeşitlerinin saptanması üzerinde araştırmalar. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Gen.Yay.No: 32. GAP Yay. No: 61., Adana.
Gülcan, H., Anlarsal, A.E., Yücel, C. & Arslan, A. (1996). GAP Bölgesinde yonca (Medicago sativa L.)'nın en uygun ekim zamanı ve tohumluk miktarının saptanması üzerinde bir Araştırma. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Gen. Yay. No. 168. Gap Yay. No. 104.24 s., Adana.
Güngör, T., Başalan, M., & Aydoğan, G. (2008). Kırıkkale yöresinde üretilen bazı kaba yemlerde basin madde miktarları ve metabolize enerji düzeylerinin belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 55: 111-115.
Hakyemez, H. (2000). Çok yıllık yonca. korunga ve nohut geveninde bitki sıklığının yem verimine etkileri. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. 158 s., Ankara.
Kamalak, A., Canbolat, O., Erol, A., Kilinc, C., Kizilsimsek, M., Ozkan, C.O., & Ozkose, E. (2005). Effect of variety on chemical composition, in vitro gas production, metabolizable energy and organic matter digestibility of alfalfa hays. Livestock Research for Rural Development. 17(77).
Katić S., Milić D., Karagić Đ. Vasiljević S., Glamočić D., & Jajić I. (2009). Variation of protein, cellulose and mineral content of lucerne as influenced by cultivar and cut. Biotechnology in Animal Husbandry, 25, 5-6, 1189-1188.
Kavut, Y. T., (2004). Bazı Yeni Yonca (Medicago sativa L.)Çeşitlerinin Bornova Koşullarındaki Performansları Üzerine Bir Araştırma, (yüksek lisans tezi, basılmamış).Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bornova, İzmir.
Kazemi, M., Tahmasbi, A..M, Naserian, A.A., Valizadeh, R. , & Moheghi, M.M. (2012). Potential nutritive value of some forage species used as ruminants feed in Iran. African Journal of Biotechnology 11: 12110- 12117.
Kebede, G., Assefa, G., Feyissa, F. Mengistu, A., Tekletsadik,T., Minta, M., & Tesfaye, M. (2017). Biomass Yield Potential and Herbage Quality of Alfalfa (Medicago Sativa L.) Genotypes in the Central Highland of Ethiopia. International Journal of Research Studies in Agricultural Sciences (IJRSAS) Volume 3, Issue 1, PP 14-26.
Kır, B., & Soya, H. (2006). Kimi Yonca Çeşitlerinde Tohum ve Ot Verimi İle Kalite Özellikleri Üzerinde Bir Araştırma, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. (Doktora Tezi), Bornova İzmir s:119.
Kır, B. & Soya, H. (2008): Kimi Mer’a Tipi Yonca Çeşitlerinin Bazı Verim ve Kalite Özellikleri Üzerinde Bir Araştırma. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 45 (1): 11-19.
Kir, H. (2010). A research on the determination of the performance of some alfalfa varieties under Tokat-Kazova conditions. MSc Thesis, Gaziosmanpasa University, Graduate School of Natural and Applied Sciences, Tokat (in Turkish).
Manga, İ., (1979). Erzurum Ekolojik Koşullarında Yetişebilen Önemli Yonca Varyetelerinin Bazı Agronomik Morfolojik ve Biyolojik Özellikleri Üzerinde Araştırmalar. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Tarla Bitkileri Bölümü Doktora Tezi Erzurum.
Marsalis, M.A., Hagevoort, G.R., & Lauriault, L.M., (2009). Hay quality, Sampling and Testing. NMSU Cooperative Extension Service Publication. Las Cruces, NM. Circular 6641. November.
Mertens, D. (2011). What are the Five Most Important things to Measure in Hay Crops? IN Proceedings,Western Alfalfa & Forage Conference, Las Vegas. 11-13 December, 2011. See http://alfalfa.ucdavis.edu for this and other Alfalfa Symposium Proceedings.
Maurie` s, M. (2004). Cours Luzerne, 1e` re partie, _Editions France Agricole, Paris, France.
Orloff, B.S., & Putnam, H.D. (2007). Harvest Strategies For Alfalfa University of California California Alfalfa Workgroup Homepage Alfalfa.ucdavis.edu/IrrigatedAlfalfa/.../UCAlfalfa8299 Harve.
Öncü, K. (1997). Hatay koşullarında yetiştirilebilecek bazı yonca (Medicago sativa L.)çeşitlerinin adaptasyon ve tarımsal özellikleri üzerine bir araştırma. Doktora Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Adana.
Putnam, H.D., Robinson, P., & Petrs, De. Ed. (2008). “ Forage Quality and Testing” Extension Specialist, Department of Plant Sciences,. University of California, Divison of agriculture and Natural Resources UCD Alfalfa Workgroup - California Alfalfa Workgroup Homepage alfalfa. ucdavis. edu/IrrigatedAlfalfa/ .../UCAlfalfa8302Forag Chapter:16.
Reed, J.D., Yilma, K., & Fussel, L.K. (1988). Factors affecting the nutritive value of sorghum and millet crop residues. IN: Plant breeding and the nutritive value of crop residues (Reed JD, Capper BS, Neate PJH. Eds). pp. 233-248. Proceedings of workshop, 7-10 December 1987. ILCA, Addis Ababa, Ethiopia .
Redfearn, D., & Zhang, H. (2011). Forage Quality interpretations, Oklahoma cooperative extension service, PSS 2117, available online at: httpazing %20 management % 20pdfs/F 2117 web. pdf. Relative feed value and quality index. Pp.16-31 In: Proc. Florida Ruminant Nutrition Symposium, January 10-11, University of Florida, Gainesville.
Saglamtimur, T., Gülcan, H., Tükel, T., Tansı, V., Anlarsal, A.E. & Hatipoglu, R., (1986). Çukurova koşullarında yem bitkileri adaptasyon denemeleri. Çukurova Üniv. ZiraatFak. Derg. 3:37-51 Adana.
Sengül, S. (2002). Yield components, morphology and forage quality of native alfalfa ecotypes. Online Journal of Biological Sciences, 2(7): 494-498.
Şehu, A, Yalçın. S., Önol, A.G., & Koçak, D. (1998). Kaba Yemlerin Bazı ÖzelliklerindenYararlanarak Kuzularda Kuru Madde Tüketimi Ve Canlı Ağırlık Artışının Belirlenmesi, Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 22, 475-483, 1998.
Sharma, P.K & Sharma, B.L., (1993). Response of Lucerne (Medicago sativa) Varieties To Seed Rate And Effect of Mixing of Chinese Cabbage (Brassica chinensis) Seed With Lucerne Seed on Green Forage Yield Indian Agronn J 40 (1): p:162-163.
Summers, C., & Putnam, H. D. (2008). Irrigated Alfalfa Management for Mediterranean and Desert Zones. ANR Publications, 3512 .
Şeker, H. (2003). Bazı Yeni Yonca Çeşitlerinin Erzurum Ekolojik Şartlarına Uyum ve Verim Denemesi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 34(3): 217-221. Erzurum.
Şeker, H., Tahtacıoglu, L. & Aygün, C. (2003). Doğu Anadolu yoncasından elde edilen hatların Kayseri ve Bilensoy-80 çeşitleriyle karşılaştırılmalı genel mahsül büyüme oranları ve bazı morfolojik özellikler. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg. 34(4): 303- 307, Erzurum.
Sengul S. (2002). Yield components, morphology and forage quality of native alfalfa ecotypes. Online Journal of Biological Sciences 2: 494-498.
Tamkoç, A. (1992). Kayseri yoncasında seçme Elçi klonlarının Konya şartlarında diğer varyetelerle karşılaştırılması. (Doktora Tezi). Selçuk Üniv. Fen Bilimleri Enst. Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Konya.
Töngel, M.Ö. & Ayan, İ., (2010). Nutritional Contenst and Yield Performances of Lucerne (Medicago sativa L.) Cultivars in Southern Black Sea Shores. Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, University of Ondokuz Mayıs, 55139, Kurupelit, Samsun, Turkey. (15), p:2067-2073.
TKB. (2001). Tarımsal Değerleri Ölçme Denemeleri Teknik Talimatı (Baklagil Yem Bitkileri). T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü, Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkez Müdürlüğü, 36 s., Ankara.
TUİK. (2016). Türkiye İstatistik Kurumu İstatistiki Göstergeler. Yem Bitkileri İstatistikleri.
TÜİK. (2018). Türkiye İstatistik Kurumu İstatistiki Göstergeler. Yem Bitkileri İstatistikleri.
Undersander, D., Cosgrove, D., Cullen, E., Craig, G., Marlin, E. R., Mark, R., Sheaffer, C., Glen, Shewmaker, G., & Sulc, M. (2011). Alfalfa Management Guide” This publication is a joint effort of: University of Wisconsin-Extension, Cooperative Extension Minnesota Extension Service, Uni Published by: American Society of Agronomy, Inc. Crop Science Society of America, Inc. Soil Science Society of America, Inc. © 2011 by American Society of Agronomy, Inc.,.
Veronesi, F., Brummer, E. C., & Huyghe, C. (2010). Alfalfa. In: Boller, B.; Posselt, U. K.; Veronesi, F. (Eds). Handbook of plant breeding: Fodder crops and amenity grasses, vol 5, Springer Vilela D., 2001. Milk production of cows on alfalfa pasture. Informe Agropecuario, 22 (211): 38-43.
Yılmaz, T. (1978). Isparta-Atabey Ovası’nda yonca çeşitlerinde verimin saptanması. Köyişleri ve Kooeratifler Bakanlığı, Toprak Su Genel Müdürlüğü, Konya Bölge Toprak Su Araştırma Enst. Yay. No: 56.
Yılmaz, İ., Deveci, M., Akdeniz, H., Andiç, N., Terzioğlu, Ö., Keskin, B., & Andiç., C. (1996) . Van kıraç şartlarında bazı önemli yonca varyetelerinin adaptasyonu ve ot verimi üzerinde bir araştırma. Türkiye 3. Çayır Mera ve Yem Bitkileri Kongresi Bildirileri:393-401. 17-19 Haziran 1996. Atatürk Üni. Zir. Fak. Erzurum.
Yılmaz, M., & Albayrak, S. (2011). Isparta ekolojik koşullarında bazı yonca (Medicago sativa L.) çeşitlerinin ot verim ve kalitelerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Isparta.
Yuksel, O., Albayrak, S., Turk, M., & Sevimay, C.S. (2016). Dry matter yields and some quality features of alfalfa (Medicago sativa L.) cultivars under two different locations of Turkey. Suleyman Demirel University, Journal of Natural and Applied Sciences, 20 (2): 155-160.